چرا کشتی مایکروسافت در دریای اسمارت فون ها به گل نشسته است؟

عدم توانایی ویندوز در رویارویی با اندروید و iOS در صحنه نبرد موبایل های هوشمند، باعث گشته تا شاهد انتقادات بسیاری از مایکروسافت باشیم. انتقاداتی که می پرسند چگونه شرکتی اینچنین قدرتمند در امور کامپیوتری که سرمایه در گردش و پول نقد هنگفتی داشته و از توسعه دهندگان با استعداد بسیاری نیز برخوردار بوده و همچنین صاحب یک برند نام آشناست، اینگونه در امر جذب مخاطب برای پلتفرم موبایل خود، حیران می ماند.

شکست های مکرر مایکروسافت در زمینه موبایل های هوشمند دلایل فراوانی دارند که شاید چندان هم به خود سیستم عامل مربوط نگردند.

گزارش ارائه گشته از سوی موسسه آماری IDC حکایت از آن دارد که ویندوز فون در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۵ توانسته به سهم ۲.۷ درصدی از بازار تلفن های هوشمند دست پیدا کند. این در حالیست که آمار مشابه برای پلتفرم اندروید به ۷۸ و برای iOS نیز به ۱۸.۳ درصد می رسد. آنچه اکنون مایکروسافت در اختیار دارد، رقمی بسیار ناچیز است که البته در طول سالیان نیز دست خوش تغییر بسزایی نشده است.

سهم ویندوز فون از بازارهای جهانی در سه ماهه ابتدایی ۲۰۱۲ برابر با ۲ درصد بود که مایکروسافت در درخشان ترین رکورد خود، توانست آن را در سه ماهه اول سال ۲۰۱۳ به ۳.۲ درصد ارتقا دهد اما دوباره در سه ماهه اول ۲۰۱۴، به ۲.۵ درصد بازگشت.

حقیقت این است که شخصی را در میان کاربران ویندوز فون نخواهید یافت که از این پلتفرم گلایه بسیار سرسختانه ای داشته باشد، قابلیت هایش هم دست کمی از اندروید یا iOS ندارند. در نتیجه به این پرسش عجیب می رسیم که چرا مایکروسافت نمی تواند آمار بهتری را ارائه داده و کاربران را به پلتفرم موبایلش جذب کند؟ با دیجیاتو همراه باشید.

عدم تیزبینی

بر اساس اطلاعاتی که پیشتر از سوی موسسه آماری Gartner ارائه شده، اگر در روز های پیش از اندروید به پلتفرم همراه ویندوز نگاهی اندازید، خواهید دید که از سهمی ۱۲ درصدی در سال ۲۰۰۷ برخوردار بوده و جایگاهی والاتر از پلتفرم به کار رفته در موبایل های بلک بری داشته. تنها پلتفرمی که جلوتر از ویندوز در حال پیشتازی بود، سیمبین نام داشت.

در سال ۲۰۰۸ اما، خیزش بلک بری برای مقابله با آیفون، باعث شد تا مایکروسافت به جایگاه سوم سقوط کند. در همین حال، خود سیمبین نیز در حال سقوط بود اما مایکروسافت همچنان ۱۱.۸ درصد از بازار را در اختیار داشت، که البته در آن زمان بسیار ناچیز محسوب می شد.

در پایان سال ۲۰۱۰، مایکروسافت دست به یک تغییر رویکرد اساسی در که حاصل آن، Windows Phone 7 بود؛ این نسخه زمانی به بازار آمد که پلتفرم های توسعه یافته از سوی گوگل و اپل، چارت های مربوطه را دستخوش تغییرات بزرگی کرده بودند.

بر اساس آمار Gartner، در سه ماهه پایانی سال ۲۰۱۱، مایکروسافت مانده بود و سهم ۱.۹ درصدی اش از بازار موبایل های هوشمند. سهمی که این شرکت از همان موقع به شدت برای افزایشش می کوشد.

چرا ویندوز نمی تواند در موبایل های هوشمند موفق باشد؟

مایکروسافت به آهستگی در پلتفرم موبایل خود بازنگری کرد. در ابتدا خود را میان محصولاتی به نام PDA ها یافت و سپس تلاش نمود پلتفرم خود را با نمایشگرهای تاچ خو دهد. پلتفرمی که به شکل کامل، برای ویژگی هایی که در آن زمان جدید به حساب می آمدند آماده باشد.

