نگاهی به مقوله تروریسم و حملات تروریستی اخیر در تهران

تروریسم که در فارسی با عنوان وحشت افکنی، دهشت افکنی و هراس افکنی از آن یاد شده به استفاده از خشونت و یا تهدید برای دستیابی به اهداف سیاسی، مذهبی و یا ایدئولوژیکی اشاره دارد.

در برهه کنونی نیز تروریسم یکی از اصلی ترین عوامل تهدید جامعه به حساب می آید و سیستم قضایی بسیاری از کشورها این گونه اعمال را جرم در نظر می گیرند و در صورتی که تروریسم علیه غیرنظامیان به کار گرفته شود جنایت جنگی به شمار می رود.

اهمیت ترور و تروریسم در دنیای امروز آنچنان زیاد شده که شاخصی تحت عنوان شاخص جهانی تروریسم نیز برای آن تعریف شده و همه ساله مرکزی به نام موسسه اقتصاد و صلح وابسته به دانشگاه مریلند گزارشی مفصل را در رابطه با آن منتشر می کند.

براساس گزارش سال 2016 این موسسه، عراق، افغانستان، نیجریه و پاکستان به ترتیب بالاترین شاخص را از نظر میزان حملات تروریستی دارند و کشورمان ایران بعد از نام هایی نظیر بحرین، میانمار و سوئد در جایگاه 47 جدول قرار دارد. همانطور که در جدول زیر مشاهده می کنید ایران در محدوده قرمز رنگ قرار ندارد و این یعنی امنیت نسبی در کشورمان حکم فرماست.

حوادث تروریستی 17 خرداد در تهران

با استناد به آمار و ارقام منتشر شده توسط این موسسه که حاصل بررسی بیش از 163 کشور دنیاست، ترور و تروریست برخلاف باور بسیاری صرفا محدود به کشورهای توسعه نیافته یا خاورمیانه نیست و امن ترین قلمروها در قلب اروپا و حتی ایالات متحده آمریکا که مدعی مبارزه با تروریست است را هدف قرار می دهد.

کشورمان ایران نیز متاسفانه یکی از قربانیان تروریسم است و در طول تاریخ بارها هدف حملات خرابکارانه بدخواهان قرار گرفته که از آن جمله می توان به آتش سوزی سینما رکس آبادان، بمب گذاری سال 1387 در شیراز و چندین بمب گذاری در زاهدان اشاره کرد.

حمله مسلحانه تروریست ها به مجلس تاکنون 8 کشته بر جای گذاشته است

در جدیدترین حمله تروریستی، ظهر امروز، مصادف با هفدهم خرداد 96 چهار مهاجم مسلح به ساختمان مجلس واقع در میدان بهارستان تهران حمله کردند و کارکنان این ساختمان را به گلوله بستند. بنابر آخرین آمار منتشر شده، تاکنون هشت نفر براثر تیراندازی در مجلس جان خود را از دست داده اند و مهاجمان چهار نفر را هم به گروگان گرفته اند که در ادامه میتوانید ویدیویی کوتاه مربوط به این اتفاق را مشاهده نمایید.

اما در حمله هماهنگ دیگری نیز مرقد امام خمینی (ره)، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران، هدف تروریست های ناشناس قرار گرفت که در جریان آن دو خانم بعد از تیراندازی در حرم، خود را به صورت انتحاری منفجر کردند.

در ادامه تصاویری از مرقد بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران را می بینید.

انتشار این خبر اما بهت و حیرت هموطنان عزیزمان را به دنبال داشت و این سوال را در ذهن آنها به وجود آورد که چطور ممکن است ساختمان مجلس با تدابیر امنیتی سفت و سختی که برای ورود به آن وجود دارد و البته حرم متبرکه امام خمینی (ره) به یکباره به محلی برای عرض اندام تروریست ها بدل شود. در توضیح این مساله باید بگوییم که مهاجمان امکان عبور از سد امنیتی صحن را پیدا نکرده و به ساختمان اداری مجاور به آن هجوم برده اند.

