آیا موبایل های تاشو دوباره به صحنه اصلی بازار تلفن های همراه باز می گردند؟

به عقیده بیشتر کارشناسان و کاربران، چند سالیست که طراحی تلفن های همراه درجا می زند و روند پویایی ندارد. اگرچه هر سال صدها اسمارت فون معرفی شده و ده ها میلیون عدد از آنها به فروش می رسد، اما اکثراً از ساختاری مشابه استفاده می کنند، یعنی صفحه ای شیشه ای که در چارچوبی فلزی یا پلاستیکی محصور شده.

شاید به خاطر بیاورید که قریب به 10 سال قبل، اوضاع کاملاً متفاوت بود. در آن دوران هیچ شکل مشخصی برای موبایل وجود نداشت و فرم فکتورهای متنوعی برای آن عرضه می شد، که هرکدام از آنها گروه خاصی از مصرف کنندگان را هدف قرار می دادند.

در این بازه زمانی، موبایل های تاشو نیز نقش برجسته ای داشته و یک سر و گردن بالاتر از دیگر مدل ها قرار می گرفتند. این سری دیوایس ها نه تنها کاربردی محسوب می شدند، بلکه حالتی جذاب و خاص به کاربر می دادند، چیزی که در بیشتر تلفن های همراه امروزی دیده نمی شود.

در این نوشته می خواهیم ببنیم آیا قالب موبایل تاشو می تواند دوباره به صحنه اصلی صنعت اسمارت فون باز گردد یا خیر.

مفهومی با نام فبلت

از بدو پیدایش موبایل های تاشو، استفاده از این دیوایس ها دستخوش تغییراتی بنیادین شد. دستگاه های نه چندان باهوش سابق جای خود را به همتایان هوشمند شان دادند، و در حال حاضر برای برخی از ساکنین کره زمین، اسمارت فون تنها ابزار هوشمند به حساب می آید.

با افزایش توان پردازشی، ابعاد موبایل ها هم رشد شگرفی داشت تا خریداران بتوانند از آنها به عنوان دیوایس کامپیوتری استفاده نمایند، اما این موضوع نتواست تلفن های تاشو را از میدان بیرون کند، زیرا فضای نمایش بیشتر صرفاً در نمایشگرهای بزرگ تر خلاصه نمی شود.

به همین دلیل تولیدکنندگان تصمیم گرفتند ابعاد دستگاه را بزرگ تر نموده و یک نمایشگر دیگر را نیز به دیوایس بیافزایند. در این دوره شاهد دیوایس هایی همچون Tablet P سونی و Kyocera Echo بودیم که نشان دادند اجرای طرح فوق نسبتاً دشوار است.

یکی از این مشکلات، شارژدهی باتری بود. سخت افزار مدرن و محدودیت های باتری در حال حاضر به سختی از عهده یک نمایشگر بر می آیند، چه برسد به اینکه بخواهند دو یا چند صفحه را تغذیه کنند. به همین دلیل هر دو دیوایس مذکور از شارژدهی ضعیفی برخوردار بوده، ضمن اینکه نسبتاً سنگین وزن به شمار می آمدند.

البته نمی توان به ایده فوق خرده گرفت. زمانی که فرم فکتور تاشو به ذهن طراحان رسید، مفهوم سخت افزار موبایل تا حد زیادی با حال حاضر تفاوت داشت. اگر تلفن همراه تنها برای مکالمه صوتی و ارتباط متنی استفاده شود، فقط به یک صفحه شماره گیری، آنتن و نمایشگری کوچک با رزولوشن کم برای ارائه اطلاعاتی جزئی نیاز خواهید داشت.

اما اکنون علاوه بر صفحات نمایش بزرگ، حسگرهای متعددی در اسمارت فون تعبیه می شود، پردازنده های اصلی بسیار بزرگ تر شده اند، و دوربین ها و غیره نیز هر روز حجم بیشتری را به خود اختصاص می دهند. اگرچه کوچک سازی در اواسط دهه 1990 تا به امروز پیشرفت های قابل توجهی داشته، اما باز هم تعبیه این همه قطعه حرفه ای در چارچوبی کوچک کار بسیار دشواریست.

حال در این وضعیت بغرنج، افزودن لولا و نمایشگر ثانویه در روند طراحی به هیچ وجه به ساده تر شدن اوضاع ختم نخواهد شد، ضمن اینکه مسائلی همچون پراکندگی حرارت، دوام و غیره نیز پیش می آید. ساخت ابزارهایی کوچک، کاربردی و بادوام، هیچگاه کار ساده ای نبوده است.

