سریع و اقتصادی؛ بررسی ویژگی های نسل تازه گیربکس های CVT نیسان

آیا تا کنون به این موضوع فکر کرده اید که دو خودروی مزدا ۳ و هیوندای i30 که از لحاظ مشخصات موتوری همانند اسب بخار و گشتاور بسیار به یکدیگر نزدیک هستند چرا یکی دارای شتاب گیری خوب و دیگری عملکردی بسیار معمولی دارد؟

در واقع اگر عامل وزن را در نظر نگیریم تنها گزینه ای که برای بررسی باقی می‌ماند گیربکس است. یکی از این خودروها دارای گیربکس چهار دنده و یکی دیگر دارای گیربکس ۵ دنده است.

ضرایب دنده ی گیربکس و البته تعداد آنها می تواند تاثیر بسیار زیادی در عملکرد یک خودرو داشته باشند. در گذشته خودروها دارای گیربکس های ۳ دنده بودند که شتاب گیری نا امید کننده ای داشتند.

کمی بعد در دهه ی هشتاد و نود خودروسازان به استفاده از گیربکس های ۴ دنده ی خودکار روی آوردند که مثال آنها خودروهایی چون انواع میتسوبیشی گالانت و یا تویوتا است.

پس از سال ۲۰۰۰ استفاده از گیربکس ۵ دنده و به فاصله ی بسیار کمی گیربکس های ۶ و ۷ دنده نیز وارد بازار شدند. به نوعی هر چه پیش می‌رویم تعداد دنده ی گیربکس ها افزایش پیدا می کند.

برای مثال بی ام و هم اکنون در اکثر محصولات خود از گیربکس ۸ دنده استفاده می کند و کمپانی هایی همانند فورد و جنرال موتورز حتی به سراغ جعبه دنده های ۱۰ دنده نیز رفته اند.

اما تعداد دنده ها تا چقدر قرار است افزایش پیدا کند؟ ۱۵ دنده؟ ۲۰ دنده؟ یا بی نهایت دنده؟ شاید ایده آل ترین نوع گیربکس، گیربکسی باشد که بی نهایت ضریب دنده را در اختیار راننده قرار دهد.

جالب است بدانید که چنین گیربکسی ساخته شده و سالهاست که مورد استفاده قرار می گیرد. گرچه ایده ی اولیه ی گیربکس های CVT را منتصب به لئوناردو داوینچی می دانند اما مهندس هلندی هاب فن دورن بود که این گیربکس ها را به شکلی که ما امروزه می شناسیم ابداع کرد.

این گیربکس ها در قدیم خیلی محبوبیت نداشتند اما امروزه با توجه به مزایایی که با خود به همراه دارند مورد توجه بسیاری از کمپانی های مشهور خودروسازی قرار گرفته اند که از مهمترین آنها می توان به نیسان و میتسوبیشی اشاره کرد.

تویوتا نیز به خصوص در مدل های هیبریدی خود استفاده از گیربکس های CVT را به نمونه های اتوماتیک رایج ترجیح می دهد.

در این گیربکس ها دیگر خبری از تعداد محدودی چرخ دنده نیست و انتقال نیرو از طریق دو عدد پولی مخروطی که یک تسمه ی فلزی و یا لاستیکی در بین آنها قرار گرفته است انجام می شود.

این تسمه در هنگام کارکردن و انتقال گشتاور می تواند بر روی سطح پولی حرکت کرده و در هر نقطه ای از قطر آن قرار گیرد. به همین دلیل است که تعداد ضرایب دنده ای که در این گیربکس ها وجود دارد در عمل نامحدود است.

اما سوال این است که دلیل استقبال گسترده ی خودروسازان مشهور از این نوع جعبه دنده ها چیست؟

اولین مزیت این گیربکس ها را باید در تاثیر زیاد آنها در کاهش مصرف سوخت عنوان کرد. در یک گیربکس عادی در هنگام تعویض دنده دور موتور افت می کند و در حقیقت دور موتور تنها در بازه ای خاص قرار دارد اما در یک گیربکس CVT دور موتور خودرو می تواند همواره در بهینه ترین حالت خود قرار داشته باشد و گیربکس به صورت تدریجی اقدام به تغییر ضریب انتقال نیرو می کند تا دور موتور افت چندانی در عمل نداشته باشد.

دومین مزیت یک گیربکس CVT در تغییر ضریب غیر پله ای و دایمی در آنها است که سبب آسایش بسیار سرنشینان شده و یک رانندگی بدون تنش را به راننده اعطا می کنند.

همچنین در این گیربکس ها این امکان وجود دارد تا در هر زمانی به موتور اجازه ی دور گرفتن آنی و رسیدن به بهینه ترین دور موتور داده شود.

نرمی سواری در این گیربکس ها نیز در مقایسه با یک گیربکس دستی و یا اتوماتیک بسیار بیشتر است و هیچ تکان و یا ضربه ای توسط سرنشینان احساس نمی شود.

امکان استفاده بهینه از حداکثر گشتاور موتور با استفاده از یک گیربکس CVT هم موردی است که سبب بهبود قابلیت های دینامیکی خودرو شده و در شرایط مختلف رانندگی می تواند بهترین عملکرد را نصیب راننده ی خودرو کند.

موتوری که در بهینه ترین و پر گشتاور ترین دور خود کار کند، کمترین مصرف سوخت را خواهد داشت. تنها نوع گیربکسی که می‌تواند به موتور اجازه دهد تا همواره در دور موتور بهینه باشد گیربکس CVT است.

شاید بسیاری از ما لذت تعویض دنده ی دستی را با هیچ چیزی عوض نکنیم و یا یک گیربکس چند دنده ی خودکار را بیشتر از رانندگی یکنواختی که گیربکس های CVT دارند بپسندیم اما با توجه به مواردی که ذکر آنها رفت می‌توان به خوبی دلیل تمایل خودروسازانی جون نیسان را به این نوع گیربکس ها درک کرد.

در نسل جدید گیربکس های CVT نیسان، اما برخی از مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری نسل اول این گیربکس های که در مدل هایی مانند نیسان مورانو به کار گرفته می شدند نیز رفع شده است.

تسمه واسطه بین دو پولی حالا توان تحمل گشتاور و قدرت بیشتری را دارد و تاخیرهای مربوط به شروع حرکت که در نسل قبلی دیده می شد و ناشی از اصکاک ناکافی بین تسمه و پولی بود نیز به واسطه تکنولوژی جدید نیسان از بین رفته است.

همچنین در نسل تازه گیربکس های CVT نیسان که برای خودروهای رنو نیز مورد استفاده قرار می گیرد و با نام اکسترونیک شناخته می شود، مُد شبیه سازی گیربکس های اتوماتیک سنتی نیز در نظر گرفته شده است.

به عبارت دیگر حالا می توان در هنگام نیاز به رانندگی اسپرت و یا استفاده جاده ای و مسافرتی، تعویض دنده ای شبیه به گیربکس های اتوماتیک رایج را همراه با مزیت های اقتصادی و شتاب گیری نرم و روان یک گیربکس CVT تجربه کرد و اکسترونیک تمام مزایای فوق را به شکل یک پارچه ارائه می دهد.

از همین روست که خودروسازان ژاپنی با جدیت کار بر روی این گیربکس ها را ادامه می دهند و برخلاف خودروسازان آلمانی تکنولوژی CVT را مناسب ترین سیستم انتقال نیرو برای خودروهای رنج متوسط می دانند.