نگاهی بر 10 نسخه از ویندوز که به دست فراموشی سپرده شده اند

ظرف سی سال اخیر نسخه های مختلفی از سیستم عامل ویندوز به بازار عرضه و سپس با نسخه های جدیدتر جایگزین شدند. در پایان اما، این هسته ویندوز NT بود که دنیای کامپیوترهای شخصی را به تسخیر خود درآورد و از ویندوز اکس پی گرفته تا دستگاه های موبایل و اکس باکس وان بهره مند از ویندوز 10، همگی برمبنای آن ساخته شدند.

اما در کنار نسخه های مهم و قابل توجه این سیستم عامل، می توان مواردی را یافت که به دست فراموشی سپرده شدند و این روزها، کمتر کسی حتی نام آنها را شنیده است. در ادامه این مطلب با دیجیاتو همراه باشید تا 10 نسخه گم شده از ویندوز را همراه با یکدیگر از نظر بگذرانیم.

ویندوز 2 برای آفیس

درآمدهای مایکروسافت از ویندوز مرتبا کم و کمتر و بیش از هر زمان دیگری، به آفیس وابسته می شود. آفیس همواره یگانه نرم افزاری بوده که قابلیت های ویندوز را به بهترین شکل ممکن به تصویر کشیده است و در واقع برخی از امکانات صرفا به خاطر آن به سیستم عامل محبوب این شرکت ساکت ردموند اضافه گردیدند.

این هدف حتی در نسخه های اولیه ورد و اکسل ویندوز که همراه با نسخه ران تایم ویندوز 2 در سال 1987 میلادی عرضه شدند نیز کاملا مشهود است. در آن زمان، وقتی اکسل یا ورد را اجرا می کردید، ویندوز 2 هم برای کمک به این مساله اجرا می شد و وقتی کارتان با این دو برنامه تمام می شد و آنها را می بستید، ویندوز 2 هم بسته می شد و مجددا به محیط DOS باز می گشتید.

ویندوز NT 3.51 برای آلفا، MIPS و پاور پی سی

وقتی مایکروسافت اعلام کرد که ویندوز 8 درست مانند نسخه RT روی سیستم های بهره مند از پردازنده ARM قابل اجراست، این نخستین باری نبود که ویندوز از پردازنده های مبتنی بر معماری x86 اینتل (که معمولا تحت عنوان سخت افزار پیش فرض برای اجرای ویندوز از آن یاد می شود) فاصله می گرفت.

در سال 1995 میلادی، ویندوز NT 3.51 علاوه بر چیپ آلفای DEC و پردازنده MIPS، از چیپ پاور پی سی IBM نیز پشتیبانی می کرد. در اصل تصمیم مایکروسافت این بود که ویندوز NT 3.5 را با پشتیبانی از پاور پی سی ارائه کند اما آنها باید منتظر IBM می مانند تا مراحل رفع عیب از چیپ یاد شده را انجام دهد و نمی خواستند عرضه ویندوز NT 3.5 را بیش از آن به تاخیر بیاندازند.

وقتی شرکت Compaq، کمپانی DEC را خریداری کرد، تولید چیپ های آلفا را به خاطر ساخت مدل Itanium متوقف نمود و مایکروسافت هم نسخه ای از ویندوز NT را برای آن چیپ نیز طراحی کرد.

ویندوز برای پردازش قلمی

عرضه کامپیوترهای شخصی همراه با قلم نخستین بار به واسطه تبلت ها عملیاتی نشد و مایکروسافت در سال 1992 میلادی، ویندوز برای محاسبات از طریق قلم (Windows for Pen Computing 1.0 ) را عرضه کرد که امکان تشخیص دست خط را با استفاده از ابزارهای الکترونیکی ممکن می کرد. این شرکت همچنین نوعی اپلیکیشن ویژه نوت پد را ارائه نمود که می شد در آن نوشت و نسخه ای از ویندوز 95 با نام Pen Computing 2.0 را نیز عرضه کرد که هدفش فراهم نمودن امکان تشخیص دست خط با استفاده از استایلوس ها بود.

عرضه ویندوز 3.11 همراه با Omnibook 300

اگر لپ تاپ یا تبلت شما اس اس دی داشته باشد، سیستم عامل آنها به سرعت بوت خواهد شد اما ویندوز 3.11 نیز می توانست دقیقا همین امر را در سال 1993 میلادی ممکن کند.

در آن زمان سیستم های فوق پرتابل نظیر Omnibook 300 محصول اچ پی نسخه ای از ویندوز را داشتند که از طریق رام XIP اجرا می شد و می توان آن را معادل فلش مموری خواند؛ به این ترتیت، بوت شدن ویندوز و اجرای آفیس همزمان با روشن شدن نمایشگر تک رنگ دستگاه قابل انجام بود. نکته جالب تر اینکه در صورت تمام شدن شارژ این دستگاه ها می شد از طریق چهار عدد باتری قلمی توان مورد نیازشان را تامین کرد.

