گزارش وضعیت صنعت پادکست در ایران: ۹۶ درصد پادکست‌های فارسی مدل درآمدی ندارند

طبق آمار مرکز تحقیقاتی رستاک، بیشتر پادکست‌های تولید‌شده فارسی تاکنون در زمینه‌های دینی، آموزشی و اخبار بوده است. این درحالی است که همه این پادکست‌ها پرمخاطب هم نیستند و سهم اصلی مخاطب کل پادکست‌های فارسی به سه موضوع روانشناسی، آموزشی و سلامت مربوط می‌شود. طبق این گزارش، ۹۶ درصد پادکست‌های فارسی مدل درآمدی ندارند و رایگان هستند. از دیگر نکات جالبی که در این گزارش آمده، سهم قابل‌توجه پلتفرم «کست‌باکس» نسبت به سایر پلتفرم‌های پادکست است.

رستاک گزارش شرایط صنعت پادکست در ایران را با نگاهی آماری به چرخه تولید، مصرف و سلیقه مخاطبان منتشر کرده است. رستاک یک مرکز تحقیقاتی و تحلیلی است که در حوزه ارتباطات و رسانه فعالیت می‌کند.

طبق داده‌های این مرکز، تاکنون ۹ هزار و ۶۷ پادکست فارسی در جهان تولید شده است. همچنین آمار شنیده‌شدن اپیزودهای پادکست فارسی ۶۹۶ میلیون بار برآورد شده و تعداد پلتفرم‌های دارای پادکست فارسی نیز به ۴۳ مورد رسیده است.

همچنین براساس این گزارش، پادکست‌هایی با موضوعات دینی، آموزشی، اخبار، هنر و سلامت جزو پنج دسته محتوایی با بیشترین میزان تولید از بین ۲۳ دسته پادکست فارسی هستند. این درحالی است که در سال ۹۹، دسته‌های دینی، آموزشی و اخبار جزو دسته‌های پرتولید نبوده‌اند.

البته جالب است بدانید که برخلاف آمار تولیدی پادکست، سه دسته اخبار، دینی و هنر سهم پایینی در مصرف کل پادکست ایران دارند. اما سهم‌های اصلی از مصرف (گوش‌دادن به پادکست‌ها) متعلق به دسته‌های آموزشی، روانشناسی و سلامت است.

داده‌های رستاک نشان می‌دهد که در سال گذشته، ۵۸۲ هزار و ۲۷۳ پادکست تولید شده، درحالی‌که میزان پادکست‌های تولیدشده در سال ۱۴۰۰، ۶۶۴ هزار و ۹۶۰ مورد بوده است. اما به‌طور کلی، روند تولید پادکست فارسی از سال‌های آغازین افزایشی بوده؛ هرچند در سال گذشته احتمالاً به‌خاطر اختلال‌های اینترنتی و فضای جامعه، روند تولید پادکست افت داشته است.

در قسمت مربوط به تعداد تولید پادکست‌های فارسی، «رادیو فردا» با ۵ هزار پادکست تولیدی در صدر قرار دارد. «تلویزیون میهن» و «رادیو دنج» نیز به‌ترتیب با ۳ هزار و ۵۴۹ و ۲ هزار و ۹۷۲ پادکست تولیدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

در قسمت مربوط به پرمخاطب‌ترین پادکست‌های فارسی نیز پادکست «رادیو راه با مجتبی شکوری» با ۵۰ میلیون بار شنیده‌شدن در صدر قرار دارد. گفتنی است این پادکست موضوعات روانشناسی را با تلفیقی از هنر و داستان برای مخاطب بازگو می‌کند و نقش آموزشی نیز دارد. پادکست بی‌پلاس با موضوع فرهنگی-اجتماعی نیز ۳۴ میلیون بار شنیده شده است و در رتبه دوم قرار دارد. پادکست‌های «جافکری»، «رخ»، «کتاب‌باز»، «صلح درون» و «رواق» نیز به‌ترتیب جزو پرمخاطب‌ترین پادکست‌ها به شمار می‌روند.

«۹۶ درصد پادکست‌ها رایگان هستند»

جالب است بدانید از ۹ هزار و ۶۷ عنوان پادکست فارسی، ۱۹۳۶ عنوان تنها یک اپیزود دارند. این یعنی تقریباً نزدیک به ۲۰ درصد کل عناوین پادکست فارسی فعال نیستند. همچنین از کل تعداد عناوین پادکست فارسی، ۳۶۹ عنوان کمتر از ۱۰ بار شنیده شده‌اند؛ یعنی نزدیک به چهار درصد کل عناوین پادکست فارسی، کمتر از سه هزار و ۷۰۰ بار شنیده شده‌اند.

طبق این گزارش، در بین مدل‌های درآمدی صنعت پادکست در ایران، ۹۶ درصد کل پادکست‌های فارسی مدل درآمدی ندارند و رایگان هستند. همچنین کمتر از دو درصد پادکست‌های فارسی از مدل درآمدی اسپانسری و تبلیغات استفاده می‌کنند. Freemium هم مدل درآمدی دیگری برای برخی از پلتفرم‌های ایرانی است و حدود دو درصد پادکست‌های فارسی از این طریق راه خود را پیش می‌برند.

سهم ۸۰ درصدی کست‌باکس از بازار

جالب است بدانید بیش از ۸۰ درصد سهم بازار پلتفرم‌های پادگیر و میزبان پادکست فارسی متعلق به پلتفرم کست‌باکس است. بیش از ۱۵ درصد حجم این بازار نیز متعلق به پلتفرم «شنوتو» و کمتر از سه درصد آن نیز به «تهران پادکست» و «ناملیک» تعلق دارد.

طبق داده‌های رستاک، دو پلتفرم ناملیک و تهران پادکست، نسبت به سال ۹۹ سهم بازار خود را با یکدیگر جابه‌جا کرده‌اند. سهم بازار کست‌باکس نیز در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است.

این گزارش نشان می‌دهد صنعت پادکست یکی از صنایع درحال رشد و توسعه است که می‌تواند تمایل مخاطبان به محصولات صدا‌محور را نشان دهد. همچنین طی سال‌های اخیر، رشد کتاب‌های صوتی از جایگزینی این محصولات فرهنگی با کتاب‌های فیزیکی حکایت دارد.

متن کامل گزارش را می‌توانید از اینجا مطالعه کنید.