گوگل و اپل چگونه تا این حد بزرگ شده اند؟

همین دیروز بازار خود را برای استقبال از یک شرکت دیگر به عنوان با ارزش ترین شرکت دنیا آماده کرد. ارزش بازار آلفابت یعنی شرکت مادر گوگل، پس از انتشار ارقام جالب توجه درآمد این شرکت از ۵۳۵ میلیارد دلار اپل پیشی گرفت و به رقمی معادل ۵۷۰ میلیارد دلار رسید.

به نظر نمی رسد «نبرد» آلفابت و اپل بر سر جایگاه نخست این فهرست به این زودی پایان بیابد، چرا که یک گزارش مالی خوب یا بد می تواند برای بر هم زدن این معادله کافی باشد. در واقع این دقیقاً همان اتفاقی است که همین هفته رخ داد. تابستان گذشته، گوگل اعلام کرد فعالیت هایش را به عنوان زیرمجموعه ی یک شرکت مادر به نام آلفابت مجدداً سازماندهی می کند تا سرمایه گذاران بتوانند ببینند در هر یک از شرکت های زیرمجموعه دقیقاً چه اتفاقی در حال رخ دادن است.

بعد از آنکه سرمایه گذاران در روز دوشنبه به گزارش های مالی آنها نگاهی انداختند و رضایت خود را از آنچه دیده بودند اعلام کردند، آلفابت خود را آماده کرد با بازگشایی بازار ها در روز آینده جایگاه اپل را به تسخیر خود درآورد.

فارغ از اینکه در هر سه ماهه ای ارزش گذاری کدام شرکت از دیگری پیشی می گیرد، اینکه هر دوی آنها از مرز نیم تریلیون دلار عبور کرده اند مبهوت کننده است. این دو چگونه تا این حد رشد یافته اند؟

اول از همه اینکه،  آلفابت و اپل دو شرکت حوزه ی فناوری هستند که در ترغیب کاربران به استفاده از خدمات (جستجو برای گوگل) و محصولات (آیفون برای اپل) خود به طرز باورنکردنی موفق عمل کرده اند.

دوم اینکه هم اپل و هم گوگل، مثل دیگر غول های فناوری پیش از خود، مدتهاست که خریداران بزرگی برای شرکت های دیگر بوده اند. گوگل در این میان به نسبت اپل شرکت های بیشتری را خریداری کرده است. تخمین زده شده است که این شرکت از سال ۱۹۹۸ تا کنون اقدام به خرید بیش از ۱۷۰ شرکت کرده است که از این تعداد هزینه ی خرید تنها ۱۰ خرید گران قیمت آن به مبلغی حدود ۲۴ میلیارد دلار می رسد. گرچه به نظر می رسد سال گذشته از شتاب فعالیت های مرتبط با ادغام و تملک خود کمی کاسته باشد.

از طرف دیگر بر اساس گزارش ها به نظر می رسد اپل تا سال ۲۰۰۹ چندان جدی به فکر تملک شرکت های کوچک تر نبوده است. اما شناخته شده ترین خریدی که همین تازگی در خاطر همه ی ما ثبت شد خرید ۳ میلیارد دلاری بیتس توسط این شرکت در سال ۲۰۱۴ بوده است.

این دو شرکت استثنا محسوب نمی شوند. شرکت های امریکایی و نقاط دیگر دنیا همواره در مسیر بزرگ تر و بزرگ تر شدن بوده اند. بر اساس داده های جمع آوری شده توسط FiveThirtyEight، نه تنها شرکت های بیشتری در حال بزرگ تر شدن هستند، بلکه شرکت های بزرگ تر با سرعت بیشتری به رشد خود ادامه می دهند.

ادغام و تملک بخشی از علت این امر است: سال ۲۰۱۵ از لحاظ تعداد شرکت های ادغام یا خریداری شده رکورد دار بوده است و انتظار می رود عملکرد ۲۰۱۶ نیز به همین منوال باشد. شرکت هایی که نقدینگی زیادی در اختیار دارند اغلب چنین قرارداد هایی را بهترین راه برای هزینه کردن این پول در همان فضای اقتصادی می دانند.

اما سابقه ی روند های شرکت های بزرگ از این نیز بسیار فراتر می رود. بر اساس گزارش اکونومیست بنگاه های غول پیکر اقتصادی چندین دهه است که به طور مداوم و ثابت در حال بزرگ تر شدن هستند. اما نکته ی نگران کننده اینجاست که پژوهش های تازه نشان می دهند این موضوع می تواند هزینه های گسترده تری در بر داشته باشد چرا که شرکت های غول پیکر امروزی به اندازه ی شرکت های غول پیکر پیش از خود اشتغال زایی نمی کنند.