چرا Daydream VR اهمیت دارد و چگونه می تواند واقعیت مجازی را تغییر دهد

در کنفرانس Google I/O سال 2014، یک جعبه مقوایی کوچک، تقریبا تمام اخبار مهمی که در آن روز اعلام شده بود را تحت الشعاع خود قرار داد. گوگل با شوخ طبعی یک محصول جدید ارزان قیمت با نام Google Cardboard را معرفی کرد که هدست واقعیت مجازی کاغذی و دست ساز بود و قدرت اش را از تلفن های همراه می گرفت، هدستی که قرار بود رقیب آکیلس ریفت باشد.

طی دو سال بعدی که به امروز ختم می شود، کاردبورد کاری کرد که مردم در سراسر جهان با فناوی واقعیت مجازی آشنا شوند و بدانند که چه در انتظارشان است. روزنامه نیویورک تایمز یک میلیون از کاردبوردهای گوگل را در شماره یکشنبه خود به رایگان منتشر کرد تا مردم معمولی آینده دنیای تکنولوژی را حداقل در ابعادی کوچک لمس کنند.

اما برای کلی باور (Clay Bavor)، که مدت ها در گوگل کار می کرد و حالا امسال به ریاست بخش واقعیت مجازی رسیده، کاردبورد در واقع اسب تروا بود؛ پروژه ای کوچک و کم ریسک که شاید روزی به چیزی بزرگ تر تبدیل می شد: «ما می دانستیم که کاردبورد تا همین حد و حدود پیش می رود. در بحث تعامل و فراگیرسازی در همین حد می شود کار انجام داد. جدا نگاه کنید، این فقط یک تکه مقوا است و یک تلفن که فقط قرار بوده یک تلفن همراه باشد.»

قیمت کاردبورد و در دسترس بودن اش، آن را محبوب کرد اما آن ها در عوض کیفیت تجربه و طول مدت را کاهش دادند. بعد از دو سال، گوگل می خواهد پلتفرم واقعیت مجازی موبایلی بسازد که نه تنها مردم را با آن آشنا می کند، بلکه می خواهد از آن در مدت زمان طولانی لذت ببرند.

این پلتفرم Daydream نام دارد، یک رویکرد اندرویدی برای واقعیت مجازی که هفته گذشته در کنفرانس Google I/O معرفی شد. برخلاف کاردبورد، اپلیکیشن های Daydream فقط روی تلفن های جدیدی که تاییدیه گوگل را گرفته باشند نصب و اجرا می شوند، تلفن هایی که باید سخت افزار مخصوصی در بر داشته باشند، مثل سنسورهای تشخیص حرکت سر یا نمایشگرهای بسیار با کیفیت با قابلیت های خاص.

شرکای سخت افزاری گوگل چیزی به من و شما می فروشند که این کمپانی وعده داده فوق العاده هدست های راحت و ارگونومیکی باشند. در کنار آن یک کنترلر حرکتی هم عرضه خواهد شد. و همچنین حالت VR Mode در اندروید N نیز دربردارنده ورژن واقعیت مجازی بسیاری از اپلیکیشن ها مثل پلی استور و یوتوب خواهد بود. بدون آنکه لازم باشد هدست را از روی سرتان بردارید، می توانید کارهای بی شماری درون آن انجام دهید.

به طور کلی، عناصر ابتدایی Daydream پیش از کنفرانس Google I/O لو رفته بودند اما رونمایی گوگل دقیقا آن چیزی نبود که همه انتظارش را داشتند. یک سری گزارش و شایعه به این ختم شده بود که گوگل هدستی کاملا مستقل و متکی معرفی می کند یا اینکه احتمالا از سنسورهای پروژه تانگو برای تشخیص حرکات بیرونی و قابلیت حرکت افراد استفاده خواهد کرد تا به نوعی خود را نزدیک تر نسبت به ریفت و وایو نگه دارد.

