گفتگو با مدیرعامل زرین پال: از فیلترینگ و احراز هویت تا سرمایه‌گذاری در رمزارزها

مدیر عامل زرین پال در گفتگو با مانی قاسمی در برنامه «آنتک» (لایو اینستاگرام دیجیاتو) درباره مسیری که تا امروز در تجارت خود پیموده و چالش‌هایی که پیش رو داشته صحبت کرد و ابراز امیدواری کرد که آینده ایران برای نسل جدید شرایط بهتری داشته باشد. او درباره ماجرای فیلترینگی که گریبانگیر آنها شد و قطعی اینترنتی که در سال گذشته به کسب‌وکار آنها صدمه زد صحبت کرد. «مصطفی امیری» همچنین به سوالات دیجیاتو درباره سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای که در حوزه ماینینگ و رمزارزها انجام داده‌اند پاسخ داد. او همچنین خبر از چند محصول جدیدی داد که از سوی زرین پال در آینده‌ای نزدیک ارائه می‌شوند. 

آغاز مسیر

به گفته «مصطفی امیری» او سال دوم در دانشگاه (سال ۸۵) شرکتی برای راهکارهای طرح وب راه‌اندازی کرد و برادرش در سال ۸۸ به او ملحق شد. در آن سال یک سری کسب‌وکارهای بازرگانی به خاطر شرایط کشور به مشکلات متعددی خوردند و بعضی از آنها از بین رفتند اما در همان روزها شرکت امیری توانست با بیش از ۲۰۰ مشتری از جمله باشگاه پرسپولیس و شرکت‌های نفتی، راه خود را تا حدی ادامه دهد.

او می‌گوید با وجود این شرایط، کسب‌وکار آنها چندان سوددهی نداشته و نهایتا در اواخر سال ۸۸ بسته شد: «در سال ۸۹ به ایده جدیدی فکر کردیم که مدل Software As a Service بود و این ایده همان زرین پال بود و امروزه به موفقیت خوبی در بازار رسیده‌ایم. ساده‌ترین نیازی که ما امروزه حل می‌کنیم، ضمانت پرداخت الکترونیکی برای مشتریان است.»

تا امروز بیش از ۱۰۰ میلیون تراکنش در زرین پال رخ داده است

به گفته امیری تا امروز بیش از ۱۰۰ میلیون تراکنش در زرین پال رخ داده و ماهانه ۳ میلیون تراکنش در این پلتفرم انجام می‌شود و بیش از ۱۵۰ هزار کسب‌وکار در این پلتفرم کار می‌کنند که از این مقدار ۱۳۰ هزار کسب‌وکار خرد هستند و الباقی جزو کسب‌وکارهای متوسط به شمار می‌آیند.

فیلترینگ و مسدو سازی اینترنت

امیری با اشاره به فیلترینگ زرین پال در اردیبهشت ۹۵، حواشی آن را برای مانی قاسمی توضیح می‌دهد: «در آن زمان نزدیک به ۲۰۰ هزار تراکنش در ماه انجام می‌شد و ۲۰ هزار پذیرنده داشتیم. در این میان یک کسب‌وکار که از خدمات ما استفاده می‌کرد، سایت دانلود فیلم و سریال بود و استدلال معاون دادستان این بود که این کار از پخش مواد مخدر هم بدتر است. ما یک ماه دویدیم تا پروسه رفع فیلتر خود را اجرایی کنیم و بگوییم برای فعالیت یک سایت نباید بقیه سایت‌ها به مشکل بخورند. در همین شرایط سرمایه‌گذار بین‌المللی ما با دیدن این اتفاق از مجموعه ما خارج شد و ما در آن اوضاع اسفناک، سهام‌مان را بازخرید کردیم.»

مسدودسازی اینترنت در سال گذشته بزرگترین چالش زرین پال در این سال‌ها بود

او می‌گوید آنها آمادگی این فیلترینگ را داشتند چرا که در اسفند ماه ۹۴ بسیاری از فین‌تک‌ها فیلتر شدند و آنها تصور می‌کردند که احتمالا چنین اتفاقی رخ بدهد.

امیری بزرگترین چالش پیش روی زرین‌پال را اما بیشتر از فیلترینگ‌هایی که دامن‌گیر این مجموعه شده، قطعی اینترنت ده روزه سال گذشته در کشور می‌داند و به جلسه‌ای اشاره می‌کند که در سازمان فناوری اطلاعات برگزار شد و او در آن به این شرایط به شدت اعتراض کرد: «تراکنش‌های ما به ۳ هزار عدد در روز رسیده بود! اینترنت قطع شد و تعداد زیادی کسب‌وکار که از خدمات ما استفاده می‌کردند ناگهان به مشکل خوردند. این درست که سایت‌های ایرانی پابرجا بود اما همه می‌دانیم بدون گوگل هیچ فروشی در کسب‌وکارهای خرد رخ نخواهد داد و نفس آنها گرفته می‌شود.»  او البته رمز دوم پویا را نیز از مواردی می‌داند که در تعداد تراکنش‌ها و فروش آنها تاثیر گذاشته است.