این کاهش فضای موجود در طراحی، پیامد نامطلوب دیگری را نیز داشته است: عمر باتری. دیوایس های مدرن عملکرد بسیار ضعیفی در زمینه مقدار شارژدهی دارند، زیرا نمایشگرهای پرمصرف و پردازنده های قدرتمند، در اسرع وقت تمام توان باتری را می بلعند. موبایل هایی که پیش از این با یک بار شارژ به راحتی تا یک هفته دوام می آوردند، اکنون نهایتاً کاربر را به مدت یک روز همراهی می کنند.

حال که چنین وضعیت نابسامانی در اسمارت فون هایی با یک نمایشگر وجود دارد، تصور کنید افزودن نمایشگر ثانویه چه شرایطی را در پی خواهد داشت. در واقع تحت اوضاع کنونی، تنها با افزایش ابعاد محصول نهایی می توان تمامی قطعات پرمصرف را کنار هم جای داد، عملی که مورد پسند کاربران و خریداران قرار نخواهد گرفت.

روش های مختلف برای طراحی موبایل تاشو

شاید بهتر باشد این تصور را کنار بگذاریم که تلفن همراه تاشو حتماً باید دو نمایشگر داشته باشد. در واقع می توان همچون قدیم، اسمارت فون هوشمندی ساخت که حالتی تاشو داشته و به جای نمایشگر ثانویه از صفحه کلید فیزیکی بهره مند باشد.

ال جی در اواخر سال 2015 موبایل هوشمند Wine Smart را روانه بازارهای جهانی کرد، دیوایسی که از اندروید 5.1، یک گیگابایت رَم و چیپست اسنپدراگون 210 برخوردار بوده و اگرچه پرچمدار محسوب نمی گردد، اما ایده مورد بحث را به کار گرفته است.

در این تلفن همراه از نمایشگر 3.2 اینچی با رزولوشن 320×480 استفاده شده که نمی توان جایزه برترین صفحه نمایش سال را به آن عطا کرد، هرچند برخی فعالیت های ساده همچون پیام رسانی، مرور وب و اپلیکیشن های عمومی را امکان پذیر می سازد.

در واقع موبایل Wine Smart اگرچه محصولی جالب و مقرون به صرفه است، اما در روزگار کنونی چندان کاربردی نیست. اگر دیوایس های تاشو بخواهند دوباره به ویترین فروشگاه ها راه بیابند، چاره ای جز قدرتمندتر شدن ندارند. البته با توجه به افزایش روزافزون اقبال عمومی به تلفن های تاشو در ژاپن، شاید این فرم فکتور در رده اقتصادی بتواند جایگاه مناسبی پیدا

کند.

یکی دیگر از مشکلات این نوع طراحی، ترجیح کاربران به استفاده از محصولاتی فاقد دکمه های فیزیکی است. شاید ده سال قبل این صفحه کلیدها کاملاً رایج بودند، اما با معرفی صفحات لمسی، روز به روز از تعداد دکمه ها کاسته شد و دیگر کسی به فشردن فیزیکی دکمه علاقه ندارد.

در واقع سلیقه عمومی به سمت حذف تمامی دکمه ها پیش می رود، و شایعات نشان می دهند گلکسی S8 سامسونگ از نمایشگری تمام صفحه برخوردار بوده، یا آیفون بعدی همان دکمه فیزیکی هوم نصفه-نیمه کنونی را هم نخواهد داشت. گویی همه به سمت مینیمالیسم پیش می روند، و همه چیز باید شکل ساده تری به خود بگیرند.

پیش به سوی انعطاف پذیری

خب، اصلاً نمایشگر دوم به چه کار می آید؟ طراحی موبایل های تاشو در گذشته بسیار ساده بود، صفحه کلید در پایین، نمایشگر در بالا. افزودن یک صفحه نمایش دیگر به این مجموعه فقط می تواند اوضاع را خراب تر کند.

البته کاربران خیلی حرفه ای که قصد دارند اطلاعات زیادی را در آن واحد دریافت کنند، می توانند از دو نمایشگر بهره کافی ببرند، اما برای باقی افراد، صرفاً چسباندن دو موبایل به یکدیگر کاری از پیش نخواهد برد.

