تحقیق جدید: استفاده از شبکه‌های اجتماعی تأثیر کمی بر سلامت روان دارد

براساس تحقیقات جدید، استفاده طولانی‌مدت از شبکه‌های اجتماعی ارتباط معناداری با اختلال‌های روانی مانند افسردگی، اضطراب و استرس ندارد اما پژوهش دیگری نشان می‌دهد مردان اگر بیش از حد به لایک‌ها و کامنت‌ها توجه کنند، در خطر ابتلا به وسواس ناسالم درباره اندام و بدن خود خواهند بود.

سال‌های اخیر با افزایش استفاده از شبکه‌های اجتماعی برخی مطالعات به این نتیجه رسیدند که شبکه‌های اجتماعی می‌تواند خواب ما را مختل کند، باعث افسردگی‌مان بشود و حتی ممکن است مغز بچه‌ها را تغییر دهد. البته براساس گزارش نیواطلس، محققان دانشگاه کرتین استرالیا به نتایج متفاوتی دست یافته‌اند.

ارتباط استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی با سلامت روان

ازآنجایی‌که شبکه‌های اجتماعی مختلف محتوا، قابلیت‌ها و تعاملات گوناگونی ارائه می‌دهند، محققان رابطه پریشانی روانی و پرکاربردترین پلتفرم‌ها مانند فیسبوک، اینستاگرام، اسنپ‌چت، ایکس و تیک‌تاک را جداگانه بررسی کردند. همچنین به تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر کنترل توجه یا تمرکز نیز پرداخته‌اند.

براساس مقاله منتشرشده در Social Science & Medicine، درمجموع 425 شرکت‌کننده برای این پژوهش انتخاب شدند. 74.7 درصد جامعه آماری، زنانی با میانگین سنی حدود 22 سال بود. محققان به‌جای اتکا بر خوداظهاری کاربران، بر مدتی که شرکت‌کنندگان طی یک هفته در این پلتفرم‌ها سپری می‌کردند، متمرکز بودند.

محققان از مقیاس اضطراب و استرس افسردگی (DASS-21) برای اندازه‌گیری حالات عاطفی -افسردگی، اضطراب و استرس- همچنین اندازه‌گیری پریشانی روانی کلی شرکت‌کنندگان استفاده کردند. هنگامی که محققان استفاده از شبکه‌های اجتماعی را با سطوح افسردگی، اضطراب، استرس و کنترل توجه شرکت‌کنندگان مقایسه کردند، دریافتند استفاده از شبکه‌های اجتماعی با اضطراب ارتباط بسیار ضعیفی دارد و با افسردگی یا استرس نیز مرتبط نیست.

البته محققان می‌گویند آنها فقط زمان صرف‌شده در شبکه‌های اجتماعی را بررسی کرده و نوع محتواهایی را که شرکت‌کنندگان نگاه می‌کردند، در نظر نگرفته‌اند؛ به همین دلیل باید توجه کنید که این پژوهش فقط به زمان استفاده توجه کرده، نه به نوع تعامل شما با شبکه‌های اجتماعی.

درکل محققان بر این نکته تأکید می‌کنند که یافته‌های آنها نشان نمی‌دهد استفاده از شبکه‌های اجتماعی بی‌ضرر است یا هیچ تأثیری بر سلامت روان ندارد، بلکه می‌گوید رابطه این 2 پیچیده است؛ برای مثال شبکه‌های اجتماعی از جنبه‌ای دیگر ممکن است مضر هم باشد که پژوهش دیگری به آن پرداخته است.

تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر مردان

محققان دانشگاه استرالیای جنوبی (UniSA) با بررسی پلتفرم‌های اینستاگرام و تیک‌تاک دریافتند این پلتفرم‌ها به وسواس غیرواقعی و ناسالم مردان برای دستیابی به هیکلی لاغر و عضلانی دامن می‌زنند.

پژوهش‌های قبلی نشان دادند مردانی که به لایک و نظرات مثبت در پست‌های خود اهمیت بیشتری می‌دهند، بیشتر در معرض علائم «دیسمورفی عضلانی» (MD) یا اختلال خودزشت‌پنداری هستند: این باور که بدنشان کوچک و ضعیف است.

براساس مقاله منتشرشده در New Media & Society، محققان دانشگاه استرالیای جنوبی از 95 مرد استرالیایی بین 18 تا 34 سال نظرسنجی کردند تا مشخص کنند رابطه‌ای بین بازخوردهای شبکه‌های اجتماعی درباره ظاهرشان و نگرانی‌های مربوط به تصویر بدن وجود دارد یا خیر.

محققان از پرسشنامه اختلال بدشکلی عضلانی (MDDI) برای اندازه‌گیری علائم MD شرکت‌کنندگان استفاده کردند. آنها همچنین از شرکت‌کنندگان پرسیدند چند ساعت از روز را در شبکه‌های اجتماعی هستند. درنهایت مشخص شد 19 درصد شرکت‌کنندگان امتیاز بالاتر از 39 کسب کردند که نشان می‌دهد آنها در معرض خطر ایده‌آل‌های غیرواقعی درمورد بدن خود قرار دارند. آنها همچنین دریافتند توجه به لایک‌ها و کامنت‌ها بر علائم MD تأثیر زیادی می‌گذارد.

به‌عبارتی، این پژوهش نشان می‌دهد فقط زن‌ها نیستند که در شبکه‌های اجتماعی درگیر ایده‌آل‌های غیرواقعی درباره بدن خود می‌شوند، بلکه محتوای تناسب‌اندام افراد مشهور بر مردان نیز تأثیر منفی می‌گذارد. وقتی این پست‌ها حجم بالایی از لایک‌ها و نظرات مثبت را به خود جلب می‌کنند، این پیام را تلویحی به مردان می‌دهد که این استاندارد بدنی زیباست. با گذشت زمان، چنین استاندارهایی می‌تواند منجر به رفتارهای مضر مانند ورزش بیش از حد، محدودیت غذایی، حتی استفاده از استروئیدها شود.