کرونا و فروش اینترنتی

امیری اعلام کرد که کرونا باعث رشد فروش اینترنتی شده اما نه آنقدر که برخی از آن دم می‌زنند؛ او از این موضوع آمار دقیق‌تری ارائه داد و گفت: «واقعیت اینست که رشد عجیب و غریبی لااقل در میزان فروش کسب‌وکارهای خرد رخ نداده و نهایتا ۳ تا ۴ درصد فروش بیشتر آنلاین صورت گرفت. مساله‌ای که در این میان وجود دارد اما این است که فروشنده‌های بیشتری روی بستر آنلاین فعالیت داشتند ولی آنقدری که آنها استقبال کردند روی بستر مجازی بیایند، فروش چشمگیر و صعودی در این فضا نداشتند.»

مساله احراز هویت

در بسیاری از مواقع دادگاه احراز هویت با شاهکار را قبول ندارد

امیری در ادامه این مصاحبه درباره احراز هویت کاربران این سایت که کاملا به شکل انسانی صورت می‌گیرد صحبت به میان آورد. او در پاسخ به این سوال که وزارت ارتباطات می‌گوید این روش غیر قانونی است به دیجیاتو گفت: «ما چیزی جز دیتای مشتری نداریم و هر نوع نشت اطلاعاتی در زرین پال یا هر کسب و کار دیگر خیلی خطرناک است و بر این ماجرا آگاهیم. اما واقعیتی که وجود دارد اینست که اگر روش انسانی زرین پال قانونی نیست چرا سامانه سجام با همین روش مشابه از کاربران احراز هویت می‌کند. ما حاضر هستیم برای احراز هویت هزینه بیشتری از سامانه شاهکار پرداخت کنیم اما مشکل اینجاست که ما با هر قاضی طرف بشویم نمی‌توانیم به آنها توضیح دهیم شاهکار چیست و ما از این سامانه احراز هویت گرفتیم تا مشکل حل شود؛ باید یک نماینده قانونی از سازمان فناوری اطلاعات در این موارد باشد تا ما به مشکل نخوریم چرا که سمت حکم دهنده این موارد را قبول ندارد.»

او می‌گوید آنها برای محافظت از اطلاعات مشتریان تلاش بسیاری انجام می‌دهند: «اطمینان همیشه نسبی است اما سعی می‌کنیم با مکانیزم‌های متفاوت و استفاده از روش‌هایی چون باگ بانتی امنیت خود را بالاتر ببریم و امیدواریم بتوانیم در این راه موفق باشیم.» گفتنیست زرین پال در سال ۹۷ به یک مشل امنیتی برخورد کرد که سریعا آن را حل و فصل کرد و امیری تاکید دارد که در آن مشکل امنیتی هیچ دیتایی از مشتریان درز پیدا نکرد اما می‌گوید می‌توانست شرایط بدتر باشد و از همین رو تمهیدات امنیتی بیشتری در نظر گرفته‌اند.

برخی کلاهبرداران برای احراز هویت سایت غیرقانونی خود از اکانت‌های اجاره‌ای استفاده می‌کنند

او در پاسخ به این سوال که بررسی شرایط داشتن یا نداشتن فعالیت یک سایت از منظر قانونی در زرین پال چطور بررسی می‌شود تا به آن سایت درگاه داده شود به دیجیاتو می‌گوید: «ما سعی می‌کنیم از یک سوراخ دوبار گزیده نشویم و از این مشکلات زیاد داشتیم و تجربه کسب کردیم و بر این اساس جلو می‌رویم. سایت‌های شرط بندی و دیگر سایت‌هایی وجود داشتند که مشکل‌آفرین شدند. من خودم ۶ ماه قبل از جام جهانی دور گذشته به مقامات مربوطه گفتم که اوضاع اقتصادی کشور خوب نیست و مردم خام سایت‌های شرط بندی می‌رسند. حدس می‌زدم که در طول جام جهانی ۴۰۰ میلیارد تومان در سایت‌های شرط‌بندی گردش مالی ایجاد شود و هشدار دادیم.»

