کالاهای بی شمار، انبارهای بی پایان؛ نگاهی به جنگ رباتیکی که آمازون آتش آن را شعله ور کرد

انبار آمازون علاوه بر کالاهای جور و واجورش پر است از فعالیت های مختلفی که در گوشه و کنار آن انجام می گیرند؛ می توان در آن کارگران را دید که در راهروهای طویلش اقلام سفارش داده شده از سوی مشتریان را در داخل کارتون های مشکی و زرد قرار می دهند.

هرجا هم که انسان توانایی بلند کردن اجناس سنگین را نداشته باشد، بازوهای رباتیک وارد عمل می شوند و جعبه های بزرگ را به سمت ریل های حمل کالا حرکت می دهند. دست آخر هم به ارتشی از ربات های نارنجی رنگ می رسیم که در گوشه به گوشه انبار دیده می شوند و انبوهی از اقلام خریداری شده توسط مشتریان را روی خود حمل می کنند.

این ربات ها Kiva (کیوا) نام دارند و زمانی معجزه انبارهای مختلف در هر جای دنیا به شمار می رفتند. آمازون برای خرید این ربات ها هزینه سنگینی را متقبل گردید و مبلغ 775 میلیون دلار را در سال 2012 میلادی صرف کرد تا آنها را به انبارهای خود بیاورد. اما صرف این هزینه هنگفت حسابی ارزشش را داشت چراکه جف بزوس، مدیر 52 ساله این شرکت توانست با این اقدام سکان هدایت و رهبری صنعت خرید و فروش آنلاین دنیا را در اختیار بگیرد.

خواست بزوس این بود که ربات های یاد شده فقط و فقط برای تحقق اهداف آمازون به خدمت گرفته شوند و فروش آنها به اپراتورهای انبارها و خرده فروشانی که کسب و کارشان به شدت با آنها عجین شده بود متوقف گردد.

با تمام شدن قراردادها، شرکت های دیگری غیر از آمازون که از مشتریان سابق Kiva بودند باید گزینه های دیگری را برای همسو شدن با افزایش روز افزون تقاضا از سوی کاربرانشان و سرعت بخشیدن به پروسه های مختلف پیدا می کردند. تنها مشکل اما این بود که گزینه دیگری برای انتخاب وجود نداشت و کیوا بهترین گزینه به شمار می رفت.

در هر حال پروسه جایگزین نمودن این ربات ها چهار سال به طول انجامید اما عاقبت تعدادی استارتاپ موفق شدند که جایگزین های مناسب برای کیوا را بیابند و انبارهای مختلف دنیا را با جدیدترین ربات هایشان تجهیز نمایند. درس دیگری که می توان از این مساله گرفت این است که ربات های آمازون ثابت کردند اتوماسیون و ماشینی سازی به سبک یاد شده به مراتب مقرون به صرفه تر از استفاده صرف از انسان است.

ربات های جدیدی که برای این منظور ساخته شده اند ظاهری کاملا متفاوت از کیوا دارند؛ علت هم تا حدودی به این مساله باز می گردد که صنعت هنوز هم که هنوز است در حال تجربه کردن است و نکته دیگر بحث پتنت ها و امتیازات ثبت شده در این باره است که دست مخترعان را تا حدودی زیادی می بندد.

از طرف دیگر، این ماشین ها هریک توانمندی خاصی دارند؛ تمرکز برخی روی برداشتن اقلام از داخل قفسه هاست و بعضی دیگر نیز حول محور نمایشگرهای تاچ می چرخند. در هر صورت هدف همگی آنها صرفه جویی در هزینه های خرده فروشان و سرعت بخشیدن به پروسه تحویل کالا توسط آنهاست.

آمازون در حدود 30 هزار ربات کیوا در اختیار دارد که سالن انبارهای مختلفش در سرتاسر دنیا را زیر پا می گذارند و مرتبا از این سو به آن سو می روند.

Dave Clark معاون ارشد بخش عملیات های جهانی و خدمات مشتریان این شرکت برآورد کرده که با افزوده شدن ربات های یاد شده به این انبارها هزینه های آمازون در حدود 20 درصد کاهش یافته است.

براساس تحلیلی که توسط بانک Deutsche صورت گرفته، افزودن این ربات ها به تنها یک انبار جدید می تواند حدودا 22 میلیون دلار در هزینه های نهایی آن صرفه جویی کند. لذا با ورود ربات های کیوا به صد مرکز توزیع آمازون که هنوز این تکنولوژی را به خدمت نگرفته اند می توان حدودا 2.5 میلیارد دلار از هزینه های این شرکت کاست.