البته حضور پررنگ داعش در کشورهای اطراف، باعث می شود که وقوع یک حمله تروریستی هماهنگ از ناحیه این گروه را دور ندانیم. تکفیری های داعش هم اکنون خاک سوریه و بخش هایی از عراق را به جولانگاهی برای خود بدل کرده اند و بارها و بارها در بیانیه های خود، شیعیان و نظام جمهوری اسلامی را دشمن شماره یک و از اهداف اصلی شان عنوان کرده اند.

حتما جزئیات مربوط به این خبر را از منابع و خبرگزاری های مختلف دنبال کرده اند، لذا در ادامه این مطلب بهتر دیدیدم که نگاهی به دیگر جوانب موضوع بیاندازیم.

سیستم های امنیت فرودگاهی

تردیدی نیست که ایرانیان همگی خواهان حفظ یکپارچگی کشورشان هستند و این حملات حتی اگر از سوی برخی افراد خودباخته در داخل کشور انجام شده باشد، قطعا فرد یا افرادی از آنسوی مرزها برای ارائه آموزش های لازم به آنها، وارد خاک کشور شده.

اگر تا بحال سفری به خارج از خاک کشور و بازگشت به خاک آن داشته اید، حتما متوجه شده اید که بررسی های امنیتی در فرودگاه های داخلی و به طور مشخص فرودگاه امام خمینی به همان روش های مرسوم و البته قدیمی خلاصه می شود و به غیر از چند دوربین مدار بسته، بازرسی بدنی و سگ های آموزش دیده هیچ اثری از تکنولوژی های روز و پیشرفته دنیا در آن به چشم نمی خورد.

این در حالی است کشورهای بزرگ و کوچک دنیا پیشرفته ترین تکنولوژی ها را در فرودگاه های خود به خدمت گرفته اند و برای نمونه امارات متحده عربی که از کشورهای پیشرو در حاشیه خلیج فارس است، پیشتر اعلام کرد که از سیستم های بیومتریک جدیدی برای سرعت دادن به روند احراز هویت مسافران بین المللی در فرودگاه دبی استفاده خواهد کرد.

به موجب این طرح که Eyen (در زبان عربیه به معنی چشم) نام دارد، دولت امارات از سال 2003 میلادی دستگاه های عکسبرداری از چشم مسافران را برای شناسایی مجرمان و افراد تحت تعقیب در فرودگاه های خود نصب نموده است.

علاوه بر این چندی قبل  اعلام شد که شهروندان کلیه کشورها باید برای ورود به خاک دبی ویزا دریافت نمایند و در این میان صرفا اتباع بحرین، کویت، عمان، قطر و عربستان سعودی هستند که در بدو ورودشان به خاک این شهر ویزای خود را دریافت خواهند کرد و از این شرط معاف هستند. ضرورت دریافت ویزا پیش از ورود به خاک دبی قطعا می تواند از ورود افرادی با پیشینه نه چندان مطلوب به خاک آن جلوگیری کند.

تدابیر امنیتی در آمریکا

ایالات متحده آمریکا هم از آن دست کشورهایی است که به دنبال وقوع حملات تروریستی متعدد در خاک خود، بر تدابیر امنیتی حاکم در فرودگاه هایش افزود. این کشور، ضمن اعمال ممنوعیت های تازه برای ورود اتباع هفت کشور از جمله ایران خودمان (علیرغم آنکه هیچیک از حملات تروریستی آمریکا به شهروندان ایرانی نسبت داده نشده) به خاک آن، اعلام کرد که از شهروندان برخی کشورها، در فرودگاه هایی خود انگشت نگاری می کند و همزمان حمل لپ تاپ در داخل کابین هواپیماها را در پروازهای مربوط به برخی خطوط هوایی (یا از برخی مبادی خاص) ممنوع اعلام کرد.

علیرغم این مساله اما، در ایران خودمان تدابیر امنیتی به همان روش های قدیمی خلاصه می شوند و مرزهای زمینی نیز با وجود تلاش و جانفشانی های مرزبانان غیور کشورمان همچنان از بخش های خصوصا شرقی و غربی در خطر قرار دارند.

