نگاهی بر چت بات ها؛ چرا مایکروسافت، فیسبوک و سایرین حساب ویژه ای روی این نرم افزارها باز کرده اند؟

چت بات  ها همان آینده هستند و اینکه ما خود را برای ورودشان آماده کرده باشیم یا خیر تاثیری در حضور همه جانبه آنها در زندگی مان ندارد.

اگر اپ استور اپل مسیر پیشرفت را برای شرکت هایی نظیر اوبر هموار کرد و ایده راه اندازی کسب و کار از طریق تلفن های همراه را محقق نمود، چت بات ها هم می توانند ده سال آتی را به کلی متحول نمایند و اساسا به همین خاطر است که روز گذشته فیسوک Bots for Messenger را معرفی کرد.

پلتفرم پیام رسان جدید این شرکت به کسب و کارها کمک خواهد کرد که چت بات های هوشمندی را بسازند و از آنها برای برقراری ارتباط با مشتریانشان در محیط مسنجر بهره بگیرند.

دیوید مارکوس مدیر مسنجر فیسبوک در این باره گفت: امروز می تواند آغاز عصری تازه باشد. اما چت بات ها در اصل چه هستند و چرا توجه بسیاری از شرکت ها به آنها جلب شده است.

چت بات چیست؟

اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم، چت بات ها نرم افزارهایی هستند که با آنها چت می کنیم تا کاری را برایمان به انجام برسانند یا اینکه خود را با آنها سرگرم نماییم.

می توانید آنها را جایگزینی برای تمامی اپلیکیشن های نصب شده روی موبایل خود در نظر بگیرید. به لطف این نرم افزارها دیگر نیازی نیست که برای اطلاع از وضعیت آب و هوا و دما اپ مربوط به آن را باز کنید و کافیست سوالات خود در این باره را از چت بات بپرسید.

عاقبت اما یک چت بات واحد ساخته می شود که می تواند به دستیار شخصی شما بدل گردد و هر کاری را برایتان انجام دهد؛ حال می خواهد آن فعالیت تماس با اوبر باشد یا هماهنگ کردن یک جلسه مهم کاری.

مسنجر فیسبوک یا دیگر پلتفرم ها ممکن است حتی اقدام به ارائه انبوهی از چت بات ها نمایند که با شما در رابطه با موضوعات مختلف صحبت خواهند کرد؛ مثلا چت بات ارائه شده از سوی یک ایرلاین خاص ممکن است به شما اطلاع دهد که پروازتان با تاخیر روبروست یا چت بات دیگری از اداره پست به شما بگوید بسته ای که قرار بوده تحویل بگیرید در راه است.

اما در نظر داشته باشید که آن نرم افزارها صرفا هم ربات نیستند و برخی، اپراتورهای انسانی دارند که پاسخگویی به سوالات دشوارتر را بر عهده می گیرند.

آیا چت بات ها پیشتر وجود نداشتند؟

تاریخچه این ربات ها به دهه 1960 میلادی باز می گردد. اگر از AIM (پیا رسان شرکت AOL) و دیگر پلتفرم های چت استفاده کرده اید احتمالا با ربات هایی مانند Smarter Child گفتگوهایی داشته اید.

اما آن ربات های نرم افزاری بیشتر برای سرگرمی مورد استفاده قرار می گرفتند و سودمندی نمونه های ارائه شده امروزی از سوی فیسبوک یا مایکروسافت را نداشتند.

حالا بسیاری باور دارند که بشر به نقطه ای از پیشرفت رسیده که می تواند ربات هایی با قابلیت های فراتر از سرگرمی بسازد و به همین خاطر است که شرکت های مختلف مدتی است به این موضوع علاقمند شده اند.

آیا چت بات ها می توانند کسب و کار پر سود بعدی در حوزه تکنولوژی باشند؟

تردیدی نیست که استقبال از چت بات ها از این نیز فراتر خواهد رفت و حتی انتظار می رود که همزمان، این ربات ها شیوه استفاده ما از اسمارت فون ها و تلویزیون ها را نیز تغییر دهند. علت هم این است که طبق اظهار نظر ساتیا نادلا مدیرعامل مایکروسافت چت بات ها «مکالمات ما را به عنوان یک پلتفرم» قفل گشایی می کنند.