Karl Siebrecht مدیر ارشد اجرایی Flexe در این باره می گوید: برای آنکه در حوزه تجارت الکترونیک فوق العاده باشید باید انبارهای پیشرفته و مدرنی را در اختیار داشته باشید. آمازون نخستین شرکتی بود که با چالش برداشتن شمار زیادی کالا از قفسه انبارهایش، قراردادن آنها درون جعبه و ارسال به درب منزل مشتریان روبرو بود.

حالا همان تجارت الکترونیک به بخشی رو به رشد در تجارت خرده فروشی بدل شده و توجه شرکت های بیشتری را به خود جلب نموده است. Siebrecht می گوید: مساله اتوماسیون و ماشینی سازی مرتبا اهمیت بیشتری در صنایع پیدا می کند.

اما تنها آمازون است که فناوری مورد بحث را با این مقیاس در اختیار دارد که این نیز تا حدود زیادی مرهون کیواست. بزرگترین خرده فروش های دنیا از جمله Wal-Mart و Target هنوز هم که هنوز است شمار اندکی از سیستم های رباتیک را درون انبارهایشان به خدمت گرفته اند. این شرکت ها در واقع روی همان متدهای قدیمی استوار هستند که اجزایش را انسان و دست هایش می سازند.

صرفه جویی در هزینه پارک خودرو

انبار مدرن آمازون را می توان به یک جعبه چهارگوش تشبیه کرد که 12 متر ارتفاع سقف آن است و هر دو طرفش را هم رمپ های بارگیری تشکیل داده اند. محوطه پیرامونی این انبار را هم هزاران جای پارکی پر کرده که کارکنان برای قرار دادن خودروهای شخصی شان از آنها استفاده می کنند.

از انقلاب صنعتی تا کنون، اتوماسیون و ماشینی سازیِ فرایندهای کاری تهدیدی مستمر و ادامه دار پیش روی کارگران انبارها و کارخانه ها بوده است، با این همه، می توان با استناد به برخی شرایط به وجود آمده، اینطور تصور کرد که شرایط برای این افراد به زودی از این هم دشوارتر می گردد.

براساس گزارش فصلی اخیر منتشر شده توسط دفتر آمار کار آمریکا، در ماه می، حدودا 856 هزار نیروی انسانی درون انبارهای این کشور مشغول به کار بوده اند که طبق گفته David Egan مدیر تحقیقات صنعتی در گروه املاک CBRE حقوق متوسط شان نیز 12 دلار در هر ساعت بوده است.

حالا که بررسی افزایش حداقل حقوق این افراد در دستور کار نهادهای کارگری قرار گرفته، انتظار می رود که هزینه نیروی کار خصوصا در مناطق نزدیک به مراکز شهری از این هم بیشتر شود، منظور در واقع کارخانجات متعلق به شرکت هایی است که همانند آمازون به قلمرو تحویل یکروزه کالا وارد شده اند.

بسته بندها و دسته بندها

شمار کارگرانی که در انبارها کار کرده اند (برحسب متغیرهای فصل و جمعیت با ضریب هزار)

اگر شرکت ها روی مراکز توزیع خودکار سرمایه گذاری نمایند، می توانند به نوعی این عدم اطمینان (در مورد حقوق و دستمزد کارگران) را در خود از بین ببرند؛ با این همه، چنین تصمیمی می تواند به قیمت قطع منبع درآمد آن دسته از کارگران آمریکایی تمام شود که برای امرار معاش به کار کردن در انبار وابسته اند و مرتبا نیز جمعیت شان اضافه می شود.

به این ترتیب ربات ها علاوه بر اینکه هزینه های عملیاتی انبارها را در دراز مدت کاهش می دهند، می توانند مشکل کمبود نیروی کار در شرکت ها را هم کاهش دهند که این مساله خصوصا در بازه های زمانی مشخصی از جمله سال نو پررنگ تر از هر موقع دیگری می شود.

ربات ها می توانند سرعت و دقت عملیاتی انبارها را بالا ببرند و بهره وری هر متر مربع از این واحدها را که مرتبا با مساله افزایش اجاره بها روبرو هستند زیاد کنند.