اما آنچه که گوگل نمایش داد، بیشتر شبیه به Gear VR سامسونگ است، هدست سیاه و سفیدی که یک جایگاه ویژه برای پرچمداران سامسونگ داشته و می تواند محتوای واقعیت مجازی را نمایش دهد. اگر گوگل مسیر خود را در پیش گیرد، یکی از مهم ترین دستاوردهای کوتاه مدت فناوری واقعیت مجازی را پدید خواهد آورد.

Gear VR تنها هدست موبایلی شناخته شده پس از کاردبورد است و در حالی که قطعه ای ناب از ترکیب هوشمندی و مهندسی بی نظیر است، هیچ وقت نمی توان آن را به چشم پلتفرمی بالغ نگاه کرد. این هدست با تلفن بسیاری از مردم کار نمی کند، بسیار بزرگ است و رابط آن باید بر اساس سیستم عامل فعلی مورد استفاده سامسونگ ساخته می شد (که خود براساس اندروید است). استفاده از آن همیشه احساس سازش را به همراه داشت، کاری که مجبورید انجام دهید، چون آکیلس ریفت را نمی توان همه جا برد.

باز هم با این حال، Gear VR تنها راه مناسب برای دسترسی به بازی ها و این حجم از ویدیوهای واقعیت مجازی به شمار می رود، فرمتی که بسیار محبوب است اما بیشتر روی وایو و ریفت دیده شده. ولی واقعیت مجازی موبایلی مزایای خاص خودش را دارد، مثل اینکه شما هیچوقت اسیر سیم ها نمی شوید. نسبت کسانی که موبایل های پیشرفته دارند نسبت به کسانی که کامپیوترهای گیمینگ هزار دلاری دارند هم بیشتر است.

پس جا برای رقابت دسته ای جدید از هدست ها کاملا باز است. Daydream برای موفق شدن لازم نیست از Gear VR پیشرفته تر باشد، فقط باید راه دست تر را در پیش گرفته و بیشتر در دسترس باشد.

کلی باور می گوید: «Daydream پلتفرم واقعیت مجازی ما است.»

نه فقط یک هدست، بلکه پلتفرم. تمام پروژه بر اساس این فرض بنا شد که گوگل می تواند تمام بخش های تجربه واقعیت مجازی را از تک تک قطعات یک اسمارتفون ها رابط اندرویدی شکل دهد. باور می گوید: «ما حین طراحی می دانستیم که هر بخش قرار است چگونه به نظر برسد. هیچ چیز لازم نبود اضافه شود.»

بنابراین یک تلفن شامل همه چیز می شود و لازم نیست چیز اضافه ای از هدست آویزان شود؛ برخلاف Gear VR که حسگری مخصوص داشت. علاوه بر این، هدست باید سبک بوده و لنزهای قدرتمندی هم داشته باشد.

ریموت کنترل Daydream که باید همراه با هدست عرضه شود نیز بسیار ساده است. یک مستطیل سفید رنگ با گوشه های لطیف و گرد که به لطف سنسورهای درونی اش می تواند انواع حرکات چرخشی و مختلف را تشخیص دهد و به کاربران اجازه می دهد تا به راحتی در محیط واقعیت مجازی بگردند، بدون اینکه سر خود را به این سو و آن سو حرکت دهند.

هفته پیش که گوگل یک تصویر ساده از کنترلر و هدست اش منتشر کرد، جزئیات بسیاری را شاهد نبودیم. باور هم می گوید اطلاعات کثیری در مورد هدست و کنترلر وجود دارد که آن تصویر نمی تواند همه اش را منتقل کند، پس بنابراین باید بیشتر منتظر ماند و دید که راهکار گوگل برای داشتن یک کنترل راحت روی محتوای واقعیت مجازی چیست.

آنچه که می تواند Daydream را فوق العاده طبیعی نشان دهد، ترکیب ویژگی های آشنای اندروید با خصلت های واقعیت مجازی است. پلی استور وی آر برای مثال مشتمل بر تمامی اپ ها خواهد بود که هر کدام بخش تصاویر مخصوصی دارند، تصاویری که باور به جای Screenshot به آن ها Worldshot می گوید. تصاویر 360 درجه ای که شما را به درون محیط اپ تلپورت می کنند.

