نگاهی به قابلیت‌های جدید پیام‌رسان وایبر؛ غریب آشنا

یادمان هست که همزمان با فراگیر شدن تلفن‌های هوشمند و بالا رفتن سرعت اینترنت کشور، همه از وایبر استفاده می‌کردیم. وایبر به اولین انتخاب ما ایرانی‌ها تبدیل شده بود، چیزی شبیه به تلگرام امروز؛ یکی از اولین پیام‌رسان‌‌هایی که در آن با استیکرها آشنا شدیم. ارسال صدا و تصویر و ویدئو را با وایبر آغاز کردیم و از سرعت مطلوب آن لذت می‌بردیم. اما دیری نپایید که موضوع فیلترینگ گریبانگیر این اپلیکیشن شد و آن کوچ عظیم از وایبر به تلگرام اتفاق افتاد.

بعد از گذشت چند سال استفاده‌ی بی‌سابقه از پیامرسان محبوب تلگرام در ایران، این پیام‌رسان روس هم با سدی به نام فیلترینگ –لااقل تا امروز- رو به رو شده، اما در عین حال وایبر بدون هیچ مشکلی قابل استفاده است.

یکی از تغییرات مهم وایبر، تغییر مالکیت آن است

در این سال‌ها که کمتر از وایبر استفاده ‌می‌کردیم، این پیام‌رسان تغییرات زیادی را به خود دیده است. به همین دلیل در بررسی پیش رو شاید کمتر به مسائل جزئی این پیام‌رسان -که احتمالا با آن آشنا هستید- می‌پردازیم و بیشتر ویژگی‌های جدیدی که به وایبر اضافه شده است را بررسی می‌کنیم.

یکی از اولین تغییراتی که باید به آن اشاره کنیم، تغییر مالکیت این اپلیکیشن است، موضوعی که احتمالا اصلی ترین دلیل پیشرفت وایبر هم هست. وایبر به عنوان استارتاپی مستقل با عنوان وایبر مدیا شروع به کار کرد و در سال ۲۰۱۴ شرکتی ژاپنی به نام راکوتن این استارتاپ را با مبلغ ۹۰۰ میلیون دلار خریداری کرد. سال ۲۰۱۷ بود که نام این شرکت هم تغییر پیدا کرد و در حال حاضر، آن را با عنوان راکوتن وایبر می‌شناسند.

وایبر؛ غریب آشنا

به خوبی با وایبر آشنا هستیم. حدود دو سال، ۱۰ میلیون ایرانی از این پیامرسان استفاده می‌کردند، در روز‌هایی که بازار عکس گرفتن از جزوات دانشگاهی و ارسال آن از طریق وایبر گرم بود. روز‌هایی که نیاز به پیامرسان‌های همراه در گوشی‌های هوشمند جزو باید‌های زندگی همه‌ی افراد دنیا شده بود. احتمالا یادتان باشد، زمانی که واتس‌اپ مورد توجه همه‌ی دنیا بود، ما ایرانی‌ها خاص تر بودیم و وایبر را به واتس‌اپ ترجیح دادیم.

تغییر عمده وایبر نسبت به سال‌های گذشته، امکان پاک کردن پیام‌های ارسالی است

موضوع بسیار ساده بود. وایبر از همان ابتدا سبک و کم حجم بود و رابط کاربری زیبا و دلنشینی داشت. از رنگ بنفش جذابش گرفته تا اپلیکیشنی روان که روی همه‌ی تلفن‌های هوشمند با هر سیستم عاملی نصب می‌شد. ارسال ساده‌ی فیلم و عکس و صدا در کنار استیکر‌های جذابی که داشت همه از نکاتی بودند که باعث جذابیت بیشتر این پیام‌رسان بین ایرانی‌هایی شد که سرعت اینترنت‌شان آنچنان تعریفی نداشت.

اما چیز‌هایی که در بالا گفته شد همه تکرار مکررات است و امروز، همه‌ی پیام‌رسان‌ها این ویژگی‌ها را دارند. ولی وایبر در سال‌های دوری از ایران، تغییرات قابل توجهی داشته. عمده‌ترین تغییر وایبر نسبت به سال‌های گذشته، امکان پاک کردن پیام‌های ارسالی است. امکانی که چند سال گذشته وجود نداشت و حالا در دسترس است.