تمامی این موارد باعث شده که کارکنان انبارهای بزرگ با مشکل ظهور ربات های جدید در محل کار خود روبرو شوند. به گفته Raj Kumar یکی از شرکای شرکت مشاوره AT Kearney، در این میان برخی شرکت ها ربات ها را در مقیاس وسیع به خدمت می گیرند و برخی دیگر دست کم پروژه های پایلوت خود را در محدوده کوچکی از فضای انبارشان با آنها راه اندازی می کنند.

Walmart یکی از این موارد است که از ربات ها برای ارسال پوشاک سفارش گذاری شده درون وبسایت خود بهره گرفته است. این شرکت همچنین مدتی است که برای ثبت موجودی انبار خود و صرفه جویی در زمان مورد نیاز برای این منظور پهپادهایی را بر فراز انبارهایش به پرواز در می آورد تا از این طریق آمار دقیق موجودی خود را به دست آورد.

Bruce Welty یکی از بنیانگذاران و رئیس هیئت مدیره شرکت رباتیک لوکاس (که ربات هایی را برای کار کردن در کنار انسان طراحی کرده) در این باره می گوید: انبارها مکان هایی مملو از تکنولوژی های پیشرفته هستند زیرا تنها راهی که می توانید از هزینه های خود در آنها کم کنید اتوماسیون و استفاده از ماشین است.

آمازون تکنولوژی را با خود به خانه برد

لوکاس شرکتی منشعب شده از کمپانی دیگری به نام Quiet Logistics است که دو انبار بزرگ در ماساچوست دارد که در واقع به سان درگاهی برای تجارت الکترونیک کالا و توزیع آنها در شمال شرقی آمریکا هستند. Welty و بنیانگذار دیگر این شرکت کسب و کار خود را بر مبنای ربات های کیوا تعریف کردند و سیستم های نرم افزاری شان را حول محور این ربات ها توسعه دادند تا بهره وری شان را بالا ببرند اما آمازون همه این ایده را از بین برد.

Welty می گوید: یکبار به هیئت مدیره شرکت این مساله را گوشزد کردم که اگر آمازون سازنده کیوا را خریداری کند، کاسبی مان از رونق خواهد افتاد. البته من شوخی می کردم و تصورش را هم نمی کردم که چنین اتفاقی رخ دهد.

چنین اقدامی در حوزه انبار داری کاملا غیرمنتظره بود: خرید انبوه و یکباره یک نوع تکنولوژی خاص را ابدا نمی شد باور کرد. معمولا رسم بر این است که یک کمپانی شرکت دیگر را خریداری می کند اما همچنان به فروش تکنولوژی های توسعه یافته توسط آن به تمامی مشتریان معمولش ادامه می دهد. در واقع علت خرید هم همین است. اما چنین اتفاقی در مورد آمازون رخ نداد. این شرکت کیوا را فقط و فقط برای خودش می خواست.

آمازون از هر گونه اظهار نظر در این باره خودداری کرده.

بنابراین در اوایل دهه 2014 میلادی،  Quiet Logistics تصمیم گرفت که گوی سبقت را از آمازون برباید و به جای آنکه از تکنولوژی ارائه شده توسط شرکتی دیگر استفاده نماید، فناوری اختصاصی خود را توسعه دهد.

در همین راستا Welty تیمی از کارشناسان رباتیک و مهندسان را به استخدام خود در آورد و ظرف تنها یک سال آنها موفق شدند که نمونه اولیه محصولشان را ارائه نمایند.

بعد از دو سال، لوکاس شکل گرفت و به صورت یک شرکت کاملا مستقل درآمد. در ماه می امسال، این شرکت هشت میلیون دلار بودجه از یک شرکت سرمایه گذار دریافت کرد. البته تا به الان ربات های تولیدی این شرکت صرفا در انبارهای Quiet Logistics به خدمت گرفته شده اند اما کمپانی سازنده ابراز امیدواری کرده که به زودی ربات هایش را در اختیار سه خرده فروشی عمده دیگر نیز قرار دهد تا در پروژه های پایلوت به خدمت گرفته شوند. این شرکت همچنین از طرح های خود برای اضافه کردن ده ها انبار دیگر به این مجموعه ظرف یک سال آینده خبر داده است.

البته اضافه نماییم که ربات های شرکت رباتیک لوکاس به مراتب از مدل های کیوا کوچک تر هستند و عملکردشان هم به این نحو است که یک استند از پایه دایره ای شکل ربات لوکاس بیرون می آید تا سطل های مملو از کالا را برداشته و با یک سطل خالی عوض کند. یک نمایشگر تاچ هم در قسمتی از بدنه این ربات که هم ردیف با قفسه سینه انسان است تعبیه گردیده و در نتیجه ربات می تواند به کارگران بگوید که دقیقا چه می خواهد.

