سوغاتی های زمینی که عازم فضا شدند

از جولای سال 2011 میلادی که فضاپیمای آتلانتیس متعلق به ناسا آخرین پرتاب خود را انجام داد و 30 سال قبل این تاریخ (یعنی همزمان با انجام نخستین پرتاب) بیش از 100 سفر توسط سازمان فضایی آمریکا انجام گرفت و همزمان آیتم ها و اقلام عجیب و غریب بیشماری راه به جو پیرامونی زمین پیدا کردند.

اگر می خواهید بدانید که تا به امروز چه اجناسی توسط انسان به فضا ارسال شده اند توصیه می کنیم این مطلب را تا انتها بخوانید.

1- باز لایت یر

«به سمت ابدیت و ورای آن»؛ این جمله ایست که باز لایت یر کاراکتر افسانه ای داستان اسباب بازی ها قبل از دست زدن به هر کاری ادا می کرد. اما آیا می دانستید که این عروسک 30 سانتی متری به مدت 468 روز میهمان ایستگاه بین المللی فضایی بوده و به دور زمین چرخیده است؟

ماجرا از این قرار است که لایت یر بخشی از یک برنامه آموزشی بود که در جریان ماموریت STS-124 فضاپیمای دیسکاوری عازم ایستگاه فضایی بین المللی شد. این آدم آهنی در واقع کاراکتر اختصاصی در برنامه STEM (مخفف عبارت علم، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات) بود که با هدف تشویق کودکان و نوجوانان برای سفر به فضا و اکتشاف در آن، مورد استفاده قرار می گرفت.

وقتی لایت یر به زمین بازگشت، مانند یک قهرمان از آن استقبال گردید و برای همیشه در موزه Smithsonian به معرض نمایش گذاشته شد.

2- سلول های هلا

این سلول ها به از روی Henrietta Lacks نام گذاری شده اند که یک بیمار مبتلا به سرطان بود و در دهه 1950 میلادی زندگی می کرد. سلول ها نیز از بدن شخص او گرفته شده اند. این فرد در واقع به سرطان گردن مبتلا بود که در ادامه تمام بدنش را فرا گرفت و به مرگ او انجامید اما سلول های بدن او هنوز هم زنده هستند.

در دهه 1960 میلادی این سلول ها از طریق دومین ماهواره روسی که تا آن زمان در مدار قرار گرفته بود به فضا ارسال شدند. گفتنی است که سلول های این بیمار همراه با نخستین انسان ها عازم فضا شدند و در آنجا بود که دانشمندان کشف کردند آن سلول ها در شرایط گرانش صفر حتی با سرعت بیشتری تکثیر و تقسیم می شوند.

امروزه سلول های این فرد در کانون تحقیقات علمی حول سرطان قرار دارند و نقش بسزایی در توسعه و ساخت واکسن ها و انجام تست های HIV ایفا می کنند و حتی برای مطالعه در مورد پروسه بیماری های مختلف و ترسیم کدهای ژنتیکی نیز از آنها استفاده می گردد.

اما علت محبوبیت این سلول ها در میان دانشمندان آن است که برخلاف بافت های معمول انسانی، قادرند در محیط آزمایشگاهی با سرعت بالا و به شکلی نامحدودی تقسیم شوند و در صورتی که به نقطه دیگری انتقال داده شوند می توانند باز هم زنده بمانند.

البته این را هم باید اضافه نماییم که شخص هلا با برداشته شدن سلول از بدنش موافق نبود و خانواده اش هم تا مدت ها از این مساله بی خبر بودند.

3- گرد و غبار استادیوم Yankee

در سال 2008 میلادی، اندکی از خاک مربوط به زمین بیسبال در استادیوم یانکی نیویورک با استفاده از فضاپیمای Endeavour ناسا به فضا ارسال شد.

گرت ریزمن فضانورد از هواداران تیم یانکی ها بود که ظرف کوچکی حاوی گرد و غبار این زمین بیسبال را همراه با یادگاری های دیگری از تیم مورد علاقه اش با خود به ایستگاه فضایی بین المللی برد که از آن جمله می توان به یک بنر و کلاهی که توسط جرج استین برنر (مالک سابق تیم یانکی) امضا شده بود اشاره نمود.

ریزمن کمی قبل از شروع بازی یانکی ها مقابل تیم Boston Red Sox در 16 آوریل سال 2008 میلادی این یادگاری ها و ظرف حاوی خاک زمین را در فضا رها کرد.

4- ماله فضایی

Piers Sellers فضانوردی است که در حین پخش کردن نوعی ماده چسبناک جدید روی سطح بدنه ایستگاه فضایی بین المللی و تست مقاومت آن در برابر حرارت تصادفا ماله ای که برای این منظور مورد استفاده قرار می داده را می اندازد [یا بهتر بگوییم از دست می دهد].

این اتفاق در جریان ماموریت STS-121 شاتل فضایی دیسکاوری به ایستگاه فضایی بین المللی رخ می دهد که بعد از فاجعه Columbia و برای تست یک ماده محافظتی جدید صورت گرفت و سازمان های فضایی برای اطمینان از این مساله که وجود این ماله خطری را برای اجسام شناور موجود در مدار ایجاد نمی کند تا مدت ها رفتار و موقعیت آن را دنبال می کردند.

5- چوب گلف

گلف همواره بخشی از اکتشافات فضایی بوده است. آلن شپرد نخستین آمریکایی تبار بود که در سال 1961 قدم به فضا گذاشت اما در سال 1971 میلادی بود که او نوعی چوب گلف ساخت تا با آن به توپی که روی سطح ماه قرار داده بود ضربه بزند.