امیری تاکید می‌کند که مکانیزم آنها ساده است و اصل بر اینست که کسب‌وکار سالم است مدل‌های متفاوتی برای ریسک سنجی داریم که بر اساس ماشین لرنینگ کار می‌کند و مکانیزم‌های متفاوتی برای کشف کردن وجود دارد: «برخی از حساب‌های اجاره‌ای استفاده می‌کنند و کار خلاف انجام می‌دهند، یعنی از مشخصات یک شخص دیگر استفاده می‌کنند تا به مشکل قانونی نخورند.» امیری می‌گوید البته برخی از این سایت‌ها مجوزهای عجیب و غریبی از برخی مراکز دارند که این مساله خودش مشکل‌ساز است: «مثلا سایت شرط بندی وجود داشت که مجوز برگزاری مسابقات فرهنگی و ورزشی بر اساس برگه‌زنی از وزارت ارشاد یک استان شمالی کشور داشت و دادیار آن شهر نیز به ما اخطار داد که چرا این سایت را بستید و شخص فعال در این سایت نیز از ما ادعای غرامت کرده بود!»

فعالیت زرین پال در حوزه رمزارزها: زرین ورد

مدیرعامل زرین پال در پاسخ به این سوال دیجیاتو که آن‌ها در حوزه ماینینگ چه سرمایه‌گذاری‌هایی را انجام داده‌اند، اعلام کرد: «سه سال قبل به حوزه ماینینگ ورود پیدا کردیم و در مرکز اقتصادی ویژه پیام یک سرمایه‌گذاری میلیاردی -که در آن زمان ارزش بالایی داشت- انجام دادیم و در این حوزه به مشکل هم زیاد خوردیم، از ثابت کردن واردات قانونی دستگاه‌ها تا موانع دیگر.»

او گفت: «وقتی وارد این حوزه شدیم برای این بود که ببینیم با رمز ارزها چه کار می‌توان انجام داد و قصد داریم یک پیمنت‌ گیت‌وی بین‌المللی در این زمینه راه‌اندازی کنیم و یک سرمایه‌گذاری در بین تیمی از بچه‌های دانشگاه شریف انجام دادیم تا یک اکسچنج توسعه دهند. دیدگاه جهانی نسبت به رمز ارزها داریم و اولین محصولی که در این زمینه از آن رونمایی خواهیم کرد هم محصول درگاه پرداخت بین‌المللی بر اساس رمز ارزها خواهد بود و نام آن هم «زرین ورد» (Zarin World) خواهد بود تا نگاهی به تجارت جهانی داشته باشیم.» او می‌گوید این محصول قرار بوده تیرماه عرضه شود ولی به خاطر شیوع ویروس کرونا عرضه آن کمی به تاخیر افتاده است.

زرین ورد محصول جدیدی از زرین پال در حوزه رمز ارزها خواهد بود

البته امیری باور دارد که قیمت‌های جدیدی که وزارت نیرو برای برق مصرفی در ماینینگ در نظر گرفته، باعث شده که دیگر استخراج رمز ارز به صرفه نباشد و می‌گوید دستگاه‌های خود زرین پال از اول خردادماه در منطقه اقتصادی پیام خاموش است: «متاسفانه قیمت آن هم ثباتی ندارد و نمی‌توانی دقیقا حساب و کتاب درستی انجام داد و ریسک ماینینگ خیلی بالاست.» او با اشاره به مصوبه‌ جدید هیات دولت تصویب درباره واردات قانونی دستگاه‌های ماینر، می‌گوید که این موضوع می‌تواند جوانان زیادی که سرمایه‌شان خوابیده را نجات دهد و دوباره آنها را وارد چرخه صنعت رمز ارز کند.

رشد آرام زرین پال

امیری در پاسخ به این سوال که چرا پس از یک دهه از آغاز فعالیت زرین پال، این شرکت مانند دیگر بازیگران حوزه تجارت الکترونیکی رشد بسیار بالایی را تجربه نکرده، به دیجیاتو می‌گوید:

«ما هیچ سرمایه‌گذاری به غیر از موسسین در زرین پال نداریم و در این مدت توانستیم بوت‌استرپ کنیم و با شیب ملایمی حرکت می‌کنیم. برای ما سخت نیست که جذب سرمایه کنیم و شروع به نمایش‌های گوناگون کنیم اما نمی‌خواهیم وارد تعهداتی بشویم که شاید نتوانیم از عهده انجام آن بر بیاییم، شرایط کشور طوری است که ممکن است ناگهان تمام پارامترها را به هم بریزد. به عنوان مثال قبل از قطعی اینترنت یک قراردادی داشتیم که به بورسی شدن زرین پال منتهی می‌شد ولی با این اتفاق، تمام برنامه‌هایمان به هم ریخت.»

