آیا ربات ها هنرمندان خلاق آینده هستند؟

خلاقیت مهم ترین و اساسی ترین قابلیت و توانایی انسان و بنیادی ترین عامل ایجاد ارزش است که در همه ابعاد و جوانب زندگی وی نقش کاملاً حیاتی ایفا می کند. خلاقیت و نوآوری از والاترین موهبت های الهی به انسان و از عوامل اشرف مخلوقات شدن اوست.

تمامی علوم، تولیدات، فناوری ها، صنایع، نوآوری ها، اختراعات، هنرها، ادبیات، موسیقی، معماری و به طور کلی اساس انواع تمدن ها از ابتدا تاکنون و کلیه دستاوردهای بشری جلوه های گوناگون خلاقیت و نوآوریست. تمدن انسانی و زندگی وی بدون خلاقیت نمی‌تواند امکان پذیر باشد.

اما با ماشینی شدن دنیای کنونی قلمروی خلاقیت تنها در دستان انسان خواهد بود؟ بر کسی پوشیده نیست که جهان در حال گذار به یک دنیای کاملا خودکار است که بی کار شدن میلیون ها انسان تنها یکی از معیاب آن به شمار می رود.

اما در این میان یک نکته وجود دارد یک ماشین برنامه ریزی شده که به درستی کار می کند جایگزین هر کارگر غیرماهری خواهد بود و از همین رو کارگران کارخانه، صندوق داران و یا رانندگان همگی در معرض خطر از دست دادن کارشان هستند که دلیل آن کارآمدی بیشتر کارگرانی با چیپست های سیلیکونی ست که هیچ چشم داشتی به حقوق آخر ماه ندارند و بی وقفه به تلاش می پردازند.

این نگرانی برای کارمندان متخصص نیز تا حدودی وجود دارد. اما آیا افراد خلاق از این خطر در امان هستند؟ ماشین و یا بخشی از نرم افزار نمی تواند شور و شوق یک هنرمند را خلق کند؟ باید این واقعیت را بپذیریم که ربات ها این توانایی را پیدا کرده اند که در کارهایی که به خلاقیت نیاز دارند نیز وارد شوند.

در ادامه همراه دیجیاتو شوید تا ببینیم ربات ها چگونه و در چه زمینه های برای افراد هنرمند نیز دردسرساز خواهند بود؟

خلاقیت مصنوعی

در سال های اخیر چهارمین پیشرفت بزرگ هوش مصنوعی در برنامه نویسی به دست آمد، البته تاکنون خلاقیت هنوز در دست انسان ها محفوظ مانده. خلاقیت یک پدیده انسانی جذاب است اما مانند تمامی جنبه های ذهنی مغز ما، دانشمندان در حال تلاش برای شبیه سازی آن هستند.‌ در حالی که ماشین ها نیاز به الگوریتم دارند ما بیشتر خلاقیت را یاد میگیریم که آسان تر از تبدیل شدن آن به زبان الگوریتم است.
نرم افزار می تواند به کمک هوش مصنوعی موسیقی بنوازد و متن ادبی بنوسید، یا حتی نقاشی بکشد.

رباتی که موسیقی می نوازد

قطعه موزیکی که در ادامه قرار دارد گوش کنید. این یکی از قطعه های نواخته شده توسط باتی به نام  Emily Howell است. او می تواند روزانه و به صورت رایگان تعداد نامحدودی موزیک تهیه کند. نتیجه یک آزمایش کور (آزمایشی که در آن اطلاعات مربوط به آزمون، به دلیل حاصل شدن نتیجه واقعی تر از افراد مخفی نگه داشته می شود) نشان می دهد مردم نمی توانند فرقی بین کارهای این ربات و یک نوازنده انسانی قائل شوند. عجیب است، نه؟

[videojs mp4="http://cdn.digiato.com/Machine-creating-and-playing-songs.mp4"]

این فناوری بر پایه تجزیه و تحلیل قطعه های موسیقی ساخته شده توسط انسان و استفاده از آن برای ساخت موسیقی خود بهره می گیرد و در همین حال بسیاری از ویژگی های برجسته قطعه های مورد استفاده را حفظ می کند.

سازنده نرم افزار مذکور آقای David Cope سعی می کند تا Emily Howell مطابق میل و سلیقه اش موزیک بسازد. در حقیقت سازنده برنامه در تلاش بوده تا سرویسی مشابه پاندورا تهیه گردد که مانند یک رادیو همیشه موسیقی های زنده و جدید پخش کند اما به صورت رایگان.