ویندوز برای کار

در سال 1993 میلادی، مایکروسافت قویا مصمم بود که شبکه ای از سیستم های بهره مند از Windows for Workgroups 3.11 را در سازمان های کوچک پیاده سازی نماید و در همین راستا دسترسی از راه دور و سازگاری با NetWare را به این نسخه از ویندوز اضافه کرد تا آن را به رقیبی جدی برای سیستم عامل شبکه Novell NetWare که در آن روزها، بسیار مطرح بود بدل نماید.

مایکروسافت همچنین با جدیت ایده ویندوز برای کار (با اسم رمز Strider) را دنبال می کرد که در واقع نسخه ای امبد از ویندوز برای دستگاه های فکس، پرینترهای لیزری و دیگر ماشین آلات بود (که به سرعت نیز با نام ویندوز برای ماشین های لباسشویی به شهرت رسید).

ویندوز برای کار هیچگاه به مرحله عرضه نرسید اما ویندوز 3 در برخی دستگاه های پول شمار و حتی سیستم های سرگرمی درون پروازی خطوط هوایی ویرجین گالاکتیک و کوانتاس به خدمت گرفته شد.

جالب است بدانید سیستم DÉCOR که هم اینک در واحدهای کنترل ترافیک هوایی فرودگاه Orly پاریس به خدمت گرفته می شود نیز همچنان از ویندوز 3.1 بهره می برد و در نوامبر همین امسال دچار کرش شد.

Windows Embedded و CE

نخستین تاخت و تاز مایکروسافت به فضای امبد با ویندوز CE انجام گرفت (که منظور از آن Compact Edition به معنای نسخه جمع و جور یا Consumer Edition به معنای نسخه مصرف کننده نیست).

این نسخه که در اصل در سال 1996 میلادی برای کامپیوترهای شخصی قابل حمل و جیبی توسعه یافت مبنای سیستم Auto PC مایکروسافت بود که در سیستم های درون خودرو مورد استفاده قرار می گرفت. از ویندوز CE همچنین در ستاپ باکس های مختلف و ماشین آلات صنعتی گوناگون استفاده می شد.

در همان زمان، مایکروسافت به موفقیت هایی هم در نسخه امبد ویندوز NT دست یافته بود. آن نسخه در سال 1997 میلادی و در جریان مراسمی تحت عنوان Scalability Day معرفی گردید. در جریان آن مراسم بیل گیتس و استیو بالمر همراه با یک دستگاه خودپرداز بهره مند از ویندوز NT قدم به روی صحنه گذاشتند (آنها با استفاده از پین کد 1111 و کارتی که همچنان درموزه مایکروسافت قرار دارد، از آن دستگاه پول نقد گرفتند).

در ادامه Windows Embedded بر مبنای ویندوز اکس پی بازسازی شد و نسخه های بعدی ویندوز (که به عنوان یک سیستم عامل ماژولار به محبوبیت زیادی دست یافته بود) به تدریج روی هر دستگاهی مورد استفاده قرار گرفتند که از سیستم های نمایشگر فرودگاهی گرفته تا خودپردازهای اقصی نقاط دنیا را شامل می شدند.

مدیا سنتر پی سی و تبلت پی سی

امروزه به لطف تلاش های ردموندی ها می شود یک تبلت سرفس یا کامپیوترهای USB را خریداری کرد که همگی شان نسخه یکسانی از ویندوز را دارند. قبلا هم می شد ویندوز را روی یک دستگاه تلویزیون داشت یا اینکه تبلتی را همراه با نسخه ای از ویندوز اکس پی خریداری نمود؛ در واقع مایکروسافت دو نسخه ویژه از اکس پی را عرضه کرد.

نسخه ویژه تبلت یا همان تبلت پی سی شناخته شده تر از نسخه دیگر است اما نسخه مدیا سنتر (با اسم رمز Freestyle) در سال 2002 میلادی عرضه گردید و تنها در صورتی می توانستید آن را داشته باشید که یک مدیا سنتر کامپیوتری پیشرفته را خریداری کنید.

در انگلستان شرکتی به نام Elonex نمایشگرهای تلویزیونی را همراه با یک کامپیوتر داخلی ارائه می کرد؛ به این ترتیب می شد یک کانال تلویزیونی را به صورت لایو مشاهده کرد یا اینکه از طریق DVR مدیا سنتر برنامه های دلخواه را ضبط نمود و تماشایشان را به فرصت های آتی موکول کرد. عاقبت مدیا سنتر به نرم افزاری بدل شد که همراه با تمامی نسخه های ویندوز عرضه می گردید و نهایتا در ویندوز 10 به کلی حذف گردید.

اورگامی و Haiku

مدت ها قبل از آنکه آیپد از راه برسد یا حتی پیش از سال 2007 و تولد آیفون، مایکروسافت یک کامپیوتر کوچک، باریک و مبتنی بر تاچ را در جریان کنفرانس WinHeC سال 2005 رونمایی کرد. در جریان آن رویداد، بیل گیتس مدیرعامل وقت این شرکت از عمر باتری یک روزه دستگاهی سخن گفت که تنها 500 گرم وزن داشت و با قیمت 800 دلار عرضه می گردید.