«نسبت به ۴ سال پیش ۱۵ برابر رشد کرده‌ایم»

اما آیا این حرکت آرام، این ریسک را به وجود نمی‌آورد تا یک شرکت مشابه با سرمایه‌گذاری زیاد بتواند خود را به جایگاه زرین پال برساند و حتی از این شرکت عبور کند؟ امیری در پاسخ به این سوال دیجیاتو می‌گوید:

«ما بازار را رصد می‌کنیم و همیشه نیم‌نگاهی به سرمایه‌گذاران داریم که اگر چنین شرایطی پیش بیاید با آنها وارد مذاکره شویم. شرایط اقتصادی باید به حدی برسد که بتوان کنترل شده و با برنامه‌ریزی پیش رفت. ما نسبت به ۴ سال پیش ۱۵ برابر رشد کرده‌ایم و امید داریم روزی بتوانیم با سرمایه‌گذاری خارجی وارد مذاکره شویم که چمدان پر از دلارش را با خود به ایران آورده باشد.»

سرمایه‌گذاری‌های جدید زرین پال؛ از حوزه استریمینگ تا زرین مارکت

امیری درباره سرمایه‌گذاری‌های اخیر زرین پال روی دو مجموعه «امتیاز» و «امین‌کارت» نیز توضیحاتی را به دیجیاتو می‌دهد و در رابطه با اهداف این کار می‌گوید: «امین کارت قرار بود روی توریست‌های خارجی تمرکز کند و به آنها کارت‌های عضو شبکه شتاب بدهد که با شیوع ویروس کرونا کل برنامه این مجموعه به هم ریخت، و الان روی محصولات دیگری تمرکز کرده‌اند. برای مثال ارائه کارت‌های شتاب به اتباع خارجی که در ایران هستند. درباره امتیاز نیز باید بگویم که اعضای این استارتاپ یک تیم شناخته شده هستند و محصول پخته‌ای داشتند که ما دوست داریم در آینده کارهای بیشتری با آنها انجام دهیم و باشگاه مشتریان قدرتمندی با آنها راه‌اندازی خواهیم کرد.»

او می‌گوید آنها قصد دارند یک سرمایه‌گذاری جدید در حوزه استریمینگ و گیم نیز وارد بشوند و سرمایه‌گذاری جدیدی روی یک استارتاپ استریم انجام دهند: «پرداخت به استریمرها جزو برنامه‌های ما خواهد بود و فکر می‌کنیم پتانسیل زیادی در این حوزه وجود دارد.»

زرین مارکت محصولی برای فروشندگان اینستاگرامی است که به زودی توسط زرین پال عرضه خواهد شد

مدیرعامل زرین پال همچنین خبر از ایجاد یک محصول جدید دیگر می‌دهد که از آن به عنوان زرین مارکت یاد می‌کند و می‌گوید یک ابزار اینستاگرام شاپینگ است: «کسب‌وکارهای کوچک نیازهای متفاوتی دارند که کسی به آنها جواب نداده و ما می‌خواهیم وارد این خدمات بشویم. خرید از اینستاگرام مسائل متفاوت خودش را دارد؛ این ابزار بین مردم جای گرفته و ما سعی می‌کنیم یک شاپ کوچک به فروشندگان اینستاگرامی بدهیم تا فروش خود را بهتر مدیریت کنند و مشتریان خود را بهتر بشناسند و آنها را تبدیل به مشتریان وفادار کنند. ابزار زرین مارکت به باشگاه مشتریان ما وصل خواهد شد و یک محصول جذاب را شاهد خواهیم بود.»

آیا فضای رقابت در فین‌تک ایران سالم است؟

امیری در پاسخ به این سوال که آیا اساسا حوزه فین‌تک ایران و رقابت در آن یک رقابت سالم است یا خیر به دیجیاتو می‌گوید: «واقعیت اینست که امروز بزرگترین دارایی مردم پولی است که وجود دارد و در این حوزه مشخصا سر مسائل مالی جنگیده می‌شود، پس نمی‌توان از رقبا انتظار داشت که خیلی با روش‌های درست مقابله کند، ما در زرین پال اخلاقیات را مد نظر قرار دادیم و کارنامه شفاف و مشخصی داریم و رقبای ما به خوبی می‌دانند زمانی که از فیلتر خارج شدیم چگونه به دیگران کمک کردیم که بقیه هم از فیلترینگ خارج شوند.»

او در این باره بیشتر توضیح می‌دهد: «اعتقاد داریم چوبی که قرار است از حاکمیت بخوریم و بر اساس آن ضربه‌ای به مجموعه وارد شود، اگر تعداد بازیگران حوزه بیشتر باشد، این ضربه و اثر آن کمتر پیامد منفی خواهد داشت. پس نمی‌خواهیم که دیگران را حذف کنیم بلکه به حضور آنها در عرصه اعتقاد داریم.»