ربات های لوکاس قابلیت های زیادی دارند و علاوه بر اینکه میتوانند ظروف مملو از کالا را در داخل فضای انبار جابجا نمایند، قادرند با استفاده از نمایشگرهای تاچ خود با کارکنان انسانی هم تعامل داشته باشند.

کارگرهای انسانی که هرکدامشان هم مسئولیت یک بخش خاص را بر عهده دارند، آیتم ها را می گیرند و تحویل این ربات ها می دهند تا به نقطه ای دیگر ببرندشان. در این کارخانه ها، کارگران از حرکت کردن در مسیرهای طولانی کارخانه خسته نمی شوند و خود فضای انبار هم صرفا با غلتک های حرکت دهنده کالا پر نشده و به بیان ساده تر، انسان و ماشین به شیوه ای بسیار خوب با هم تعامل دارند.

شرکتی به نام Fetch Robotics که دفتر اصلی اش هم در سن خوزه قرار دارد اخیرا نوعی ربات ویژه انبار ساخته که کارگران را دنبال می کند تا آیتم هایی که آنها از داخل قفسه ها بر می دارند را تحویل بگیرد. شرکتی به نام Harvest Automation که دفتر اصلی اش در Billerica قرار دارد نیز نسخه ای مشابه به این را می فروشد.

البته در این میان برخی شرکت های اروپایی هم هستند که در زمینه تجهیزات اتوماسیون اولیه نظیر غلطک های انتقال کالا و سیستم های جابجایی محموله روی قفسه ها تخصص دارند و نباید از آنها غافل شد.

در حال حاضر تمرکز بسیاری از سیستم های جدید روی حرکت دادن اجناس در محوطه داخلی کارخانه ها و انبارها قرار دارد، با این همه، نسل جدیدی از ربات ها هم اکنون در دست ساخت هستند که سعی می کنند پروسه برداشتن کالا از داخل قفسه ها را به صورت خودکار و البته به شیوه هایی ماهرانه تر انجام دهند.

Toru یکی از این ربات هاست که توسط شرکتی آلمانی به نام Magazino ساخته شده و برای مثال می تواند اقلام را به صورت تکی از روی قفسه ها بردارد. 6 River Systems نیز استارتاپی است که توسط جمعی از مدیران سابق کیوا طراحی شده است و هم اکنون تلاش دارد برنامه های پایلوت خود را روی محصولات جدید و معرفی نشده به خدمت بگیرد.

Welty در این باره می گوید: این توفانی از فرصت هاست. کیوا برای ما مسیر را هموار کرد و ما را به نقطه ای که در آن قرار داریم رساند.

گام بعدی: پهپادهای خودکار

آمازون در ظاهر به این موضوع پی برده است. هرچه بهره وری انبارهای دیگر بیشتر می شود، این شرکت هم باید خود را با آنها همگام نماید. بزرگ ترین سایت خرده فروشی دنیا در آزمایشگاه رباتیک خود که در یک مجموعه صنعتی واقع در نورث ریدینگ قرار دارد و با انبوهی از شرکت های فعال در زمینه الکترونیک و تولید دارو احاطه شده، روی ساخت اشکال مختلفی از دستگاه ها و ماشین آلات اتوماسیون کار می کند تا از این طریق هزینه های عملیاتی اش را پایین آورده و به فرایندهای در دست انجامش سرعت بدهد.

آمازون در کنار کیوا، روی درون های خودکار هم کار می کند و در نظر داشته باشید که اینها، موارد فاش شده برای عموم هستند و مشخص نیست که چه تعداد ربات دیگر در دست ساخت است.

Jason Helfstein  یکی از تحلیلگران شرکت Oppenheimer & Co در این باره می گوید: من هیچ ایده ای در مورد برنامه های آتی آمازون ندارم. اینکه آیا شرکت یاد شده قصد دارد به حوزه ماشین های خودران ورود پیدا کند یا کامیون های خودکار مساله ایست که هنوز مشخص نشده.

در ماه مارس، شرکت های فعال در زمینه رباتیک به یک کنفرانس مخفی دعوت شدند که میزبانی اش بر عهده آمازون بود. شرکت کنندگان در این همایش سه روزه شاهد برگزاری سخنرانی و سمینارهای مختلفی حول محورهای گوناگون بودند که از هوش مصنوعی گرفته تا اکتشافات فضایی را شامل می شد.

