ماموریت جدید آژانس فضایی اروپا برای اندازه گیری امواج گرانشی در فضا

آژانس فضایی اروپا بالاخره پس از تاخیرهای فراوان، آغاز پروژه «LISA» را تایید کرد؛ لیسا که مخفف واژگان انگلیسی «آنتن تداخل سنج لیزری فضایی» است، طبق برنامه در سال 2034 میلادی به فضا پرتاب خواهد شد.

LISA در واقع یک رصدخانه فضایی است که برای اندازه گیری امواج گرانشی (ارتعاشات خفیفی که در اثر حرکت اجرام کیهانی به وجود می آیند) طراحی شده است. وجود امواج گرانشی که در سال 1915 میلادی توسط آلبرت اینشتین پیش بینی شده بود، برای نخستین بار در سال 2015 و توسط رصدخانه زمینی «LIGO» به تایید رسید.

LISA مطالعه روند تکامل کهکشان ها را ممکن می کند

البته اطلاعات به دست آمده از طریق یک رصدخانه در فضا، به مراتب دقیق تر بوده و جزئیات بیشتری را نمایان خواهد کرد. به عنوان مثال لیسا قادر به ثبت امواج گرانشی حاصل از چرخش دو سیاهچاله پر جرم به دور هم (که در زمان برخورد دو کهکشان با یکدیگر رخ می دهد) بوده که مشاهده چنین پدیده ای، مطالعه روند تکامل کهکشان های کیهان در طول تاریخ 13.8 میلیارد ساله اش را برای دانشمندان میسر می کند.

پروژه لیسا شامل سه فضاپیمای مجزا بوده که هرکدام با دیگری 2 میلیون کیلومتر فاصله خواهد داشت. این فضاپیماهای بدون سرنشین، از طریق لیزرهای قدرتمندی به یکدیگر متصل شده و با استفاده از تداخل سنج خود، امواج گرانشی را در منظومه شمسی ثبت می کنند.

هرچند به نظر تا سال 2034 زمان زیادی باقی مانده، «مارک مک کاگرین» مشاور ارشد علوم و تحقیقات آژانس فضایی اروپا معتقد است در بازه زمانی مورد بحث، کارهای زیادی باید انجام شود. او در این باره می گوید:

ما هنوز باید تلسکوپ های مورد نیاز و لیزرهایی که بتوانند فضاپیماها را از فاصله 2 میلیون کیلومتری به یکدیگر متصل کنند را توسعه دهیم؛ تازه پس از این باید سه فضاپیمای پیچیده را هم تولید کرده و تست نماییم.

انجام چنین کاری چندان هم آسان نیست و معمولاً تکمیل پروژه هایی به این بزرگی، چند دهه طول می کشد.در ضمن مسئله منابع مالی هم مطرح است چرا که ما در حال حاضر پروژه های جذاب دیگری را نیز در دست اجرا داریم.

ارسال کاوشگر به عطارد (BepiColombo)، ارسال کاوشگر به مدار خورشید (Solar Orbiter)، اندازه گیری تاثیرات ماده و انرژی تاریک بر کیهان (Euclid)، دو کاوشگر برای یافتن سیارات ارج از منظومه شمسی (PLATO و CHEOPS)، ارسال کاوشگر به قمرهای یخی مشتری (JUICE)، و یک رصدخانه اشعه ایکس (Athena).

با توجه به این موارد، ما در خوشبینانه ترین حالت می توانیم تا سال 2030 میلادی، فناوری های مورد نیاز را برای انجام پروژه لیسا تامین کنیم.