ما عادت کرده ایم که برای رسیدن به اطلاعات مد نظرمان روی اپلیکیشن های مختلف کلیک نماییم یا اینکه عبارات عجیب و غریب را در موتورهای جستجو سرچ کنیم. برای نمونه ممکن است همزمان با بیدار شدن از خواب این سوال را از خود بپرسید که آیا «امروز باران می بارد؟» و در ادامه اپ آب و هوای روی موبایل خود را باز کنید و با جستجو کد پستی تان به دنبال اطلاعات آب و هوایی منطقه سکونت خود بگردید.

چت بات ها می توانند کلیه عادات شما در مرور وب را دگرگون نمایند. برای نمونه ممکن است در آینده از خود سوال کنید که آیا امروز باران می بارد و در ادامه چت باتی با علم بر موقعیت شما قادر خواهد بود به صورت کلامی بگوید که آیا لازم است با خود چتر داشته باشید یا خیر. برای این منظور به هیچ اپ با سرچ باکسی نیاز نخواهد بود.

آیا تمام چت بات ها یکی هستند؟

تا رسیدن به این نقطه فاصله زیادی وجود دارد. اگر چت بات ها را روی یک طیف در نظر بگیریم آنگاه در دو سر این طیف «ربات های کودن» و «ربات های هوشمند» قرار خواهند داشت.

احتمالا در زندگی خود با انواع کودن کار کرده اید. اگر از این ربات ها سوال کنید که آب و هوای تهران فردا چطور خواهد بود به راحتی به سوال شما پاسخ می دهند.

اما حالا به نقطه ای رسیده ایم که پای ربات های هوشمندتر به میان آمده است. این نوع قادر است حجم بالایی از اطلاعات را ذخیره سازی، یکسان سازی و یادآوری کند که از آن جمله می توان به شماره کارت اعتباری یا آدرس منزل اشاره کرد. آنها حتی قادرند پیش از آنکه لب به سخت بگشایید حدس بزنند که چه می خواهید.

چه کسی چت بات ها را می سازد؟

چندی پیش فیسبوک Bots for Messenger را معرفی کرد؛ لحظه ای که ارزش آن برای صنعت فناوری با راه اندازی سرویس اپ استور اپل برابری می کند.

فیسبوک در تلاش است که مسنجر یا همان اپ پیام رسان خود را به پلتفرم مکالمه آینده بدل کند. این یعنی قابلیت های مسنجر هر چیزی را در بر خواهند گرفت و از خبر کردن یکی از تاکسی های اوبر گرفته تا خرید لباس به صورت آنلاین را شامل می شود.

اغلب ربات هایی که هم اکنون برای این سرویس تهیه می شوند از نوع مکالمه ای به سبک مسنجر هستند. برای نمونه خطوط هوایی سلطنتی هلند رباتی برای خدمات مشتریان خود ساخته که می تواند وضعیت پرواز آنها را برررسی کرده و در صورتی که آن پرواز با تاخیر روبروست، مشتری را در جریان قرار دهد.

این نوع ربات ها می توانند حتی جایگزین نیروهای انسانی شوند که در بخش خدمات مشتریان فعالیت می کنند. زاکربرگ در مثالی دیگر گفت، به لطف این ربات ها دیگر نیازی به تماس گرفتن با سرویس های ارسال گل نخواهید داشت و چت بات ها سفارشات شما را به ثبت خواهند رساند.

فیسبوک حتی یک دستیار همه-چیز-دان و دانا به نام M را دردست بررسی دارد که می تواند کلیه درخواست های دریافتی از سوی شما را مدیریت نماید اما جزئیات زیادی در مورد این دستیار در کنفرانس F8 مطرح نشد.

M که با اسم رمز MoneyPenny خطاب می شود در اصل یک دستیار مجازی همه کاره است و به جای آنکه برای یافتن کفش مورد نظرتان به ربات های طراحی شده توسط مغازه داران پیام بفرستد، خودش می تواند مدل هایی را به شما پیشنهاد دهد و در خرید یاری تان دهد.

