بیمه مرکزی اینشورتک‌ها را به عقب می‌راند

در یک دهه گذشته، تحولی بی‌سابقه در یکی از سنتی‌ترین ارکان نظام مالی کشور، صنعت بیمه، رخ داده است. ورود اینشورتک‌ها (استارتاپ‌های فناوری‌محور در حوزه بیمه) به این بازار که سال‌ها در انحصار ساختارهای قدیمی و فرایندهای غیرشفاف بود، نه‌فقط شیوه فروش و بازاریابی بیمه را متحول کرده، بلکه توانسته بخشی از جامعه را که پیشتر اساساً به بیمه‌ها توجهی نداشتند، به مشتریان جدید این صنعت بدل کند. اکنون پس از ۹ سال فعالیت مستمر، این استارتاپ‌ها در کنار توسعه خدمات و تنوع مدل‌های پرداخت، شفافیت و سرعت را نیز به فرایندهای بیمه‌ای افزوده‌اند.

مسیر نوآوری در این حوزه، همچنان با چالش‌هایی جدی روبه‌روست که بخش مهمی از آن به رگولاتوری و سیاست‌های نهاد ناظر، بیمه مرکزی، بازمی‌گردد. دیجیاتو در میزگردی به میزبانی «مانی قاسمی»، بنیان‌گذار دیجیاتو، و با حضور «محمد طباطبائی»، مدیرعامل «بیمه دات‌کام»، «حامد ولی‌پوری»، مدیرعامل «ازکی»، و «محمدرضا فرحی»، رئیس هیئت‌مدیره «بیمه‌بازار»، مسائل کلیدی حوزه اینشورتک را بررسی کرده است.

دیجیتالی‌ شدن صنعت بیمه؛ مسیری که دیگر بازگشت ندارد

محمد طباطبائی با اشاره به اینکه صنعت بیمه در ایران بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد، گفت: «پیش از ورود اینشورتک‌ها، تمام فرایندهای بازاریابی، فروش و نرخ‌دهی سنتی بود. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای استارتاپ‌ها این بود که شیوه خرید بیمه را از شکل سنتی به دیجیتال تغییر دادند.» او تأکید کرد بدون حضور اینشورتک‌ها، همچنان ضریب نفوذ بیمه در کشور پایین می‌ماند و مردم ناچار به خرید بیمه‌های بی‌کیفیت بودند که هنگام خسارت، پوشش کافی نداشتند.

از دیدگاه طباطبائی، مهم‌ترین تأثیر استارتاپ‌ها ایجاد شفافیت، افزایش دسترسی، سرعت در فرایندها و ارائه مدل‌های نوین پرداخت بوده که سبب شده بخشی از جامعه که پیشتر به بیمه توجهی نداشتند، به استفاده از خدمات آن ترغیب شوند.

حامد ولی‌پوری، مدیرعامل ازکی، نیز با ارائه آماری از تحول در رفتار کاربران گفت: «۱۵ درصد کاربران ما از روش BNPL استفاده می‌کنند. این روش در یک سال گذشته توانسته ۳۰ درصد افرادی را که پیشتر هیچ‌گاه بیمه نمی‌خریدند، تبدیل به مشتری کند.»

وی همچنین به تغییر نگرش برخی شرکت‌های بیمه پس از ظهور پلتفرم‌ها اشاره کرد و افزود: «ما به رشد شرکت‌های بیمه کوچک‌تر در حوزه فروش، تولید پرتفوی و فعالیت‌های تبلیغاتی کمک کردیم. این بازار پیش‌ازاین در انحصار چند شرکت بزرگ بود.»

صنعت بیمه؛ جزیره‌ای دور از سایر ارکان مالی

محمدرضا فرحی، رئیس هیئت‌مدیره بیمه‌بازار، درباره جایگاه صنعت بیمه در اقتصاد کشور گفت: «صنعت مالی ایران ۳ رکن اصلی دارد؛ بازار سرمایه، بانک و بیمه. در‌این‌میان، بیمه همواره ماهیتی جزیره‌ای داشته و تعامل اندکی با دیگر صنایع مالی برقرار کرده است.»

او افزود: «بااینکه ما در دوره رئیس جدید تمام تلاشمان را برای تعامل کردیم و داوطلبانه سقف تخفیف‌هایمان را بیش از ۵۰ درصد کاهش دادیم، دائم فشار بیمه مرکزی بیشتر شده است؛ زیرا فارغ از اینکه چه کسی رئیس کل باشد، آن فشار وجود دارد.»

مقاومت رگولاتور در برابر نوآوری

طباطبائی از رویکرد ثابت و سنتی بیمه مرکزی انتقاد کرد و گفت: «از سال ۱۳۹۵ نگاه بیمه مرکزی به استارتاپ‌ها هیچ تغییری نکرده است. تنها تفاوت‌ها در نحوه بیان رؤسای مختلف بوده، نه در نوع نگاه یا سیاست‌ها. در عمل، حمایتی از اگریگیتورها و استارتاپ‌ها وجود ندارد.»

او ادامه داد: «شبکه فروش سنتی که منافع خود را در خطر می‌بیند، فشار زیادی به نهادهای نظارتی می‌آورد. برخی قوانین صنعت بیمه بیش از ۵۰ سال است تغییر نکرده‌اند. نمی‌توان انتظار نوآوری داشت اما همچنان با همان قوانین قدیمی نظارت می‌شود.»

ساختار فعلی بیمه در بازار آزاد دوام نمی‌آورد

ولی‌پوری نیز در نقدی به مداخله‌های گسترده رگولاتور گفت: «یکی از بدترین کارهایی که مدیر می‌تواند بکند، ورود به میکرومنیجمنت و جزئیات است. برخی مدیران که تخصصی ندارند، این کار را به شیوه بدتری انجام می‌دهند و توجیه شیطانی‌شان این است که اگر این کار را نکنم، این قسمت منفجر می‌شود. این دقیقاً همان کاری‌ است که بیمه مرکزی با صنعت بیمه می‌کند با این توجیه که اگر این کار را نکنم، صنعت بیمه دیگر نمی‌تواند تعهداتش را ایفا کند؛ بنابراین در لایه‌های مختلف وارد شئون کسب‌وکاری شرکت‌های بیمه شده است.»

او تأکید کرد اگر حمایت‌های دولتی و الزام بیمه اجباری از این صنعت حذف شود، بیمه با ساختار فعلی خود نمی‌تواند در بازار آزاد دوام بیاورد.