صفحه اصلی Daydream پنجره ای است به سوی تمامی محتواهای تولید شده، از تجربه های خاص گرفته تا ویدیوها و عکس های 360 درجه که می توان درون شان غوطه ور شد. پیدا کردن تجربه های این چنینی در این محیط بسیار ساده تر خواهد بود. از سوی دیگر یوتوب هم در Gear VR مشکل بزرگی بود. یا باید گردن بسیار منعطفی می داشتید یا یک صندلی چرخ دار مناسب، تا بتوانید ویدیوها را به خوبی ببینید.

اما در Daydream کاربر می تواند با ریموت مخصوصی که در دستش دارد در محیط بچرخد، اما با این حال، حرکت سر هم به نرمی برخی چرخش ها را اجرا کند. گوگل می خواهد پیدا کردن و دانلود کردن محتوا و اپلیکیشن واقعیت مجازی را روی هدست ها آسان کند و اندروید N آغاز ماجرا است.

اکوسیستم پایدار اندروید واقعیت مجازی به فاکتورهای بسیاری مرتبط است. قبل از هر چیز، تصور می شود که موبایل های Daydream-Ready (یعنی محصولاتی که از سخت افزار مورد نیاز پلتفرم برخوردار هستند) توسعه یافته از سوی سامسونگ، HTC، هوآوی، ال جی و دیگر کمپانی های مطرح، برای کارهای روزانه هم مناسب بوده و کاربران به خریدشان مجاب می شوند.

همچنین با توجه به ذهنیتی که تا به امروز از پتنت مربوط به هدست های Daydream داریم، می توان تصور کرد که شرکای گوگل در حال ساخت هدست هایی بسیار کم وزن، راحت، ارگونومیک و زیبا هستند. البته در پرانتز باید اشاره کرد که گرچه Daydream آمده تا واقعیت مجازی با کیفیت را روی دامنه وسیعی از اسمارت فون ها در اختیار بگذارد، هنوز مشخص نیست که آیا تمام هدست های Daydream با تمام موبایل های Daydream-Ready سازگاری خواهند داشت یا مردم مجبورند برندهای خاصی را براساس موبایل خود تهیه کنند. و گوگل برای اینکه موفق شود، باید دست به دامان چیزی شود که در گذشته، از آن اجتناب کرده است: یعنی استفاده درست از پلی استور.

باور می گوید که گوگل در قبال اپلیکیشن های Daydream، رویکردی «بسیار، بسیار قوی» در پیش گرفته و به چیزهایی چون کیفیت، پرفورمنس، فریم ریت و تاخیر تصویر توجه می کند. به گفته وی، گوگل می خواهد کیفیتی مناسب از واقعیت مجازی را برای کاربران خود به ارمغان بیاورد و حاضر نیست کاربران را با مشکلاتی از قبیل دچار شدن به حالت تحوع مواجه کند.

یکی از دلایلی که پلتفرم مورد بحث در I/O معرفی شد، این است که توسعه دهندگان بتوانند کار با سیستم را آغاز کنند؛ حتی پیش از آن که به هدست ها دسترسی داشته باشند. Unity و Epic، دو کمپانی تولیدکننده بزرگترین موتورهای بازیسازی جهان هم موتور خود را برای واقعیت مجازی بهینه کرده اند و از آنها پشتیبانی می کنند. در این میان گوگل هم چند دموی تجربی عرضه کرده که به مردم، نحوه کارکرد کنترلر حرکتی را نشان می دهند. مدیر محصولات گوگل، ناتان مارتز (Nathan Martz)، می گوید در حالی که توسعه دهندگان در انتظار عرض کنترلر هستند، می توانند از اسمارت فون خود به عنوان کنترلر استفاده نموده و با قرار دادن استیکری روی نمایشگر، جای دکمه ها و ترک پد کنترلر را شبیه سازی کنند.

با وجود محبوبیت روز افزودن واقعیت مجازی، این تکنولوژی هنوز با موانع متعددی در تولید محصول مواجه است و گوگل احتمالا در نهایت، بسیاری از محتویات خود را از Gear VR سامسونگ قرض خواهد گرفت؛ در واقع آنها تا به امروز، اپلیکیشن های نت فلیکس و Hulu پلتفرم سامسونگ را به Daydream آورده اند.