اگر یادتان باشد، نزدیک فیلترینگ وایبر بود که این پیامرسان از ویژگی اکانت‌های عمومی پرده برداشت. اکانت‌های عمومی، معمولا برای برند‌ها، شرکت‌ها، باشگاه‌های معروف و افرادی است که قصد دارند گروهی تشکیل دهند و افراد زیادی از سرتاسر دنیا را صرفا به عنوان خواننده در کنار خود داشته باشند.

این ویژگی آن روز‌ها خیلی مورد توجه ایرانیان قرار نگرفت. اما وقتی برای بررسی مجدد وایبر و بعد از چند سال آن را مجددا نصب کردم، این ویژگی بیش از پیش نظرم را جلب کرد. حالا که با کانال‌های تلگرامی آشنا هستیم، شاید راحت تر با اکانت‌های عمومی کنار بیاییم. البته عضویت و تماشای این اکانت‌ها کمی با دشواری همراه است.

در بررسی وایبر وقتی خواستم عضو یکی از اکانت‌های عمومی شوم توفیقی حاصل نشد اما بالاخره با استفاده از نسخه‌ی دسکتاپ عضو یکی از اکانت‌های عمومی شدم. تغییرات چندانی در آن وجود نداشت. همه چیز مثل قبل بود. در برخی از اکانت‌های عمومی افرادی حضور داشتند که می‌توانستند پیام ارسال کنند و افراد دیگر، از جمله خودم فقط می‌توانستیم پیام‌های رد و بدل شده بین آن‌ها را تماشا کنیم.

ویژگی فنی جدیدی که به وایبر اضافه شده، توانایی پشتیبانی این اپلیکیشن از HTML 5‌ است. این موضوع باعث شده که همه‌ی اکانت‌های عمومی مانند برخی از ربات‌های تلگرام دارای دکمه‌های گرافیکی درون برنامه باشد. همچنین شما می‌توانید از نواری که در آن پیام‌هایتان را می‌نویسید برای جستجوی یک ویدیو از یوتیوب استفاده کنید و سپس آن را برای مخاطبتان بفرستید.

Broadcast List یکی دیگر از تغییرات وایبر به حساب می‌آید

یکی دیگر از ویژگی‌های جدید این اپلیکیشن، استفاده از Broadcast List است که در نظر اول ذهنتان را به سمت چیزی شبیه به کانال‌های تلگرامی می‌برد. اما بر خلاف تصور این ویژگی آنچنان جذاب نیست و بیشتر برای ارسال یک پیام از سمت شما برای چند نفر از مخاطبانتان کاربرد دارد. مخاطب شما، این پیام را در یک پنجره‌ی جدید دریافت نمی‌کند و طوری به نظر می‌رسد که انگار پیام را به صورت فردی ارسال کرده‌اید.

در واقع اگر مدرس باشید و بخواهید یک فایل را برای همه‌ی دانش‌آموزان‌تان ارسال کنید به طوری که آن‌ها در یک گروه نباشند، می‌توانید از این ویژگی استفاده کنید.

بازگشت امنیت از دست رفته

در نوامبر سال ۲۰۱۴، پیامرسان وایبر از نظر امنیت نمره‌ی ۱ از ۷ را از وبسایت EFF‌ دریافت کرد. این موضوع نشانه‌ای برای امنیت پایین این پیام‌رسان بود. در واقع همان روز‌هایی که ما ایرانی‌ها از این پیام‌رسان استفاده می‌کردیم، از امنیت پایینی برخوردار بودیم و رمزنگاری این اپلیکیشن در آن زمان به شدت ضعیف بود.

