در روزگاری که تنوع اپلیکیشن‌ها، کاربران را میان ده‌ها پلتفرم پخش کرده، ایده‌ی ساخت «همه‌چیز در یک‌جا» جذاب‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. روبیکا، به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین نمونه‌های این رویکرد در ایران، از سال ۱۳۹۶ با همین هدف پا به میدان گذاشت: یک ابر اپلیکیشن ایرانی که ترکیبی از پیام‌رسان، شبکه اجتماعی، تلویزیون اینترنتی، کیف پول دیجیتال، سرویس نیکوکاری، کتاب‌خوان، آموزش مجازی و تماس صوتی را در دل خود جای داده است.

نقطه‌ی شروع پروژه روبیکا، به فعالیت‌های شرکت توسعه کسب‌وکار ایرانی (توسکا) بازمی‌گردد؛ شرکتی که در سال ۱۳۹۶ تأسیس شد و به‌سرعت، با در اختیار گرفتن حق انحصاری تبلیغات خدمات دیجیتال و ارزش‌افزوده در صداوسیما، توجه‌ها را به خود جلب کرد.

روبیکا به عنوان یکی از پروژه‌های کلیدی توسکا معرفی شد. بعدها، اداره‌ی این اپلیکیشن به شرکت توسکا نوین فناوران پارس واگذار شد؛ شرکتی که همچنان نام توسکا را در خود حفظ کرده اما به‌لحاظ ساختاری زیرمجموعه‌ی سرمایه‌گذاران دیگری قرار گرفته است. براساس اطلاعات رسمی، سهام‌داران عمده روبیکا عبارتند از:

• شرکت ارتباطات سیار ایران (همراه اول)
• شرکت نقش اول کیفیت (شرکت فنی و زیرساختی همراه اول)
• شرکت سرمایه‌گذاری نور دنا (فعال در حوزه فناوری اطلاعات)

همه‌ی این نهادها در نهایت به هلدینگ‌های اقتصادی وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام مرتبط هستند، مسئله‌ای که روبیکا را در زمره‌ی اپلیکیشن‌های دارای پشتوانه‌ی سازمانی قدرتمند قرار می‌دهد.

خدمات روبیکا

روبیکا با تمرکز بر تنوع سرویس‌ها، سعی دارد مجموعه‌ای گسترده از نیازهای کاربران ایرانی را پاسخ دهد. در ادامه نگاهی جزئی‌تر به مهم‌ترین امکانات این اپلیکیشن می‌اندازیم:

۱. شبکه اجتماعی روبینو

روبینو پلتفرم داخلی شبکه اجتماعی روبیکاست که ساختاری شبیه اینستاگرام دارد. کاربران می‌توانند در آن پست منتشر کنند، استوری بگذارند، دیگران را دنبال کنند و با پست‌ها تعامل داشته باشند (لایک، کامنت، اشتراک‌گذاری). این فضا به مرور تبدیل به محل فعالیت چهره‌ها، هنرمندان و برخی اینفلوئنسرهای داخلی شده است.

۲. پیام‌رسان داخلی

بخش پیام‌رسان روبیکا امکاناتی چون ارسال پیام متنی، صوتی، تصویری، فایل، تشکیل گروه و ساخت کانال را در اختیار کاربران می‌گذارد. ظاهر و کارکرد آن شباهت زیادی به پیام‌رسان‌های خارجی دارد و از همان ابتدا با هدف رقابت با تلگرام توسعه یافته است.

۳. تماشای فیلم و سریال (VOD)

کاربران روبیکا می‌توانند از طریق این بخش به طیفی از فیلم‌ها، سریال‌ها، انیمیشن‌ها، برنامه‌های تلویزیونی و مستندها دسترسی پیدا کنند. بخش زیادی از این محتوا از تولیدات سازمان صداوسیما یا تولیدکنندگان محتوای داخلی تأمین شده است.

۴. کیف پول و خدمات مالی

در کیف پول دیجیتال روبیکا، کاربران قادرند قبض‌های خود را پرداخت کنند، شارژ و بسته‌های اینترنتی بخرند، مانده حساب بررسی کنند و حتی پول جابه‌جا کنند. این بخش در سال‌های اخیر با سرویس‌های بانکی دیگر نیز هم‌پوشانی پیدا کرده و به تدریج توسعه یافته است.

۵. نیکوکاری و کمک‌های مردمی

روبیکا بخشی را به مشارکت در امور خیریه اختصاص داده است. کاربران می‌توانند با چند کلیک، مبالغ دلخواهی را به سازمان‌های خیریه و نهادهای عام‌المنفعه کمک کنند. این سرویس با همکاری نهادهای رسمی و دارای مجوز اجرا می‌شود.

۶. آموزش مجازی

در دوران کرونا، روبیکا به عنوان یکی از بسترهای جایگزین برای آموزش از راه دور مطرح شد. این بخش هنوز هم فعال است و امکان برقراری ارتباط آموزشی میان معلم‌ها و دانش‌آموزان را فراهم می‌سازد.

۷. کتاب‌خوان

بخش کتاب‌خوانی روبیکا شامل کتاب‌های متنی و صوتی در زمینه‌هایی چون ادبیات، روانشناسی، تاریخ، دین و علوم اجتماعی است. برخی از این کتاب‌ها رایگان و برخی دیگر با پرداخت حق اشتراک در دسترس قرار دارند.

۸. پخش زنده

از طریق پخش زنده، کاربران می‌توانند رویدادهایی مانند مسابقات ورزشی، نشست‌ها و سخنرانی‌ها را به‌صورت زنده دنبال کنند. این سرویس گاه مکمل پخش زنده تلویزیونی یا جایگزین آن است.

۹. تماس صوتی اینترنتی

روبیکا همچنین امکان برقراری تماس صوتی از طریق اینترنت را برای کاربران خود فراهم کرده است. این تماس‌ها رایگان بوده و با استفاده از بسته‌های اینترنتی انجام می‌شوند.

نسخه‌ها و دسترسی

روبیکا برای دو سیستم‌عامل اصلی موبایل یعنی اندروید و iOS طراحی شده، اما نسخه‌ی iOS آن به دلیل محدودیت‌های اپ‌استور، همواره با چالش‌هایی مواجه بوده است و در بسیاری مواقع فقط از طریق لینک مستقیم در سایت رسمی قابل نصب است. افزون بر این، نسخه‌ی تحت وب روبیکا نیز در دسترس است و کاربران می‌توانند از طریق مرورگر به بیشتر خدمات آن دسترسی داشته باشند.

ویژگی، رایگان بودن مصرف اینترنت در این اپلیکیشن برای کاربران اپراتورهای همراه اول و ایرانسل است؛ موضوعی که به ویژه در میان دانش‌آموزان، کاربران کم‌درآمد یا ساکن مناطق با دسترسی محدود، آن را به گزینه‌ای جذاب‌تر تبدیل کرده است.