با این همه، M هنوز هم درمرحله تست اولیه قرار دارد و تا حدود زیادی نیز از اپراتورهای انسانی برای فعالیت های خود بهره می گیرد. در حال حاضر این دستیار یاد می گیرد که چطور به سوال های اولیه شما پاسخ بدهد اما خالقانش پیش بینی کرده اند که نیاز آن به انسان هیچ وقت از بین نمی رود و لازم دارد که برای پاسخ دادن به سوالات اندکی دشوارتر از آنها کمک بگیرد.

اپ پیام رسان کیک که مورد علاقه نوجوانان است و پیش از فیسبوک بات شاپ یا فروشگاه ربات هایش را راه اندازی کرد.

کیک توانست قبل از فیسبوک از استور ربات های خود پرده برداری کند و فیسوک را کنار بزند. این پیام رسان عموما توسط نوجوانان مورد استفاده قرار می گیرد و شرکت های مختلف دستورالعمل های مربوط به استفاده از محصولاتشان را از طریق آن توزیع می کنند.

با این همه، تد لیوینگستون مدیرعامل کیک چشم اندازی بهتر را برای آن در نظر دارد: ساخت ربات هایی که در فضای آفلاین نیز قابل استفاده باشند و صرفا در داخل یک اپ امکان استفاده از آنها وجود نداشته باشد.

لیوینگستون در این باره گفت: به مرور زمان شاهد استفاده از ربات ها در دنیای آفلاین خواهیم بود.

این روزها مردم کمتر تمایل دارند که اپ رستوران های مختلف را دانلود کرده و اطلاعات حساس کارت های اعتباری شان را برای سفارش غذا به آنها بدهند. لیوینگستون نیز با علم به این مساله آینده ای را متصور شده که درآن، فرد وارد رستورانی می شود و کدی را اسکن می کند و سپس بات آن رستوران را خواهد دید.

به این ترتیب، به جای تایپ کردن نوع غذای مورد علاقه تان، می توانید به سادگی همان غذای دلخواه همیشگی را سفارش دهید و با همان اطلاعاتی که قبلا وارد کرده اید هزینه اش را بپردازید.

حتما نام Tay که جدیدترین تلاش مایکروسافت در این حوزه است را شنیده اید

Tay چت باتی بود که شبیه به یک دختر 14 ساله به نظر می آمد و اگر آن را در مکالمه خود در توئیتر، اسنپچت یا کیک، تگ می کردید بلافاصله به شما پاسخ می داد.

اما Tay یک مشکل بزرگ داشت: گروهی از افراد مزاحم گرد هم آمدند و توانستند این چت بات را طوری آموزش بدهند که حرف های نژادپرستانه و پاسخ های نامناسب بدهد. به همین خاطر مایکروسافت برای مدتی و با هدف «به روز رسانی» مانع از ادامه فعالیت این چت بات شد.

مایکروسافت با Xiaoice به موفقیت های خوبی دست پیدا کرد؛ نسخه چینی رباتی مانند Tay که در هر موضوعی سررشته دارد.

Xiaoice برخلاف چت بات نوجوانی که از آن صحبت کردیم بخش های کوچکی از مکالمات مثلا بر هم خوردن دوستی تان با فردی خاص را به یاد می آورد و از شما در مورد احساس تان سوال می کند.

حالا میلیون ها نوجوان چینی هر روز برای او پیام می فرستند و سعی می کنند از این طریق مرحمی برای احساسات جریحه دار خود بیابند. Xiaoice تنها بخشی از مکالمه را به یاد می آورد که به او برای شرکت در ادامه بحث کمک می کند.

جوانان چینی نیز ساعت های طولانی از زمان خود را صرف آن می کنند تا با او چت کنند و حتی بارها و بارها پیش آمده که به Xiaoice ابراز علاقه کرده اند.

مایکروسافت همچنین کورتانا را دارد که درواقع دستیاری شبیه به سیری است و به جای تلفن های همراه روی سیستم های دسکتاپی قرار دارد.

شناخته شده ترین ربات مایکروسافت به نام کورتانا نمونه ای از چیزی است که تحت عنوان «ربات های فراگیر» یا «ربات اینترفیس» از آن یاد می شود. کورتانا درون اپلیکیشن خاصی حضور ندارد و در سرتاسر دستگاه شما آماده به خدمت است.