حاضران این نشست ها را هم شرکت های مختلفی تشکیل می دادند؛ از نمایندگان اینتل و تویوتا گرفته تا گروه های رباتیک شرکت های کمتر شناخته شده و چهره های دانشگاهی که از مراکز آموزش عالی مختلفی چون برکلی و زوریخ به آنجا آمده بودند.

بزوس میزبان این رویداد هم در حالی که یک لباس رباتیک را بر تن داشت قدم به روی استیج گذاشت و به میهمانان خوشامد گفت. Ron Howard کارگردان سرشناس فیلم هم که پروژه هایی نظیر Apollo 13 را در کارنامه خود دارد در این رویداد خودی نشان داد.

در جریان کنفرانس از میهمانان در خواست شد که حرفی در مورد جزئیات مراسم با رسانه ها نزنند و آمازون هم در مورد تاکتیک های رباتیک خود ترجیح داد که سکوت پیشه کند. جالب است بدانید که در چهار سال اخیر، مدیران این شرکت حرفی در مورد خرید کیوا به میان نیاورده بودند. البته در برخی موارد نادر، بزوس اطلاعاتی را در مورد دیگر عملیات های رباتیک در دست اقدامش فاش می کرد.

برای نمونه در سال 2014، او اظهار داشت که آمازون برای مدت چهار سال روی هوش مصنوعی کار کرده و حالا بالغ بر هزار نفر از نیروهایش را به این مساله اختصاص داده است. او اظهار داشت: نمی توان گفت که تاثیر این ربات ها روی صنعت ظرف بیست سال آینده تا چه اندازه زیاد خواهد بود.

اوایل امسال نیز آمازون نام کیوا را تغییر داد: براساس آگهی استخدام منتشر شده در لینکدین تیم رباتیک تازه تشکیل این شرکت هم اکنون به دنبال پیشتازان حوزه رباتیک می گردند تا «پلتفرم رباتیک تازه ای» را بسازد.

انسان بیش از دیگران در معرض خطر

این فناوری البته بسیار امیدوار کننده است، اما نباید انتظار داشت که ربات ها کاری بیشتر از نیروهای انسانی به خدمت گرفته شده درون کارخانجات و انبارها انجام دهند، دست کم حالا که اینطور است. خبر خوب اینکه کارشناسان باور دارند عملکرد نیروهای انسانی به مراتب بهتر از ماشین هست و می توانند مطمئن شوند که محصولات به درستی درون جعبه ها قرار داده می شوند که این امر اهمیت بالایی دارد.

اما برخی سیستم های جدید میتوانند اقلام را از روی قفسه ها بردارند و ربات طراحی شده توسط شرکت IAM Robotics که در پیتزبورگ مستقر است هم یکی از آنها به شمار می رود. این شرکت وسایل خودکاری را تولید کرده که در راس خود نوعی بازوی چرخنده دارند و می توانند اجناسی به کوچکی جعبه قرص را با استفاده از یک کاپ مکنده بردارد.

به گفته Dean Starovasnik مدیر عملیاتی طراحی مهندسی توزیع کالا در زنجیره تامین شرکت مشاوره Peach State Integrated Technologies اما حتی برای پیاده سازی این رویکرد هم لازم است که قفسه های یک انبار با استفاده از نیروی انسانی با دقت مرتب سازی شوند، بنابراین فرایند انتخاب ربات باید به دقت صورت بگیرد.

از طرف دیگر کار انجام شده توسط نیمی از نیروی کار انسانی به خدمت گرفته شده در انبارها ابدا جابجایی آیتم های ساده در انبار نیست و بعضا تسک های پیچیده ای شبیه به چیدمان و مرتب سازی قفسه های یک سوپرمارکت را انجام می دهند.

این پروسه با در نظر داشتن اینکه کارگران روزانه چندین کیلومتر را در فضای انبار طی می کنند، می تواند بسیار دشوار باشد و شاید کمتر رباتی را بتوان پیدا کردن که چنین قابلیتی داشته باشد. در هر حال،  اگر ربات های جدید به مرحله بهره برداری برسند (به خصوص ربات های مربوط به تجارت الکترونیک و انبار داری که قابلیت انجام فعالیت های پیچیده ای نظیر بسته بندی را انجام دهند) آنگاه همین کارگران هستند که مشاغل شان بیش از هر فرد دیگری در خطر خواهد بود.