سیستم های امنیتی مجلس

نوع سیستم های امنیتی مورد استفاده در مجلس شورای اسلامی کشورمان، درست مانند هر کشور دیگری، جزو اطلاعات محرمان محسوب می شود اما شاید بد نباشد در رابطه با سفت و سخت بودن تدابیر امنیتی در این بنا به یک خاطره شخصی اشاره کنم. زمانی که تنها چهارده سال داشتم از طرف مدرسه و در قالب یک اردو همراه با جمع کوچکی از هم کلاسی ها عازم ساختمان مجلس شدیم.

به یاد دارم که در بدو ورودمان ابتدا کیف های خود را تحویل دادیم تا از زیر سیستم اسکن رد شوند و با وجود اینکه تنها دختران مدرسه ای بودیم و قطعا هیچیک از ما نیت شومی را در سر نداشت، مورد بازرسی بدنی قرار گرفتیم و حتی گل سر، طلا و زیورآلات مان را هم از ما گرفتند. در ادامه و بعد از ورود به ساختمان مجلس نیز تنها اجازه تردد در بخش های از پیش تعیین شده آن را داشتیم و در تمام طول مسیر یک راهنما ما را همراهی می کرد تا هم اطلاعات لازم را در اختیارمان قرار دهد و هم اینکه مراقب باشد از قوانین تخطی نکنیم.

این ماجرا به چندین سال قبل باز می گردد و از آن زمان تاکنون علاوه بر بهبود تکنولوژی های امنیتی، ساختمان مجلس نیز به کل تغییر یافته و حالا جلسه نمایندگان ملت در یک بنای کاملا مدرن برگزار می شود.

به لطف همین تدابیر هم همانطور که احتمالا در خبرها خوانده اید، مهاجمان مسلح موفق نشدند وارد صحن مجلس شوند، کما اینکه همزمان با این حمله، جلسه مجلس برقرار بود و تیراندازی صرفا در ساختمان اداری مجاور به مجلس رخ داده.

تهدیدی به نام داعش

همانطور که در ابتدای این مطلب اشاره کردیم، با وقوع این حملات و انتشار خبرهای مربوط به آن، این گمانه زنی در ذهن بسیاری شکل گرفت که قطعا دست گروه تروریستی داعش در کار است که البته حدس و گمان ها در این باره نیز درست از آب درآمد و داعش با انتشار توییتی در این رابطه، مسئولیت این حملات را بر عهده گرفت.

این گروه در افغانستان (مرزهای شرقی) و عراق (مرزهای غربی) و بعضا ترکیه (شمال غربی) حضور فعال دارد و ضروری است که برای مقابله با خطر روز افزون آن در کشور، تمهیدات ویژه ای اندیشیده شود.

تکنولوژی های مورد استفاده

به گزارش گروه ضد تروریستی Ghost Security داعش تقریبا از هر اپلیکیشن اجتماعی که به ذهنتان خطور کند برای برقراری ارتباط و اشتراک گذاری پروپاگاندای خود بهره می گیرد: توییتر، فیسبوک، اپ های چت رمزگذاری شده نظیر تلگرام، Surespot و Threema و پلتفرم های پیام رسان نظیر Kik و واتس اپ از جمله اصلی ترین ابزارهای ارتباطی این گروه به شمار می روند.

گفته می شود داعش برای هماهنگ سازی حملات تروریستی نوامبر سال قبل خود در پاریس که به کشته شدن 130 فرد و مجروح شدن صدها نفر انجامید از تلگرام استفاده کرده است. این پیام رسان به داعش امکان می دهد تا گروه هایی با شمار بالای اعضا را برای چت گروهی بسازد و از طرف دیگر به خاطر رمزگذاری شده بودن پیام ها، بهترین ابزار برای پنهان ماندن اعضای آن از نظر نیروهای امنیتی است.

اعضای داعش بیشتر از گجت های اندرویدی استفاده می کنند تا ابزارهای مبتنی بر iOS

آنها ویدیوهای مربوط به حملات تروریستی و اعدام های وحشیانه خود را از طریق یوتوب منتشر می کنند و برای تماس های مهم شان نیز از اپلیکیشن فوق العاده ایمن اپل موسوم به iMessage استفاده می کنند. البته لازم است خاطر نشان کنیم که طبق گزارش منتشر شده توسط فلش پوینت، شرکت اطلاعاتی فعال در زمینه امنیت سایبری، این گروه محصولات اندرویدی را نسبت به گجت های الکترونیک مبتنی بر iOS ترجیح می دهد.