اما بعد از گذشت چند سال، وایبر وضعیت امنیت خود را به شدت بهبود بخشیده. وایبر در حال حاضر از رمزگذاری سطح بالایی برخوردار است، به طوری که با اعتماد به نفس بالایی همه‌‌ی جزئیات وضعیت امنیتی خود را در اختیار عموم قرار داده و همه می‌توانند آن را مطالعه کنند. نکته‌ی جالب توجه اینجاست که متد مورد استفاده وایبر کاملا شبیه متد امنیتی پیام‌رسان قابل اطمینان این روز‌ها، یعنی سیگنال است.

در حال حاضر وایبر از گفت و گوی سری یا Secret Chat هم پشتیبانی می‌کند، ویژگی‌ که برای اولین بار در تلگرام شاهدش بودیم. گفت و گوی سری در وایبر کاملا مشابه است با آنچه که در تلگرام دیده‌ایم. اگر از گفت و گو‌های سری اسکرین شات بگیرید، مخاطبتان متوجه می‌شود. همچنین می‌توانید برای گفت و گو‌های سری در وایبر ضرب الاجلی تعیین کنید، به طوری که بعد از مدتی کل گفت و گوی سری حذف شود.

علاوه بر این، یکی دیگر از ویژگی‌های امنیتی جالب وایبر، استفاده از گفت و گوهای مخفی است. شاید دلتان نخواهد گفت و گوی‌تان با یکی از دوستان یا آشنایان در صفحه‌ی اصلی گفت و گوها قابل مشاهده باشد. وایبر این امکان را فراهم می‌کند تا با استفاده از گزینه‌ی گفت و گوی مخفی و انتخاب گفت و گوی مورد نظر، آن را مخفی کنید.

بعد از انتخاب این گزینه، وایبر از شما درخواست انتخاب یک پین چهار رقمی دارد. بعد از انتخاب این رمز چهار رقمی، گفت و گوی انتخاب شده از صفحه‌ی اصلی ناپدید می‌شود. برای دسترسی مجدد به آن، باید در نوار جست و جو، پین چهار رقمی انتخاب شده‌ی خود را جست و جو و گفت و گوی مخفی شده را مشاهده کنید.

بازگشت به وایبر؟

موضوعی که شاید بیشتر از همه قابل توجه باشد، بررسی این موضوع است که آیا با وجود پیام‌رسانی مانند تلگرام، برگشت به وایبر عاقلانه است یا خیر. مطالبی که در بالا گفته شد شاید همه مثبت ارزیابی شوند. اما یادمان نرود ما از ویژگی‌های اضافه شده به وایبر صحبت کردیم، ویژگی‌هایی که بیشترشان را در تلگرام شاهد بودیم.

تلگرام بستری مناسب برای فعالیت‌های اقتصادی بسیاری از افراد بود. موضوعی که وایبر شاید بتواند آن را ارائه کند، اما به هیچ عنوان کیفیت مطلوب کانال‌های تلگرام را نخواهد داشت. همچنین در بحث امنیت، تلگرام همیشه مورد تایید بوده و امنیت تقویت شده‌‌ی وایبر شاید برای کاربران وایبر خبری خوشحال‌ کننده باشد، اما برای کاربرانی که سال‌ها از پیام‌رسان امنی چون تلگرام استفاده کرده‌اند خبر چندان غافلگیرکننده‌ای به حساب نمی‌آید.

در حال حاضر وایبر از Secret Chat هم پشتیبانی می‌کند

به طور کلی، وایبر پیشرفت‌های چشمگیری داشته و بهتر است با مقایسه‌ کردن آن با تلگرام، ارزش هیچکدام را پایین نیاوریم و پیشرفت‌های وایبر را نادیده نگیریم. موضوع قابل تامل این است که وایبر مسیر پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و بدون هیچ حاشیه‌ای سعی کرده تا با نوآوری و بالا بردن امنیت، مقبولیت لازم را به دست‌ آورد. موضوعی که در یک رقابت سالم قابل تحسین است.

نظر شما چیست؟ آیا با وجود پیشرفت‌های حاصل شده در وایبر، حاضر به استفاده مجدد از آن هستید؟ یا هنوز این تغییرات را برای انتخاب به عنوان پیام‌رسان پیش‌فرض کافی نمی‌دانید؟ با ما در میان بگذارید.