موجودات عجیب: نوعی عروس دریایی که همچون یک تور ماهی گیری عمل می کند

در ماه می سال 2012 میلادی، ویدئویی از یک قشر پرده ای شکل در حال حرکت درون اقیانوس منتشر شد و این تصور را در ذهن بسیاری به وجود آورد که با جفت یک نهنگ روبرو هستند. اما کمی بعد روشن شد که آن جانور یک هیولای دریایی تازه است که سر و کله اش در اعماق اقیانوس پیدا شده.

البته انتخاب این لقب برای موجودی با این شمایل بهتر از «جفت نهنگ» است اما اگر بخواهیم صادق باشیم برگزیدن نام هیولا برای آن نیز منصفانه نیست.

این جانور برای شکار طعمه های خود نه از شاخک های بلندش بلکه از کل بدنش استفاده می کند. موجودی که این هفته قرار است به شما معرفی کنیم همچون یک پتوی شناور است که قربانیانش را در بر می گیرد و سپس با جمع کردن بخش انتهایی بدن خود بالونی از مرگ می سازد.

در ادامه این مطلب با دیجیاتو همراه باشید.

ابتدا باید بگوییم که در اعماق اقیانوس ها دو گونه مختلف از Deepstaria زندگی می کنند و نام این موجود از روی شناور آمریکایی Deepstar گرفته شده که نخستین بار در دهه 1960 میلادی یکی از این موجودات را در عمق اقیانوس کشف کرد.

تصویر شاخص این مطلب به گونه ای تحت عنوان Deepstaria reticulum مربوط می شود که رنگ قرمز چشم نوازی دارد و گونه دیگر Deepstaria enigmatica است که اندکی سفیدتر به نظر می آید و به غیر از تفاوت رنگی، هر دوی این موجودات شکل و شمایلی یکسان دارند.

به گفته استیو هادوک، زیست شناس موسسه تحقیقاتی آکواریوم خلیج Monterey، اغلب عروس های دریایی شکم نسبتا کوچکی دارند و در عوض شاخک هایشان بزرگ است. او ادامه می دهد: اما این جانوران شکم بزرگی دارند که تقریبا شبیه به یک کیسه زباله یا چیزی شبیه به این است و تقریبا هیچ شاخکی روی آن دیده نمی شود.

Deepstarial موجوداتی آرام هستند که در اعماق اقیانوس زندگی می کنند. این موجودات ظاهرا می توانند مقداری از نوسانات موجی را مدیریت کنند اما توان آنها به هیچ وجه با عروس های دریایی قابل مقایسه نیست.

نکته اینجاست که در اعماق اقیانوس، هوش و ذکاوت به هیچ وجه یک مزیت محسوب نمی شود و Deepstaria صرفا با معلق ماندن در آب و انتظار کشیدن برای به دام انداختن طعمه خوب است.

هادوک می گوید: این موجودات ممکن است یک متر طول داشته باشند و به همین خاطر معمولا ماهی ها و میگوهای کوچک را درون خود محصور می کنند. وقتی این آبزی، طعمه ای را در مجاورت خود احساس می کند، بخش انتهایی بدنش را درست مانند ریسمانی که در دهانه یک کیسه زباله قرار دارد محکم می کند تا جانور امکان خارج شدن از آن را نداشته باشد.

حالا شکارچی باید طعمه را به درون دهان خود بکشد اما اینکه چطور چنین کاری را انجام می دهد هنوز هم که هنوز است مشخص نشده. البته ران لارسون طبیعت شناس حدسیاتی در این باره دارد. او باور دارد که Deepstaria نیز همچون سایر عروس های دریایی تعدادی سلول نیش به نام Nematocyst دارد منتها با این تفاوت که به جای آنکه این سلول ها روی شاخک هایش باشند بخش های شکمی و دیگر نواحی بدن آن را پوشانده اند. این جانور همچنین ساختارهای مویی شکلی هم دارد که سطح شکمش را پوشانده اند و تحت عنوان تاژک از آنها یاد می شود و نقش نوعی کمربند حامل را ایفا می کنند که طعمه را به سمت دهان موجود هدایت می کنند.