برای اینکه واقعاً اسمارت فون تاشو مورد استقبال قرار گیرد، تولیدکنندگان و طراحان باید این مسئولیت را بر عهده بگیرند که مفهومی نوین را عرضه کنند، نه فقط به دلیل نوستالژیک بودن این محصول به عرضه آن اقدام نمایند. قفل این درب تنها با کلید نوآوری باز خواهد شد.

با در نظر گرفتن این موضوع، می توان به راه حل جایگزین نیز اشاره کرد: نمایشگرهای انعطاف پذیر. البته صفحات نمایش خمیده چند وقتیست در موبایل های سری Edge سامسونگ به کار گرفته می شوند، اما نمونه هایی با قابلیت خمش و تا شدن کامل، هنوز به نمایشگاه های فناوری محدود هستند.

قطعاً موبایلی تاشو در فرم فکتور قدیمی اما با نمایشگر بزرگ و انعطاف پذیر، می تواند ظاهری متمایز و خاص را با جلوه ای آینده نگرانه در اختیار علاقه مندان قرار دهد و روح تازه ای در صنعت اسمارت فون بدمد. البته فعلاً تنها محصولی که به ایده نمایشگرهای انعطاف پذیر نزدیک شده G Flex 2 ساخت ال جی است، و به نظر می رسد هنوز چند سال زمان لازم است تا این تکنولوژی به بازار مصرف عمومی راه پیدا کند.

شکار آن یک درصد معروف

تمام آنچه تا به اینجا نوشتیم، بر این اساس بنیان نهاده شده بود که فرم فکتور موبایل تاشو از بین رفته، و باید قبول کرد که این ادعا تا حد زیادی صحت دارد. با این حال طی چند سال گذشته، مواردی از تجدید حیات آن را در قالب محصولاتی لوکس و تجملی دیده ایم.

این دیوایس ها برای یک سری افراد خاص طراحی می شوند، همان هایی که با دیدن آیفون 7 می گویند «عجب موبایلی! اگر دورش طلاکاری و الماس نشان می شد، حتماً می خریدمش!»، همان اشخاصی که پولشان از پارو بالا می رود.

جالب است که سامسونگ بیش از دیگران به این اقلیت انگشت شمار چشم طمع دوخته، و چندی پیش جدیدترین موبایل تاشوی بازار را با نام W2017 عرضه کرده، محصولی که فقط مختص بازار چین بوده و قیمتی بالای 3000 دلار دارد.

این اسمارت فون علاوه بر بهره گیری از دو نمایشگر، سخت افزاری در حد پرچمداران سال 2016 دارد و از چیپست اسنپدراگون 820، چهار گیگابایت رَم، 64 گیگابایت حافظه داخلی و دوربین 12 مگاپیکسلی با کیفیت برخوردار است.

با این حال همان طور که گفتیم، چنین دستگاه هایی معمولاً برای افرادی ساخته می شود که نمی دانند پولشان را چگونه خرج کنند، اما برای کاربران عادی هنوز موبایل تاشو اقتصادی، کاربردی و قدرتمند، مفهوم آشنایی محسوب نمی گردد.

Flipping the book closed

با این حساب، آیا می توان به بازگشت فرم فکتور دوست داشتنی تاشو امیدوار بود؟ فعلاً تنها پاسخی که به ذهن می آید، منفی است. غلبه بر مشکلات فنی و یافتن کاربردی ویژه برای نمایشگر ثانویه، در حال حاضر نسبتاً دشوار بوده و طراحان و تولیدکنندگان موبایل دوست ندارند آنها را به مشکلات کنونی خود بیافزایند.

اما می توان نمایشگرهای تاشدنی را در آینده ای نزدیک متصور شد، اگرچه سامسونگ به عنوان یکی از پیشگامان این تکنولوژی، به صراحت اعلام کرده فعلاً قصد وارد شدن به این حوزه را ندارد، که اقدامی معقول به شمار می رود، چون تلاش های متعدد در زمینه نوآوری و ارائه محصولی متفاوت، از جمله پروژه آرای گوگل و موبایل ماژولار ال جی با شکست مواجه شده اند.

در مجموع می توان گفت به جز چند نمونه دیوایس گران قیمت و لوکس که آن یک درصد خاص را هدف گرفته اند، در حال حاضر باید اذعان کرد موبایل تاشوی مدرن دیگر مفهومی ندارد، مگر اینکه طرحی کاملاً نو و انقلابی از سوی تولیدکننده ای ریسک پذیر معرفی شود.