به نقطه ای رسیده بودیم که حتی خود گوگل هم در خصوص موبایل هایی فاقد کیبورد فیزیکی به شک افتاده بود و نمی دانست کاربران علاقه مند به اندروید، چگونه به آنها پاسخ خواهند داد. مایکروسافت اگرچه با تلاش هایی که کرد، به اندازه بلک بری جا نماند اما در ادامه مسیر با اشتباهات و مشکلات بسیاری رو به رو شد؛ از نوع به کار گیری سخت افزار گرفته تا ایده بازنگری مکرر، تبلیغات و بازاریابی بسیار ضعیت و در نهایت نیز، فقدان اپلیکیشن ها.

در نقطه ی مقابل، اندروید با گستردگی و تنوع بالای محصولات، توانست به سرعت به یک پیروزی پایدار دست پیدا کند. مشخصا زمانی که چندین و چند کارخانه و برند مختلف از یک پلتفرم بهره گیرند، توجه کاربر عام هم به آن نرم افزار جلب خواهد شد، چه رسد به یک گیک. از طرف دیگر اپل نیز راهکاری کاملا مخالف با گوگل را در پیش گرفت و کنترل کامل پلتفرم را در اختیار خود نگه داشت و صرفا محصولاتی خانگی را با iOS برای علاقه مندان ارائه داد و از همین راه، توانست بازخورد مثبتی را نیز دریافت کند.

ویندوز فون چه موبایلی را در سال اخیر در دستان کاربران حرفه ای قرار داده؟

مایکروسافت اما در این راه، ثبات قدم نبوده و هر از چند گاهی، استراتژی خود در خصوص حضور در بازار موبایل های هوشمند را نیز دست خوش تغییر کرده است. می توان گفت این شرکت نرم افزاری بزرگ، بیشتر درس هایی منفی نگرانه از تجربیات اپل و گوگل را برداشت کرده و به بخش های مثبت نیز توجه چندانی نشان نداده. همین موضوع سبب گشت تا نتواند توجه همکاران سخت افزاری را جلب کند. این شرکت شرایط سخت افزاری را به سازندگان موبایل ها دیکته می کرد، در حالی که سازنده، خودش نبود. (تا اینکه در نهایت نوکیا را خرید.)

از سوی دیگر نیز شرکتی که در موردش سخن می گوییم حتی نتوانست توجه توسعه دهندگان را نیز به پلتفرم همراهش جلب کند، چرا که هیچگاه نتوانسته بود پیامی با ثبات را به واسطه بازاریابی و تبلیغاتش به گوش کاربران و توسعه دهندگان برساند. حتی هیچگاه به فکرش نرسید که از محبوبیت بی نظیر اکس باکس بهره گرفته و موبایلی مخصوص برای گیمینگ را تهیه کند.

این شرکت همانطور که گفتیم، در انتهای سال ۲۰۱۰، ویندوز فون ۷ را ارائه کرد و چندی بعد نیز نوبت به ویندوز فون ۸ رسید. اما پس از رسیدن نسخه ی هشتم از راه،‌ دیگر به محصولات مبتنی بر ویندوز فون ۷ اهمیتی نداد و سپس اپلیکیشن های این دو پلتفرم به هیچ عنوان نیز مشمول همگرایی و همخوانی نمی نشدند.

این همه میان رده برای چه تولید شده اند؟

زمانی هم که ردموندی ها همت به خرج می دادند و می خواستند موبایل های مبتنی بر ویندوز فون ۷ را به نسخه ۸ بروز رسانی کنند، با مشکل تاخیر بیش از حد مواجه می شدند. مشکلی که حال گوگل در اندروید با آن دست به گریبان است و البته علت اصلی اش هم اپراتورهای مخابراتی اند. اگرچه مایکروسافت اظهار می کند که ویندوز ۱۰، با همه موبایل های مبتنی بر ویندوزفون ۸ و نسخه های بالاتر همگرایی خواهد داشت اما اینکه چه زمانی آپدیت یاد شده به دست کاربر نهایی برسد، به اپراتور بستگی دارد.