این مسئله سبب می شود تا سوالی جنجال برانگیز برایمان مطرح شود: چه اتفاقی می افتد وقتی که سازنده اندروید و یکی از بزرگ ترین کمپانی های تولیدکننده موبایل های اندرویدی، در حال رقابت در عرصه واقعیت مجازی با یکدیگر باشند؟ سامسونگ یکی از شرکای پروژه Daydream است اما گوگل از صحبت درباره چگونگی رقابت با Gear VR سر باز می زند.

مطمئنا سامسونگ با توجه به همکاری فعلی اش با آکیلس، نمی تواند هدست Gear VR را دچار تغییرات گسترده نموده و آن را به هدستی براساس پلتفرم Daydream تبدیل کند. خصوصا به این خاطر که مدیر فنی آکیلس، جان کارمک (John Carmack)، وقت بسیار زیادی صرف بهینه سازی موبایل های اندرویدی سامسونگ با Gear VR کرده است. باور هم نگاهی تردیدآمیز به این مسئله داشته و می گوید که دقیقا نمی داند گوگل و سامسونگ چطور در کنار یکدیگر به کار خود ادامه خواهند داد.

مهم نیست که چند تن از توسعه دهندگان اندروید حالا به گوگل در پروژه Daydream کمک می کنند، این پلتفرم هنوز یک نقطه ضعف بزرگ دارد: برخلاف کاردبورد، توسعه دهندگان نمی توانند محصولاتشان را به دست میلیون ها دارنده موبایل های آیفون و سیستم عامل iOS برسانند. نسخه اصلی کاردبورد، تنها به اندروید محدود بود اما نسخه تکامی یافته آن در کمتر از یک سال به بازار عرضه شد که با iOS هم سازگاری داشت.

به نظر می رسد که در آینده نزدیک، iOS هیچ نقشی در برنامه های گوگل نسبت به Daydream ایفا نمی کند. البته باور می گوید که دستیابی به پرفورمنس مناسب، نیازمند اعمال تغییرات گسترده در سیستم عامل است و تحقق چنین هدفی صرفا مشابه پورت کردن اپلیکیشن های Gmail یا گوگل مپس به روی آیفون نیست.

حداقل در بازه زمانی فعلی، کاربران iOS همچنان می توانند به استفاده از کاردبورد ادامه دهند که به گفته گوگل، پشتیبانی از آن تا بعد از عرضه Daydream هم ادامه می یابد. باور اعتقاد دارد: «ما کاردبورد را تا حد زیادی به جلو برده ایم. ما به سرمایه گذاری روی کاردبورد ادامه خواهیم داد و فکر می کنیم که این هدست، چیزی جالب توجه و مهم است.»

اما درباره آینده نسبتا دور و طراحی پیشرفته ای که گوگل در آزمایشگاه های خود به دنبال تحقق آن است چه می توان گفت؟ «اگر سه سال به جلو برویم، همه چیز کاملا متفاوت به نظر می رسد، درست است؟ در آن زمان، دستگاه های واقعت مجازی قابل حمل، در هر شکل و اندازه یافت می شوند.» باور با بیان این مسئله، می گوید که Daydream در نهایت از تمام آن دستگاه ها پشتیبانی خواهد کرد.

اما در حال حاضر، تیم Daydream تمرکز خود را روی واقعیت مجازی در حوزه موبایل های هوشمند معطوف کرده است. «ما فکر می کنیم که نکته ای فوق العاده در رابطه با این دستگاه ها وجود دارد، این اسمارت فون ها؛ اگر آنها را به درستی بسازید، به تجربه ای واقعا با کیفیت از واقعیت مجازی دست خواهید یافت.» باور ادامه می دهد: «استفاده از اسمارت فون هایی که مردم آنها را خریداری می کنند و هر دو سال یکبار، نسخه ارتقا یافته اش را تهیه می نمایند، منطقی ترین کار ممکن است.»