چه برنامه هایی می توانند از این فناوری استفاده کنند؟ آقای William Hochberg معتقد است فراتر از توانایی بالقوه فروش آهنگ‌های ساخته شده توسط هوش مصنوعی به انسان ها، می توان از این فناوری در جهت تسکین دادن به گریه نوزادان با هارمونی آرامش بخش استفاده کرد.

رباتی که نویسندگی می کند

حالا که می دانیم کامپیوترها می توانند آهنگ بنوازند، از این که قادر به نوشتن متنی باشند تعجب نخواهیم کرد. کامپیوتر ها این کار را هم به راحتی آب خوردن انجام می دهند.

برای مثال می توان به کمپانی Narrative Science اشاره کرد. این شرکت به کامپیوترها یاد می دهد که مقالات خبری جدید بنویسند. این اخبار هر از گاهی بر روی چند مجله و سایت هایی نظیر Forbes.com منتشر می شود و در کنار بسیاری از نویسندگان شناخته شده اینترنت به موضوعات مختلفی مانند اخبار ورزشی گرفته تا درآمد شرکت های مختلف می پردازند. به عنوان مثال می توان به متن زیر اشاره کرد که کار یک هوش مصنوعی ست. به نظر شما این متن با نوشته یک انسان فرق زیادی دارد؟

بنیان گذار Narrative Science و رئیس بخش فناوری این شرکت Kristian Hammond پیش بینی می کند که تا ۱۵ سال آینده بیش از ۹۰ درصد اخبار منتشر شده توسط ربات ها نگارش خواهند شد. به گفته وال استریت ژورنال حدود ۵/۸ درصد مقالات منتشر شده در ویکی پدیا توسط یک بات نوشته شده است. این بات Lsjbot نام دارد و توسط فردی سوئدی به نام Sverker Johansson طراحی شده که هر روز ده هزار مقاله جدید برای دانشنامه ی آنلاین مورد بحث می نویسد.

نوشتن متون ادبی توسط کامپیوتر به مسئله ای فراتر از تهیه محتوی خبری کوتاه و یا مقالات ویکی پدیا بدل شده است. آقای Phil Parker متخصص اقتصاد از جمله افرادی به حساب می آید که بیشتر کتاب هایش را با استفاده از هوش مصنوعی تهیه کرده است.

او به جای استفاده از الگوریتم های پیچیده که می تواند تنها در چند دقیقه نویسنده یک کتاب از ابتدا تا پایان باشند، از الگوریتم هایی بهره می گیرد که به صورت اساسی از طرز تفکری که پشت نوع نگارش انسانی است، تقلید کند. به این ترتیب نوشتن کتاب بسیار راحت می شود و روند تهیه کتاب های جدید به صورت مکانیزه در هر زمانی موثر واقع می گردد.

شرکت آقای پارکر ICON Group International مجهز به این نوع نوبسنده های خودکار است که بیش از یک میلیون عنوان مقاله دارد. اگرچه بیشتر آن ها کتاب های غیر داستانی در موضوعات خاص است اما نرم افزار مورد استفاده می تواند حتی شعر بگوید. شعر زیر از این ماشین است:

رباتی که نقاشی و عکاسی می کند

ماشین ها نیز قادرند هنرهای بصری تولید کنند، مانند نقاشی که در تصویر زیر مشاهده می کنید. این اثر توسط رباتی به نام AARON خلق شده که می تواند آثار هنری خیره کننده ای را به تصویر بکشد. AARON قادر است رنگ های مورد نیاز نقاشی را تهیه کند و بعد از اتمام نقاشی وسایل مورد استفاده را بشوید.

این ربات توسط فردی به نام Harold Cohen ساخته شده و در ادامه نظر آقای Cohen را در رابطه با آینده اش می خوانیم. "من این ماشین را برای آن چیزهایی که خودم توانایی انجام شان را به خوبی دارم، نساخته ام. من AARON را نوشتم تا پی ببرم یک ماشین بر اساس هوش مصنوعی قادر به انجام چه کارهاییست، گوشه ای از دانش دنیا را نشان و بعضی از قابلیت های ابتدای فیزیکی را نمایش دهد. در این روند فناوری اطلاعات فرصت هایی را به من آموخت که من تصور آن ها را نداشتم. آرزوی من این است که AARON در آینده طوری کار کند که آثارش به جای این که بیشتر شبیه کارهای هنری انسان به نظر برسد با آن ها متفاوت باشد."

