مروری بر مهم ترین رویدادهای صنعت ICT ایران در سال 95

سال 95 با تمام اتفاقات تلخ و شیرینش به پایان رسید. در این سال صنعت تکنولوژی دنیا با رویدادهای بسیار مهمی همراه بود و بخش ICT کشورمان نیز از این قاعده جدا نبود و درست مانند هر حوزه دیگری دستخوش تحولات کوچک و بزرگ شد. ما نیز در دیجیاتو تلاش نمودیم تا هرآنچه در توان داریم به کار گیریم و رسالت خود را که همانا انتقال عاری از تعصب و خالی از کژتابی اطلاعات و اخبار است به انجام برسانیم.

در ادامه این مطلب مروری داشته ایم بر مهم ترین رویدادهای حوزه ICT کشور در سالی که گذشت و گلچینی از مهم ترین اخبار را برایتان گردآوری نمودیم. از شما دعوت می کنیم آن را از نظر بگذرانید. (در اینجا باید اشاره کنیم که این موارد برحسب درجه اهمیت و یا زمان وقوع اولویت بندی نشده اند).

1- راه اندازی شبکه ملی اطلاعات

شبکه ی ملی اطلاعات، شبکه‌ ای مبتنی بر IP به‌ همراه سوئیچ‌ ها، مسیریاب‌ ها و مراکز داده‌ در داخل کشور است؛ به گونه ای که درخواست‌ های دسترسی داخلی و اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده ی داخلی نگهداری می‌ شوند از طریق خارج کشور مسیریابی نشود. به بیان ساده تر، در کنار دسترسی کاربران به اینترنت جهانی، دسترسی به محتوای داخلی با سرعت و کیفیت بهتر و هزینه ی کمترنیز برایشان امکان پذیر خواهد بود.

همانگونه که در خبرها خواندید فاز نخست شبکه ملی اطلاعات روز هفتم شهریورماه با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول ریاست جمهوری، دبیر عالی شورای فضای مجازی و مدیران بخش های دولتی و خصوصی به بهره برداری رسید.

فاز دوم شبکه ملی اطلاعات نیز در هجدهم بهمن ماه و با هدف تقویت زیرساخت های ارتباطی کشور، با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و دبیر شورای عالی فضای مجازی افتتاح شد.

از اهداف اصلی فاز دوم این شبکه که با نام «رشد» شناخته می شود، می توان دسترسی به خدمات ویدیویی اچ دی داخلی با هزینه مقرون به صرفه در کلان شهر ها، کاهش هزینه ارائه محتوا و خدمات پهن باند داخلی در کشور، افزایش پوشش پهن باند ثابت و سیار در شهرهای بزرگ، و همچنین افزایش کیفیت دسترسی مشترکین را نام برد.

با افتتاح این فاز، متوسط سرعت دسترسی پهن باند ثابت کشور به 4 مگابیت بر ثانیه و متوسط پهن باند سیار نیز به 3 مگابیت بر ثانیه خواهد رسید.

2- اجرای طرح ترابردپذیری

براساس این طرح کاربران تلفن های همراه در داخل کشور می توانند بدون نیاز به تغییر شماره تلفن همراه خود، به سادگی اپراتور سرویس دهنده شان را تغییر داده و از خدمات اپراتوری دیگر بهره مند گردند.

اجرای طرح ترابردپذیری در کشور با حاشیه های زیادی همراه بود اما خوشبختانه بعد از وقفه های مکرر و طولانی، بالاخره در تاریخ 31 مردادماه این طرح از فاز آزمایشی خارج و به صورت تجاری در آمد.

تا پیش از این مرحله، ترابردپذیری به شکل آزمایشی در قالب یک طرح ۴۰ روزه در دسترس کاربران بود و اجرای آزمایشی آن نیز از بیستم تیرماه و اقدامات لازم برای اجرای آن از سال 1393 آغاز شد. طبق اعلام وزیر ارتباطات در این دوره 40 روزه (یعنی از 20 تیرماه 1395 تا 31 مردادماه)، بیش از سه هزار انتقال موفقیت آمیز از سوی کاربران صورت پذیرفت.