آلن شپرد در ادامه نه به خاطر اینکه توانسته بود یک توپ گلف را به فاصله 182.9 متری خود در گرانش صفر پرتاب کند بلکه به خاطر ایده مبتکرانه اش مورد توجه جهانی قرار گرفت.

البته باید در نظر داشت که پرتاب یک توپ گلف (یا هر چیز دیگری) به فضا همیشه هم جالب نیست اما نتیجه آن می تواند اینطور باشد. در اوایل 1976 میلادی، از مواد کامپوزیتی تست شده در برنامه شاتل فضایی برای ساخت چوب های گلفی استفاده گردید که دارای توازن مناسب به لحاظ توان و انعطاف پذیری شان بودند. بد نیست بدانید که شپرد بعد از بازگشت به زمین آن چوب گلف را به مرکز تاریخچه گلف آرنولد پالمر در موزه موسسه گلف آمریکا اهدا کرد.

6- نمادهای مذهبی

در سال 2012 میلادی، نخستین فضاپیمای تجاری ساخته شده در ایالات متحده آمریکا عازم ایستگاه فضایی بین المللی شد. آن فضاپیمای بدون سرنشین مواد و اقلامی نظیر غذا و کیسه های نگهداری را در خود داشت با این همه، 1200 سوغاتی دیگر را نیز با خود حمل می کرد.

این اقلام در برگیرنده انواع مدال و نمادهای مذهبی فضانوردان بودند و برای تقدیر از آنها به ایستگاه فضایی بین المللی برده شدند.

7- رشته های شجاعت

جین باروچ از پرستارهای بخش تومورشناسی بیمارستان آریزونا بود و می توان گفت که در کار خود از اساتید خبره محسوب می شد. با این همه، جین همواره باور داشت که می تواند برای حمایت احساسی از کودکان مبتلا به سرطان کاری فراتر از مراقبت های پرستاری انجام دهد.

وقتی که جین به علاقه تعدادی از کودکان سرطانی به کار دستی و خصوصا ساخت رشته های زیبا از مهره های رنگی پی برد بنیادی به نام  Beads of Courage یا رشته های شجاعت را پایه گذاری کرد.

هدف این بنیاد آن بود که لذت درست کردن این رشته ها را به بخش اطفال بیمارستان های مختلف ببرد و از طریق آنها صبوری و مقاومت کودکان در پروسه های درمانی طولانی مدت و بعضا دردناک را به تصویر بکشد.

این ایده در سال 2004 شکل گرفت و در ادامه به بیش از 60 بیمارستان مختلف در سرتاسر دنیا رسید اما در آن زمان حتی خود باروچ هم نمی دانست که آن رشته ها قرار است روزی به فضا بروند.

در ادامه یکی از پیمانکاران ناسا که دخترش هم با سرطان دست و پنجه نرم می کرد پیشنهاد داد که آن مهره های رنگی با استفاده از شاتل آتلانتیس در ماه می سال 2010 همراه با فضانوردان به فضا پرتاب شوند.

این سفر در واقع علاوه بر اینکه قدرت و انعطاف پذیری کودکان مبتلا به سرطان را به تصویر می کشید نمادی بود از عامل انسانی که با قدرت تمام در کانون اکتشافات فضایی قرار دارد.

8- شمشیر لیزری جنگ ستارگان

لایتبار یا همان شمشیر لیزری مانند جنگ ستارگان شاید بهترین نماد برای این سریال پرطرفدار باشد.

در سال 2007 میلادی، دیسکاوری همراه با مجموعه ای از مصنوعات که دستاوردهای زمینی را به تصویر می کشیدند عازم فضا شد. در میان آن اقلام یک ابزار پلاستیکی که زمانی مارک همیل بازیگر نقش Luke Skywalker از آن استفاده می کرد هم دیده می شد.

آن شمشیر در واقع سه دهه بعد از ساخت فیلم جنگ ستارگان عازم فضا می شد و در پایان سفر 14 روزه خود، به دست جرج لوکاس فیلم ساز و خالق جنگ ستارگان باز گردانده شد.

اما سفر بسیاری از سوغاتی هایی که به فضا برده می شوند هم تا این اندازه کوتاه نیست و حتی برای همیشه در آنجا می مانند. از آن جمله می توان به یک توپ گلف یا یک پرتره خانوادگی اشاره کرد و همچنین از امضاهایی نام برد که به صورت دیجیتالی کد گذاری شده اند.

9- آخرین بقایا

اگر شما یا یکی از عزیزانتان آرزو دارید که به فضا سفر کنید اما مطمئن هستید که این اتفاق در طول حیات تان رخ نمی دهد، باید بگوییم که دریچه امید هنوز هم کاملا به روی شما بسته نشده.

بد نیست بدانید که با پرداخت مبلغی می توانید بقایای بدن خود را به ناسا بسپارید تا آن را با راکت به فضا ببرد و اگر نگران هستید که خاکستر شما بی هدف در فضا سیر کند، باید بگوییم که در اغلب موارد، خاکستر یک شخص درون ماهواره ای که همراه با راکت به فضا پرتاب می شود یکپارچه سازی خواهد شد و برای هفته ها یا سال ها به دور زمین می گردد با این همه این خاکستر تنها تا قبل از ورود مجدد ماهواره به جو زمین و سوزانده شدن آن و متعلقاتش در آتش سالم می ماند.

این اتفاق نیز نخستین بار در سال 1997 میلادی رخ داد و در جریان آن خاکستر دوازده فرد علاقمند از جمله جن رودنبری خالق Star Trek به فضا پرتاب شد. از آن زمان تاکنون خاکستر متعلق به اجساد صدها نفر دیگر راهی این سفر بی بازگشت شدند که از آن جمله می توان به جیمز دوهان هنرپیشه فقید نقش اسکاتی در سریال طولانی Star Trek اشازه نمود.