فیلترینگ به فیلترشکن‌ها رسید، شدنی یا نشدنی؟

بعد از فیلترینگ تلگرام، استفاده از نرم‌افزارهای دور زدن پراکسی (فیلترشکن) بین عموم کاربران رایج شد. آمارهای گوگل‌پلی نشان داد که بیشترین اپلیکیشن‌های دانلود شده کاربران ایرانی در این روزها فیلترشکن‌های رایگان بوده و این موضوعات تایید می‌کرد که استفاده از فیلترشکن در مردم بالا رفته است.

اکنون پرسشی که برای برخی کاربران مطرح می‌شود این است که آیا واقعا می‌توان در برابر فیلترشکن‌ها را هم فیلتر کرد؟

فیلترینگ فیلترشکن‌ها شدنیست اما هزینه دارد

«محمد جرجندی»، کارشناس امنیت اطلاعات در گفتگوی خود با دیجیاتو می‌گوید که این کار شدنیست ولی هزینه‌هایی دارد که هم دولت و هم مردم آن‌ها را می‌پردازند:

«تجربه فیلترینگ در ایران بسیار طولانیست و روی تک تک پروتکل‌های وی‌پی‌ان‌ها نظارت خاصی وجود دارد که بستن آن کار سختی نیست. خیلی از کاربران حوصله درگیری‌های متعدد با فیلترشکن‌های گوناگون را ندارند و اختلال در موارد عمومی بین مردم می‌تواند آنها را آرام آرام به سمت دیگر موارد بکشاند.»

«سیاست سوق دادن کاربران به استفاده از فیلترشکن اشتباه است»

از نظر این کارشناس، اینکه جلوی فیلترشکن‌ها گرفته شود کار غلطی نیست و باور دارد اینکه اصولا مردم به استفاده از فیلترشکن‌ها سوق داده شدند باعث رشد و گسترش آنها بین کاربران شده که جلوگیری از آن در حال حاضر کار سختی است.

«جواد دادگر» محقق امنیت اطلاعات نیز معتقد است که برخلاف برخی شایعات این کار کاملا از نظر فنی شدنیست اما از نظر عملیاتی و به طور دائمی مشکل‌آفرین است. او به دیجیاتو می‌گوید:

 «می‌توان تقریبا بخش عمده ای از فیلترشکن های رایگان را بست و مشکل و تداخل زیادی هم به وجود نیاید چرا که با توجه به سابقه کشور در چنین اقداماتی چندان هزینه سنگینی برای آنها نخواهد داشت اما چندین موضوع در این بین وجود دارد. برخی از موارد فیلترشکن‌ها در صورت بسته شدن می‌تواند اختلالاتی در شبکه اینترنت کشور، ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف به وجود بیاورد و تداوم داشتن آن نیز دردسرساز است.»

مسدودسازی مداوم و گسترده فیلترشکن‌ها به بانک‌ها و شرکت‌های دولتی لطمه می‌زند

دادگر باور دارد که این مسدودسازی تا جایی می‌تواند پیش برود که عموم مردم را درگیر کند و پا را فراتر نهادن در این موضوع می‌تواند بانک‌ها و سازمان‌های فناوری اطلاعات و سامانه‌های دولتی و... را تحت تاثیر قرار دهد:

«این شرکت‌ها نمی‌توانند به برخی محتواهای تحریم شده دست یابند و یا حتی ممکن است که بخش‌هایی از پروتکل شبکه ارتباطاتی آنها روی بستری قرار گرفته که فیلتر شده باشد.»

فیلترشکن‌های پولی بعد از فیلترینگ تلگرام افزایش قیمت داشته‌اند

این کارشناس می‌گوید که اختلالات ممکن است به از کار افتادن برخی سرویس‌ها و سایت‌ها هم بینجامد. او به گران کردن نسبی سرویس‌های فروشی فیلترشکن بعد از فیلترینگ تلگرام نیز اشاره می‌کند و می‌گوید که این موارد باعث خارج شدن مبلغی قابل توجه از پول داخل کشور به خارج کشور می‌شود چرا که عموم مدیران این سایت‌ها در فراسوی مرزها هستند.

دادگر صحبت‌های وزیر درمورد خطرناک بودن فیلترشکن‌های رایگان را تایید می‌کند ولی عقیده دارد که اصولا بهتر بود فیلتری نباشد که مردم بخواهند به سمت این نرم‌افزارها گرایش پیدا کنند:

«وقتی کاربری از فیلتر شکن یا به نوعی VPN استفاده می‌کند باعث می‌شود که کل ارتباط‌هایش از طریق آن بستر صورت بگیرد و در صورت باز کردن سایت داخلی حتی مسیر از خارج کشور گذر می‌کند که در حقیقت باعث از بین رفتن ترافیک نیم‌بها در بسیاری از بازدیدها می‌شود. درضمن تمرکز داده زیادی از یک کشور روی فیلترشکن‌های چند شرکت خاص به‌طور کلی موضوع جالبی نیست و همچنین این فیلترشکن‌ها برداشت اطلاعات کاربران را در پی دارند. البته این برداشت اطلاعات لزوما به معنی آسیب مستقیم به کاربر نیست اما در هر حال بی اشکال هم نیست.»

بررسی‌ها نشان می‌دهد نزدیک به نیمی از 500 وب‌سایت پربازدید جهان در ایران فیلتر هستند

از نظر کارشناسان ضرر نشت اطلاعات و قدرت تحلیل حاصل از آن که در استفاده مردم از فیلترشکن‌ها صورت می‌گیرد، خیلی بیشتر از ضرری است که یک پیام‌رسان می‌تواند داشته باشد. آنها می‌گویند که دوراهی بین قبول خطرات استفاده از فیلترشکن‌ها یا مختل‌کردن کل اینترنت وجود دارد که هر دو راه به فرجام جالبی نمی‌رسد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد نزدیک به نیمی از 500 وب‌سایت پربازدید جهان در ایران فیلتر هستند و از میان 15 سایت پربازدید جهان، فقط هفت سایت در ایران در دسترس هستند و این مسائل دلالت بر سابقه فیلترینگ در کشور دارد اما اینکه آیا این موضوع می‌تواند در استفاده کردن یا استفاده نکردن از پیام‌رسان تلگرام هم تاثیر بگذارید یا خیر موضوعیست که در روزهای آتی می‌توان نتایج آن را دید.