اعمال فشار بر استارتاپ های فین تک به جای تعامل، در درازمدت به نفع هیچ کس نیست

یکی از حوزه های بسیار پر آتیه و تشنه ی نوآوری در زیست بوم کسب و کار های کشورمان حوزه ی موسوم به فین تِک یا کسب و کار های نوپای فناوری محور و فعال در حوزه ی خدمات مالی است. حوزه ی مالی در کشور ما سال هاست بنا به شرایط و ضوابط، محیط بسته و محدودی را تجربه کرده است و همین امر تقاضای زیادی برای خدمات نوآورانه و فناورانه ی مالی در بین فعالان حوزه ی کسب و کار به وجود آورده که در استقبال از استارتاپ های فین تک نیز مشهود بوده است.

این تقاضای بالا در کنار استعداد های روشن حوزه ی فناوری، طی مدتی کوتاه به یکی از پر جنب و جوش ترین و پر آتیه ترین حوزه های زیست بوم استارتاپی کشور تبدیل شد که نه تنها رقیب سیستم مالی و بانکی سنتی کشور محسوب نمی شود، بلکه به بهترین شکل می تواند مکمل آن باشد و حیات دوباره ای به آن ببخشد.

با این حال، نبود مقررات و ضوابط قانونی مشخص برای فعالیت این کسب و کار های نوپا در کشور از همان ابتدا موجبات سد شدن راه پیشرفت اکثریت قریب به اتفاق استارتاپ های فین تک را فراهم کرده است. نبود مقررات از یک سو، و فشار برای اعمال مقرراتی که اساساً برای کسب و کار های نوپا تدوین نشده اند از سوی دیگر باعث شده استارتاپ های حوزه ی فین تک، علیرغم پتانسیل بالا در شرایط به شدت دشواری قرار بگیرند.

فشار های مذکور تا جایی پیش رفته که شاپرک (شبکه ی الکترونیکی پرداخت کارتی) ارائه ی خدمات درگاه پرداخت به برخی کسب و کار های نوپای حوزه ی فین تک را به علت نداشتن نماد اعتماد الکترونیکی قطع کرده است. به این ترتیب تبعات این موضوع به لایه ی مشتریان استارتاپ های ارائه دهنده ی خدمات پرداخت مالی نیز نفوذ کرده که اکثراً کسب و کار های مستقل و خرد هستند.

شاپرک در توضیح این اقدام خود اعلام کرده که این کار به درخواست های مکرر مرکز توسعه ی تجارت، یعنی متولی ارائه ی نماد اعتماد الکترونیکی انجام شده است. با این حال مشخص نیست چرا نهاد یا نهاد های یاد شده به جای هموار کردن مسیر برای رفع ابهامات و خلأ های قانونی، یکراست به سراغ برخورد سلبی و تعطیلی کسب و کار های نوپایی رفته اند که با این اقدام به طور قطع ضربه ای مهلک می خورند.

گفتنی است اکثر استارتاپ هایی که با این نگاه مورد غضب متولیان امر قرار می گیرند از طریق اپلیکیشن فعالیت می کنند و این در حالی است که ظاهراً مرکز توسعه ی تجارت به عنوان متولی اعطای نماد اعتماد الکترونیکی، اساساً قوانین مدون و مشخصی برای بررسی این نوع نرم افزار ها و اعطای نماد به آنها ندارد.

بی اشکال نشان دادن استارتاپ های فین تک و فعالیت های جدید و نوآورانه ی آنها صحیح به نظر نمی رسد؛ اما قطعاً هر راه حل نوآورانه ای برای اصلاح و پیدا کردن جایگاه خود در محیط اطرافش نیاز به زمان، تعامل سازنده و همکاری مستمر دارد.

ابهام آفرینی، مسدود کردن راه ادامه ی فعالیت و نگاه سلبی، ضمن پیش آوردن شائبه ی انحصار گرایی در بین برخی ارائه دهندگان خدمات سنتی مالی، راه را بر پیشرفت و تحول حوزه ی بانکی و مالی کشور می بندد و فضایی نا امن و بی ثبات برای نوآوری پدید می آورد که قطعاً در دراز مدت به نفع هیچ کس نخواهد بود؛ حتی اگر بر فرض، در کوتاه مدت تأمین کننده ی منافع عده ی معدودی باشد.