3- ورود سرمایه گذاران خارجی

در سالی که گذشت شرکت مخابرات ایران با یک کمپانی ایتالیایی تولید کننده ی تجهیزات مخابراتی به نام ایتاتل، یک شرکت کره ای به نام کی تی و قزاق تلکام قزاقستان موافقتنامه هایی را به امضا رساند.

همچنین به دنبال لغو تحریم های بین المللی و شکل گیری برجام و تفاهم هسته ای لوزان، زمزمه های حضور برخی غولهای مطرح صنعت موبایل دنیا از جمله ودافون و AT&T در کشور بودیم و محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد که به منظور آشنا سازی اپراتورهای داخلی با شرکت های مخابراتی خارجی، کشورمان میزبان همایشی با نام ایران کانکت خواهد بود که این همایش نیز بالاخره بعد از حاشیه های مختلف در تهران برگزار شد.

4- اجرای اینترنتی سرشماری نفوس و مسکن

سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 از سوم مهرماه آغاز شد و برخلاف سنوات قبلی، این آمارگیری در دو فاز اینترنتی و مراجعه حضوری انجام گرفت. با اینترنتی شدن فرایند مشارکت در سرشماری گام بسیار مهمی در راستای تحقق ایده دولت الکترونیک در کشور برداشته شد، ضمن آنکه از هزینه های انجام این فرایند به صورت حضوری و خانه و به خانه نیز به میزان زیادی کاسته شد.

طبق گفته رئیس مرکز آمار نیز بودجه ای معادل با 130 میلیارد تومان برای سرشماری نفوس و مسکن سال قبل در نظر گرفته شده بود که بخش عمده از آن صرف پرداخت هزینه های آمارگیری دستی می شود.

برای تشویق هم وطنان عزیزمان به مشارکت در این طرح نیز قرار شد به هر خانوار ایرانی که به صورت اینترنتی در سرشماری شرکت می کند دو گیگابایت اینترنت رایگان اهدا شود و در کنار آن به هزار نفر هم به قید قرعه هزار جایزه یک میلیون تومانی پرداخت شود.

فاز اینترنتی سرشماری در ابتدا بنا بود که تا تاریخ 27 مهرماه ادامه داشته باشد که در ادامه به خاطر همزمانی با تعطیلات عاشورا و تاسوعای حسینی سه روز دیگر تمدید شد. طبق اعلام علیرضا زاهدیان قائم مقام ستاد سرشماری نفوس و مسکن بالغ بر 44.7 درصد از خانوارها در فاز اینترنتی مشارکت کردند.

5- لو رفتن اطلاعات مشترکان ایرانسل

ماجرای لو رفتن اطلاعات کاربران دومین اپراتور بزرگ کشورمان به مدت ها قبل و فعالیت یک ربات تلگرامی به نام MTN Pro Bot باز می گشت که با استفاده از آن کاربران می توانستند با دادن شماره ی خط ایرانسل با پیش شماره های ۰۹۳۵-۰۹۳۶-۰۹۳۷-۰۹۳۸ و ۰۹۳۹، اطلاعات شخصی دارنده ی سیم کارت آن اعم از نام، آدرس و شماره تلفن محل سکونت وی را از ربات دریافت کنند.

خبر وجود این ربات به سرعت در تلگرام دست به دست شد تا اینکه مسئولان وزارت ارتباطات از آن مطلع شده و بالاخره مسدودش کردند.

لازم به ذکر است به نقل از خبرگزاری ها، حدود ۳ سال پیش که رسانه‌ ها خبر لو رفتن بخشی از اطلاعات دیتابیس اپراتور دوم تلفن همراه را منتشر کرده اند، حجم این اطلاعات در اخبار غیر رسمی حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیون مشترک عنوان شده بود که آن زمان با قیمتی حدود ۵ تا ۳۰ میلیون تومان به فروش می رسید.

در ادامه اما افشای این موضوع بازتاب های گسترده ای در محافل خبری داخل پیدا کرد و محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مجبور شد که توضیحاتش در مورد علت بروز این اتفاق را در صحن علنی مجلس بازگو کند.