هوش مصنوعی همچنین قادر است عکس های حرفه ای از مناظر تهیه کند، بدین وسیله به عکاسان این امکان را می دهد تا کارهایی را خلق کنند که تا دهه های قبل امکان آن وجود نداشت. پروفسور Antonio Torralba از دانشگاه MIT می گوید: "قرار دادن چندین عکس کنار هم می تواند این تصور را ایجاد کند که تصویر خلق شده با مداد و توسط دست طراحی شده است."

پروفسور Torralba بر روی هوش مصنوعی در زمینه بینایی رایانه ای و تفسیر عکس کار می کند. طبق تعریف ویکی پدیا بینایی رایانه ای یا Computer Vision یکی از شاخه‌ های مدرن و پرتنوع هوش مصنوعی است که با ترکیب روش های مربوط به پردازش تصاویر و ابزارهای یادگیری ماشینی، رایانه‌ها را قادر به بینایی اشیاء، مناظر و درک هوشمند خصوصیات گوناگون آن ها می کند." Torralba و تیمش بر روی یک فرهنگ نامه بصری کار می کنند که شامل بیش از ۲ میلیون تصویر است. از این تصاویر برای آموزش هوش مصنوعی در تشخیص و درک عکس ها استفاده می شود.

پروفسور Torralba به  MIT news می گوید: "هدف این است که سامانه ای را توسعه دهیم تا بتواند بیش از ۵ هزار موضوع را درک کند." بی شک هوش مصنوعی و خلاقیت مصنوعی فراتر از بینایی ماشینی ست.

اینها برای ما چه معنی دارد؟

بعید به نظر می رسد که نوازندگان طرفداران خود را به واسطه هوش مصنوعی به همین زودی از دست بدهند و ماشین ها جای آن ها را بگیرند. اما در آینده  ممکن است  نرم افزار به عنوان یک ابزار جدید و خوشایند به روند خلق آثار هنری اضافه شود و به آهنگ سازان کمک کند تا موسیقی های جدیدی تولید کنند یا حتی آثاری که پرفروش خواهند بود را پیش بینی کنند.در سفر و یا خرید قطعات موسیقی ای که اصلی و غیرتکراری هستند و توسط رایانه تولید شده اند ما را به ذوق بیاورند و ما خودمان را در حال خرید موسیقی های ساخته شده توسط رایانه از فروشگاهی مانند iTunes ببینیم.

در مورد نویسندگی، تغییر و تحول در بعضی از محیط ها در حال اتفاق افتادن است. محتوی اخبار خصوصا در ورزش و فضای اقتصادی و سرمایه گذاری به طور فزاینده در حال خودکار شدن هستند. اما هرگز دنیای بدون نویسنده انسانی را تصور نکنید.

رایانه ها این توانایی را پیدا کرده اند که آثار هنری بصری را به صورت خیره کننده ای طراحی کنند و با امکانات محدود شده در حوزه ای مشخص توانایی یادگیری درباره دنیا و به تصویر کشیدن آن ها در راه هنر را دارند.

آیا می توان آثار هنری را از طریق الگوریتمی تولید کرد که فاقد تفکر و یا احساسات هنری انسان باشد؟ جمله ای هست که می گوید: زیبایی در چشمان بیننده است. به عبارت دیگر هر شخص زیبایی را به گونه ای دیگر می بیند و نظر هر کس در مورد زیبایی ممکن است با دیگری متفاوت باشد. خلاقیت نیز موضوعی ست که تنها به انسان برمی گردد.

هنر که زاده ذهن و احساس است احتمالا توسط انسان به بهترین شکل انجام خواهد شد و ماشین ها تنها می توانند در این راه کمک دست ما باشند. مخلص کلام این که بعید به نظر می سرد هوش مصنوعی بتواند جای یک هنرمند را در خلق آثار هنری بگیرد. نظر شما چیست؟ آیا شما همچون پروفسور هاوکینگ هوش مصنوعی را نابودگر تمدن بشری می دانید یا وسیله ای برای پیشرفت عمیق تر و سریع تر در علم؟