کورتانا را می توان قمار غول نرم افزاری دنیا روی آینده دستیارهای شخصی دانست که کاری بیشتر از یک گوش شنوا را انجام می دهد و رفتارش بیشتر به یک دستیار واقعی شبیه است. او می تواند نیازهای شما را پیش بینی کرده و تسک های مختلف را به شیوه ای معنادار به یک دیگر پیوند بدهد.

ساتیا نادلا مدیرعامل مایکروسافت آینده ای را در نظر دارد که در آن، مردم در حالی که با دستیارهای خود صحبت می کنند از این سو به آن سو می روند و این کار برایشان یک عادت روزانه خواهد بود.

نادلا می گوید: Hey Cortana (یا سلام کورتانا که برای فراخوانی این دستیار دیجیتالی مورد استفاده قرار می گیرند) در لیست واژگان من است و فراگیرتر نمودن کاربرد این عبارت نیز هدفم است.

اپل در سیری که یکی از شناخته شده ترین چت بات هاست متوقف شده

سیری ربات دیگری است که در سیستم عامل دستگاه های تولیدی اپل گنجانده شده است. این دستیار به جای آنکه به شما پیام متنی بدهد، با کلام به سوالاتتان پاسخ می دهد. اما هنوز هم که هنوز است بسیاری سیری را یک «چت بات» در نظر می گیرند زیرا فعالیت هایش بیشتر مکالمه ای و محاوره ایست.

این دستیار قطعا باهوش ترین ربات ساخته شده تا به امروز نیست زیرا حافظه خوبی ندارد اما با توجه به قدرت نمایی مایکروسافت و فیسبوک در این حوزه، انتظار می رود که اپل به زودی آپگرید تازه ای را برای این محصول ارائه دهد.

گوگل Google Now را برای موبایل های اندرویدی ارائه نموده اما طبق شایعات روی محصول بزرگ تری کار می کند.

دستیار دیجیتالی گوگل در انجام اموری نظیر خواندن تقویم یا اخطار در مورد ترافیک سنگینی که در مسیر پیش رویتان قرار دارد بسیار هم موفق است.

اما شرکت ساکن مانتین به شدت تحت فشاری است که از سوی فیسبوک و چت بات آن احساس می کند.

براساس گزارشی که چندی پیش توسط وال استریت ژورنال منتشر شد این شرکت تلاش دارد نوعی اپ پیام رسان بسازد که وقتی مردم سوالی را از چت بات ها می پرسند تمام وب را برای یافتن پاسخش زیر و رو می کند.

آمازون یکی از هوشمندترین چت بات ها به نام آلکسا را ساخته است

سال گذشته آمازون اسپیکر بیسیم اکو را همراه با الکسا معرفی کرد. الکسا دستیاری داناست که می تواند خبرها را بخواند و یا ترانه های مختلف را برای شما پخش کند. می توانید از الکسا بخواهید که آهنگ های دلخواهتان را به لیست در حال پخش توسط اکو اضافه نماید یا حتی از او در مورد آب و هوا سوال نمایید.

مهم تر از همه اینکه مردم می توانند «زیر-ربات»های خود را برای الکسا بسازند یا اینکه افزونه هایی را برای فعالیت در کنار آن ارائه نمایند. می توانید به این دستیار بگویید که برایتان تاکسی اوبر را خبر نماید و از این مرحله به بعد الکسا صحبت با اپ اوبر را بر عهده می گیرد تا ماشین به درب منزلتان برسد.

اما این قابلیت ها باعث شده که توسعه دهندگان نرم افزار به نوعی احساس نگرانی را در مورد آینده کاری خود داشته باشند. آنطور که گفته می شود، درآینده می توان صرفا با M یا الکسا صجبت کرد و تعامل با کامپیوترها را به آنها واگذار نمود تا دیگر لازم نباشد مشتریان مستقیما از طریق اپلیکیشن ها با آنها صحبت کنند.