6- واگذاری سهام شرکت مخابرات

موضوع واگذاری سهام شرکت مخابرات به بخش خصوصی و خارج شدن آن از چتر حمایتی دولت چندین سالی می شد که مطرح شده بود، با  این حال در تاریخ 17 آبان ماه سال 1388، کنسرسیوم اعتماد مبین متشکل از سه شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران، شهریار مهستان، و سرمایه گذاری توسعه اعتماد مبین در سازمان خصوصی سازی حاضر شد و با پرداخت وجه نقد 20 درصدی مخابرات معادل با 1600 میلیارد تومان بزرگ ترین معامله تاریخ بورس را انجام داد.

به این ترتیب بلوک 50 درصد سهام مخابرات به علاوه یک سهم در اختیار کنسرسیوم مبین قرار گرفت و ملزم گردید که تا پایان وقت اداری دوشنبه هجدهم آبان ماه همان سال با پرداخت مبلغ مذکور این قرارداد را نهایی کند.

در بهار سال 94 سازمان خصوصی سازی با این استدلال که اعتماد مبین اقساط خود را پرداخت نکرده است قصد داشت به وکالت از سوی شرکت توسعه اعتماد مبین بلوک 4.78 درصدی سهام مخابرات را در بورس عرضه کند که این داستان با پرداخت اقساط معوق ختم به خیر شد.

در ادامه نیز زمزمه هایی در مورد فسخ کلی قرارداد و بازگرداندن سهام مخابرات به دولت به خاطر عدم پرداخت بدهی شرکت مبین مطرح شد که با ارسال نامه سازمان خصوصی سازی این مساله منتفی شد.

7- طرح رجیستری موبایل

زمزمه های اجرای طرح موسوم به رجیستری موبایل با هدف جلوگیری از قاچاق تلفن های همراه به داخل کشور مدتی است که قوت گرفته اما همچنان خبری از اجرایی شدن آن نیست.

البته اشاره نماییم پیشتر سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرده بود که وزیر ارتباطات قول نیمسال اول سال 1396 را برای راه اندازی این طرح داده بود.

در هر صورت حرف آخرین در مورد طرح رجیستری از زبان محمود واعظی مطرح شد. او در جریان نشستی که بهمن ماه با حضور رئیس اتاق بازرگانی ایران و فعالان اقتصادی برگزار شد اظهار نمود: این طرح در گذشته 2 بار با شکست مواجه شد، اما ما کار را به صورت عمیق و جدی شروع کرده‌ایم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان داشت: برای این منظور هماهنگی خوبی با وزارت صنعت،‌ معدن و ستاد مبارزه با کالای قاچاق و ارز انجام شده و تقریبا مقدمات آن فراهم است و برای خریداری تجهیزات نیز مناقصه گذاشته شده.

وی با تاکید بر اینکه طرح رجیستری تلفن های همراه باید به گونه‌ ای انجام شود که مزاحمتی برای فروشندگان و مصرف‌کنندگان به وجود نیاورد، گفت: این کار فنی است اما با توجه به اقدامات انجام شده فکر می‌کنیم که عملیاتی سازی آن تیر ماه سال آینده صورت بگیرد.

8- قطع سیم کارت های بی هویت

ساماندهی به سیم کارت های بی هویت در کشور نخستین بار به صورت جدی از ابتدای دی ماه سال قبل مطرح گردید و به دنبال آن سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی کشور اعلام کرد که 6 میلیون و 300 هزار سیم کارت با هویت ناقص در شبکه موبایل کشور وجود دارند که بعد از انتشار اخطاریه ها و بیانیه های خبری مختلف، هویت سه میلیون و صد هزار نفر از آنها محرز شد.

در ادامه ارتباط حدود یک میلیون و 800 هزار عدد از سیم کارت های باقی مانده به صورت دو طرفه قطع شد و یک میلیون و 300 هزار مورد دیگر نیز بعد از بازه زمانی حدودا یک ماهه به این گروه پیوستند.

البته در ابتدا گفته شده بود که امتیاز مالکین این سیم کارت ها نیز بعد از گذشت یک مهلت معین سلب می شود که در ادامه معاون سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی خبر داد مالکین این سیم کارت ها می توانند با مراجعه به دفاتر مربوطه و تکمیل اطلاعات دوباره سیم کارت های خود را فعال نمایند.