انتشار عقاید و مرام اخلاقی این گروه و رساندن پیام شان به دیگر هواداران داعش در اقصی نقاط دنیا نیز به واسطه رادیوهای اینترنتی میسر می شود. وقتی یک حمله تروریستی توسط اعضای این گروه رخ می دهد، آنها از توییتر برای بر عهده گرفتن مسئولیت حمله استفاده می کنند و هوادارانشان نیز با ریتوییت کردن این پیام حمایت خود را از آنها اعلام می کنند.

چندی قبل ارتش ایالات متحده آمریکا نیز باخبر شد که داعش در عراق از پهپادهایی که به صورت تجاری در بازار این کشور موجود هستند برای پرتاب بمب های کوچک روی مواضع مورد نظر خود در اطراف موصل استفاده می کند که در واقع آخرین پایگاه این گروه در عراق به شمار می رود.

اما این پهپادها صرفا هم کاربرد خرابکارانه ندارند و بعضا در عملیات های ضد تروریستی نیز از آنها استفاده می شود کما اینکه طبق گزارشات، در عملیات ضد تروریستی مجلس از کوادکوپتر استفاده شده است.

انتشار این خبر آنطور که نشریه تایم گزارش داد این نگرانی را در دل بسیاری به وجود آورد که مبادا داعش روزی این تکنولوژی را برای حمله هوایی به مناطق شهری استفاده نماید. گفتنی است در حال حاضر ارتش آمریکا کاملا از پیشرفت های تکنولوژیکی داعش آگاه است و برای شناسایی و نابود کردن درون های متعلق به این گروه بیش از 200 سیستم را در دست بررسی دارد.

در مورد تسلیحات نظامی این گروه اما باید بگوییم که داعش فاقد قدرت هوایی به شیوه سنتی اش است و باقی تسلیحات آن نیز طبق ادعای سرکرده های این گروه در جریان حملات متعدد آن به انبارهای نظامی عراق در سال های گذشته، به غنیمت برده شده اند که از کشورهایی نظیر شوروی سابق، چین و آمریکا خریداری شده اند.

این تسلیحات مواردی نظیر تانک های T-55، T-62، T-72، خودرو های زرهی BRDM-2 و MT-LB، خودرویی به نام BMp-1 برای مبارزه با وسایل نقلیه پیاده نظام، توپخانه خودکششی 122 میلیمتری 2S1 Gvozdika، ماشین های هام وی، توپ بدون لگد 82 میلیمتری B-10، راکت انداز M79 Osa، نارنجک انداز RBG-6، خمپاره انداز M198، موشک ضدتانک، جت جنگنده میگ و بسیاری موارد دیگر را شامل می شوند.

نقش شبکه های اجتماعی

تلگرام و توییتر دو پلتفرمی هستند که امروز اصلی ترین رسالت خود، یعنی خبررسانی در کمترین زمان ممکن را به بهترین وجه ممکن به انجام رساندند و در نخستین دقایق از بروز این حوادث، ایرانیان را نسبت به وقوع آنها مطلع کردند.

اما یکی از عواقب و پیامدهای این اطلاع رسانی گسترده، ترس و وحشتی بود که به خاطر ناامنی چند ساعته تهران به جان پایتخت نشینان و هموطنان مان در دیگر شهرها و استان ها افتاد. کاربران توییتر نیز با هشتگ TehranUnderAttack# حرف ها و شنیده هایشان در این رابطه را به گوش جهانیان رساندند و برخی با هشتگ We_are_together# یا (در کنار همیم) در اقدامی نیکو یکدیگر را دعوت بهه آرامش کردند.

جمعی از نمایندگان مجلس نیز در ادامه با انتشار یک سلفی از خود در صحن علنی مجلس، اعلام کردند که همه چیز تحت کنترل است و امنیت به خوبی در ساختمان برقرار شده است.

گفتنی است طی چند ساعت گذشته هشتگ های تهران و ایران جزو ترندهای اصلی کاربران توییتر بوده اند.