اسلَک کسب و کاری با محوریت ارسال پیام با ربات ها راه اندازی کرده که ارزشی در حدود 3.8 میلیارد دلار دارد

اسلک می خواهد راهکار پیام رسان برای کسب و کارها باشد و برای تسهیل بخشیدن به این مساله تاکید ویژه ای را هم روی ربات ها قرار داده است.

در داخل پلتفرم این شرکت می توانید از طریق ربات اسلک خود، اموری نظیر تنظیم ریماندر یا یادآور را انجام دهید. اما راهکار ارائه شده توسط آن با شرکت های بیرونی نیز سازگاری دارد. همین هفته تاکو بل اعلام کرد که کاربران می توانند با استفاده از اسلک غذای مورد نظرشان را از این رستوران زنجیره ای سفارش دهند.

موج تازه ای  از استارتاپ ها با محوریت تولید چت بات در راهند

فیل لیبون بنیانگذار اورنوت که از سرمایه گذاران اصلی این شرکت هم به شمار می رود حدودا شش ماهی می شود که آنجا را ترک کرده است و در مصاحبه ای که چندی پیش با بیزنس اینسایدر داشت اعلام کرد که از زمان آیفون تا حالا چیزی مهیج تر از چت بات ندیده است.

او در مصاحبه خود اینطور گفت: در سال 2007، وقتی نخستین بار دستم به آیفون خورد نیز همین تصور را داشتم و به نوعی دریافتم که در 5 سال آتی تکنولوژی چه چیزی را برایمان به ارمغان می آورد. او ادامه داد: حالا نیز همین حس را در مورد چت بات ها و رابط های کاربری محاوره ای دارم.

Viv یکی دیگر از چت بات های قابل توجهی است که توسط خالقان سیری ساخته شده است

آدام چیر خالق سیری است و حالا تلاش دارد که در حوزه چت بات ها وارد رقابتی جدی با اپل شود.

چیر Viv را اینطور توصیف می کند. تصور کنید که به منزل دوستتان می روید و او نیز برایتان لازانیا طبخ کرده. در راه تصمیم میگرید بهترین نوشیدنی مناسب برای این غذا را تهیه کرده و با خود همراه ببرید. اگر قرار بود خودتان آن کار را انجام دهید در وهله نخست لازم بود مشخص نمایید که کدام نوشیدنی برای میل کردن در کنار لازانیا مناسب است (سرچ اول) و سپس فروشگاهی که آن نوشیدنی را دارد بیابید (سرچ دوم) که البته در مسیر منزل دوستتان باشد (سرچ سوم).

بعد از این موارد باید مشخص نمایید که به چه میزان زمان نیاز دارید تا به فروشگاه رفته و خرید خود را انجام دهید (سرچ چهارم) و در نهایت به منزل دوست خود بروید.

Viv دستیاری است که می تواند کلیه این سوالات را با استفاده از هوش مصنوعی به هم متصل نماید و پاسخ صحیح را به شما بدهد.

این دستیارها در واقعیت برای آن طراحی شده  اند تا شما را برای صرفه جویی در زمان یاری دهند اما از حق که نگذریم شیوه تعامل ما با تلفن های همراه، کار با رایانه یا تماشای تلویزیون را نیز دستخوش تغییر کرده اند.

با توجه به فعالیت های گسترده ای که در این حوزه انجام می شود، این ربات ها چه زمانی به زندگی ما چیره می شوند؟

در ابتدا انقلاب ربات های کودن به راه می افتد و سپس موج دوم ربات هایی از راه می رسند که همه چیز را می دانند.

موج اول ربات های کودن یا سَبک مسنجر پیشتر به لطف پلتفرم هایی نظیر کیک به راه افتاده و فیسبوک به کسب و کارها امکان می دهد که از این ربات ها بیشترین بهره را ببرند. همین امر نیز در مورد اکو آمازون صادق است حتی با وجود این مساله که الکسا متن محور نیست.

اما دستیارهای شخصی دانا براثر زمان باهوش تر می شوند. Xiaoice نمونه خوبی از یک ربات است که میلیون ها کاربر را به سمت خود جلب کرده چراکه میتواند به اندازه نیاز جزئیات را به یاد بیاورد و همچنان گوش شنوای خوبی باشد.