نکته گیج کننده ی دیگری که در استراتژی های مایکروسافت در خصوص حضور در بازار موبایل های هوشمند به چشم می خورد، وفاداری بیش از اندازه اش به محصولات اقتصادی و میان رده است. در ابتدای راه، شاید این راهکار بسیار عالی جواب می داد اما اکنون موبایل های اندرویدی نیز میان رده و ارزان قیمت های مناسب بسیاری دارند. اکنون باید پرسید که ویندوز فون چه موبایلی را در سال اخیر در دستان کاربران حرفه ای قرار داده؟ این پلتفرم برای رویارویی با آیفون و سری اس از گلکسی، چه در چنته دارد؟

عقب افتادن بیش از اندازه

اندروید و iOS در حال رشد کردن هستند و ایده های خود را فراتر از موبایل و تبلت ها برده اند. از خودروها بگیرید تا تلویزیون و گجت های مبتنی بر اینترنت اشیا. سپس خود پلتفرم ها به شکل داخلی، به طرز قابل توجهی رشد کرده اند؛ سرویس پرداخت دارند و می توانید بدون نصب هیچ اپلیکیشنی، به استریم آنلاین موسیقی بپردازید.

سپس می رسیم به شکاف اپلیکیشن ها. توسعه دهندگان برای iOS و اندروید اپ می سازند در حالی که وقتشان را صرف توسعه و پورت کردن همان اپلیکیشن ها به نسخه ویندوز نمی کنند، و حتی اگر آنها را پورت کنند نیز در واقع نسخه ای نه چندان کامل را به کاربر ویندوز فون تحویل می دهند.

همه این موارد، باعث گشته تا اندروید و iOS از سوی کاربران بیشتر مورد توجه قرار گیرند. می توان گفت هرچقدر محصولات مبتنی بر iOS و اندروید پیشرفت کرده و تنوع بیشتری پیدا می کنند، زوال ویندوز فون بیشتر نمایان می گردد.

آیا ویندوز ۱۰ داستان دیگری را رقم خواهد زد؟

بعید به نظر می رسد ویندوز ۱۰ بتواند قابلیت هایی بیشتر از ویندوزفون ۸ را به کاربران عرضه کند. مشخصا بهبود و ویژگی های اندک جدیدی را می توان در نسخه تازه یافت اما همان قابلیت ها، آیا برای کاربران عادی مفید خواهند بود؟ قطعا مایکروسافت نسخه ای کامل از آفیس را برای ویندوز ۱۰ نیز تدارک خواهد داد. آیا این موضوع می تواند باعث فروش اسمارت فون ها گردد؟ خودتان قضاوت کنید.

اکنون مایکروسافت ادعا می کند که ویندوز ۱۰، تجربه ای کاملا یکپارچه را در محصولات مختلف به نمایش خواهد گذاشت. از طرفی موبایلتان می تواند با استفاده از نمایشگر جانبی به همراه ماوس و کیبورد، بدل به یک کامپیوتر شخصی گردد و قادر هستید اپلیکیشن هایی یکپارچه را در سراسر محیط ویندوز و در محصولات سخت افزاری مبتنی بر این پلتفرم به اجرا درآورید. مایکروسافت با ویندوز ۱۰، اتحاد و یکپارچگی محصولاتش را به کاربران ارزانی داشته؛ نوعی از یکپارچگی خالص که البته صرفا زمانی می توانید به شکل کامل حسش کنید که از همه محصولات ساخته شده به دست خود مایکروسافت استفاده نمایید.

جایگاه مایکروسافت

بیایید نگاهی دوباره داشته باشیم به آمار ارائه شده از سوی گارتنر؛ این موسسه آماری اذعان دارد که در سال جاری، ۲۵۹ میلیون کامپیوتر شخصی فروش خواهد رفت که همین آمار برای سال آینده به ۲۴۸ میلیون کاهش پیدا می کند. از طرف دیگر، در صورتی که همه محصولات مبتنی بر ویندوز را با هم جمع کنیم، در سال جاری به رقم فروش ۳۲۱ و در سال آینده ۳۳۳ میلیون دستگاه خواهیم رسید.

چنین آماری شاید در نگاه اول نظرتان را جلب کند اما توجه داشته باشید که در سال جاری، پیشبینی شده که ۲۳۳ میلیون تبلت و اندکی کمتر از ۲ میلیارد موبایل هوشمند به فروش می رسد. در نتیجه می توان ادعا کرد که عدم حضور مناسب مایکروسافت در بازار اسمارت فون ها، گران بهاترین اشتباه تاریخی این شرکت بوده است.

باید منتظر ماند و دید پس از حضور ویندوز ۱۰ برای تلفن های هوشمند، چه اتفاقی رخ خواهد داد، چرا که این نسخه از ویندوز، نقش آخرین تیر در کمان مایکروسافت برای نشانه گرفتن هدف، در بازار اسمارت فون ها را بازی می کند. تیری که اگر به هدف نخورد، این شرکت باید آمادگی همسایه شدن با بلک بری را در زمینه مقدار سهم بازار داشته باشد؛‌ زیر یک درصد.