آن دستگاه که Haiku خوانده می شد در اصل نوعی ماکت چوبی بود اما در سال 2006 میلادی، مایکروسافت کمپین تبلیغاتی گسترده ای را برای بازاریابی دستگاه هایی حجیم تر و قطورتر تحت عنوان پروژه اورگامی آغاز کرد.

این دستگاه ها همزمان با UMPC وارد بازار شدند که در اصل کامپیوترهای قابل حملی با ابعاد 8 اینچ و نمایشگر تاچ بودند که کیبوردشان در دو طرف نمایشگر قرار داشت. بهترین مدل شناخته شده از این دستگاه های موبایل Q1 سامسونگ بود اما می شد پک نرم افزاری Origami Experience را برای کامپیوترهای تاچ دیگر نیز دانلود کرد.

ویندوز هوم سرور

در کتاب کودکانه ای که در سال 2007 میلادی، توسط مایکروسافت و با هدف تبلیغ ویندوز هوم سرور منتشر گردید، این سوال از زبان یک کودک مطرح می شود: «مامان چرا ما درخانه مان یک سرور داریم؟»

پاسخ این بود که مایکروسافت قصد داشته مکانی را برای نگهداری تمامی عکس ها، فایل های موسیقی، ویدئو و فایل های مختلف ایجاد کند که از سیستم عامل لینوکس بهره نمی برد و روشی ساده تر و هوشمندانه تر از RAID را برای فراهم آوردن فضای ذخیره سازی دارد.

ویندوز هوم سرور با استفاده از نرم افزار هوشمندی به نام Drive Extender نسخه های متعددی از فایل های شما را به شیوه ای امن روی درایوهای متعدد نگهداری می کرد. البته این نسخه از ویندوز برای کاربران خانگی زیادتر از حد معمول هوشمند و گران بود و در مقایسه با حافظه های متصل به شبکه (NAS) گران تر تمام می شد.

این دستگاه ها آنقدر در سازمان های کوچک محبوب شدند که به تدریج بازارهای جدیدی را به وجود آوردند و شرکت ها خواستار افزوده شدن امکانات سازمانی بیشتری به آنها شدند. همین مساله ویندوز هوم سرور را به یک سیستم به شدت پیچیده و گران تبدیل کرد که دیگر امکانات محبوبش را هم نداشت و نسخه ای که در سال 2011 میلادی از آن ارائه گردید، دفتر زندگی اش را برای همیشه بست.

ویندوزی که هیچگاه نبود

نسخه ای از ویندوز ویستا که بعدها به مرحله عرضه رسید (و چون شمار اندکی از کامپیوترها سخت افزار لازم برای اجرای آن را در اختیار داشتند به نمادی از مشکلات استفاده از ویندوز بدل گردید) سیستم عامل Longhorn نبود که بسیاری از سال 2003 به بعد انتظارش را می کشیدند (و مایکروسافت نیز از سال 2001 میلادی روی آن کار می کرد). توسعه ویندوز بر مبنای .Net نتیجه خوبی نداشت و در سال 2004 میلادی، این کمپانی مستقر در ردموند کارش را روی توسعه ویستا آغاز کرد.

اما Longhorn اولین نسخه ویندوز نبود که به نتیجه نرسید. آنچه که قرار بود ویندوز 96 باشد یکی دیگر از تلاش های ناتمام مایکروسافت بود که هم با نام رمز Cleveland شناخته می شد و هم Nashville.

در سال 1999 میلادی، مایکروسافت کارش را روی نپتون شروع کرد، نگاهی متفاوت به ویندوز که میتوانست کارهایی نظیر ذخیره خودکار فایل های مختلف را انجام دهد؛ شاید Activity Center و صفحه قابل شخصی سازی آن موسوم به Starting Places برایتان آشناتر به نظر بیایند.

قرار بود که نپتون هسته ویندوز NT را به نسخه جایگزین ویندوز 98 اضافه کند و Odyssey باید بعد از ویندوز 2000 عرضه می شد. زمانی که توسعه نپتون با مشکل روبرو گردید، مایکروسافت این دو پروژه را تحت عنوان Whistler با هم ادغام کرد که عاقبت با نام ویندوز اکس پی عرضه گردیدند.

اسم رمز Longhorn از فروشگاهی در پیست اسکی Whistler-Blackcomb گرفته شده و زمانی که اسکی بازها از قله ای به قله دیگر حرکت می کردند باید از مقابل این فروشگاه عبور می کردند. در واقع، هدف مایکروسافت این بود که نسخه ای از ویندوز را بین Whistle یا همان اکس پی و Blackcomb (همان نسخه برنامه ریزی شده جایگزین برای ویستا) ارائه کند.

اخیرا هم خبری از  Midori نبوده؛ نوعی سیستم عامل تحقیقاتی که قرار بود ویندوز و سبک و سیاق اپلیکیشن های ویندوزی را از نو تعریف کند هرچند که بخش هایی از آن در دیگر محصولات مایکروسافت مورد استفاده قرار گرفتند.