طعمه های این موجود را نیز غالبا سخت پوستان تشکیل می دهند. موجوداتی مانند میگو در حین حرکتشان درون آب با یکی از ناژک های بدن این جانور برخورد می کنند و همین امر مانع از شنا کردن آنها در آب می شود.

لارسون می گوید: در ادامه ناژک ها و انقباضات عضلانی بدن این موجود باعث می شوند که طعمه به سمت لب های شکارچی (که تحت عنوان تسلیحات دهانی از آن یاد می شود) هدایت شده و در نهایت به داخل شکم جانور برسند.

از روی تصاویری که در این مطلب آمده حتما متوجه شده اید که این جانور ساختاری توری شکل دارد که سرتاسر بدنش را پوشانده است و احتمالا حدس تان این بودنه که نقش آن پشتیبانی از شکم جانور است که تنها 3.6 میلیمتر ضخامت دارد.

اما حقیقت این است که این خطوط به شکم جانور متصل شده اند و به آن کمک می کنند که مواد مغذی را به بخش های مختلف بدن خود برساند. ماهیچه ای که در دهانه شکمی این آبزی قرار دارد از جمله بخش هایی است که باید مرتبا انرژی داشته باشد.

Deepstaria نیز برای شکار به تک تک میلیمترهای سطح بدن خود نیاز دارد. غذا در اقیانوس کمیاب است و این موجود نیز با سطح بدنی نسبتا وسیع خود، شانس بیشتری برای شکار طعمه هایش دارد.

اما در آب های اقیانوس موجودی زندگی می کند که می تواند بدون وارد آمدن هیچگونه آسیبی در نزدیکی Deepstaria پرسه بزند و آن جانور چیزی نیست جز یک جورپا. یکی از گونه های این سخت پوستان می تواند به درون دهان ماهی ها برود، زبانشان را بخورد و جای آنها را بگیرد.

اما موجوداتی که به درون بدن Deepstaria راه پیدا می کنند طیف وسیعی را شامل می شوند و ممکن است از نوع انگلی یا غیر انگلی باشند. در هر حال، رابطه میان این جانور با انگل ها هم خاص است. هادوک می گوید: انگل ها  احتمالا بعد از ورود به فضای شکمی Deepstaria اندکی از غذای مصرفی آن را به عنوان مالیات بر می داند و در اصل جورپا سهمی از هر طعمه شکار شده توسط این آبزی را برای خود بر می دارد. اما اگر این انگل بیش از اندازه غذا مصرف کند، ممکن است که به فضای شکمی میزبان خود آسیب برساند و آن وقت است که عروس دریایی ما ظاهر زیبایش را نخواهد داشت.

هادوک می گوید: نکته جالب اینجاست که جورپایان استاد پیدا کردن Deepstariaها هستند و تا به حال با نمونه ای از آنها که یکی از این انگل ها را درون شکمش نداشته باشد برخورد نداشته است.

نکته عجیب تر در مورد Deepstaria اینکه، آبزی مورد بحث همچون سایر عروس های دریایی به صورت دسته ای به اطراف حرکت نمی کند و همین مساله کار انتقال نوزادان جورپا به درون بدن میزبان های دیگر را دشوار می کند اما این انگل ها در هر صورت، مسافت های طولانی را طی کرده و طعمه بعدی شان را می یابند.

همین فاصله زیاد میان Deepstariaها  این سوال را در ذهن بسیاری به وجود می آورد که فرایند تولید مثل آنها چطور انجام می شود؟ هادوک می گوید: گونه های نر اسپرم های خود را در آب رها کرده و گونه های ماده در زمان عبورشان آنها را بر می دارند. آن اسپرم ها همچون انگل به درون بدن گونه ماده راه یافته و با تخمک های آن ترکیب می شوند.