گفتگو با مسئول الکام پیچ: اینجا محلی برای ساختن یک روایت از کسب‌وکار است

نمایشگاه الکامپ برای چهارمین سال متوالی با «الکام استارز» میزبان استارتاپ‌هاست و بیراه نیست اگر بگوییم که الکام استارز تبدیل شده است به تخصصی‌ترین نمایشگاه‌ برای عرض اندام استارتاپ‌های کشور. «الکام پیچ» هم مانند چند سال گذشته، بخش جانبی دیگری از الکام استارز است که در آن استارتاپ‌ها ایده‌های خود را ارائه می‌دهند. در کنار جوایز نقدی و غیرنقدی، الکام پیچ دقیقاً همان نقطه‌ای است که یک استارتاپ می‌تواند با صدای رسا روایت حوزه‌ کاری و ایده‌اش را با جمعی از داوران باتجربه و جوان به اشتراک بگذارد. استیجی که یک گروه کارش را ارائه می‌دهد، تبدیل به مکانی می‌شود برای چکش‌کاری ایده و ارائه‌ی آتی‌اش به یک سرمایه‌گذار یا مشتری، تا بلکه بازار بزرگ ایران، روی ناجوانمردانه‌اش را به رخ نکشد.

با «فرید خواهشی» عضو کمیته اجرایی الکام استارز و مسئول الکام پیچ در خصوص همین رویداد گفتگو کردیم تا ببینیم الکام پیچ، چه آورده‌ای برای استارتاپ‌ها دارد و امسال این بخش، از تجربیات گذشته‌اش چه اندوخته است.

دیجیاتو - امیر مستکین: تفاوت‌های الکام پیچ امسال با دوره‌های گذشته چیست؟

فرید خواهشی، مسئول الکام پیچ - عضو کمیته اجرایی الکام استارز: کلیت موضوع مشترک است. استیجی وجود دارد که افراد می‌آیند و کارشان را ارائه می‌دهند و پنلی از داوران در مورد ایده‌های آنها نظر می‌دهند. مهم‌ترین موضوعی که امسال به آن توجه کرده‌ایم، تلاشمان برای کاهش مقدار رقابت و دریافت جایزه است. در بسیاری از رویدادها چیزی وجود دارد به اسم جایزه، و داوری هم وجود دارد که مشخص می‌کند استارتاپ جایزه‌ای را می‌گیرد یا خیر. امسال سعی کردیم بگوییم اینجا محلی برای پیچ کردن ایده‌ است و پنلی هم از داوران دارد؛ داورانی که خودشان یا سرمایه‌گذار هستند یا کارآفرین. در واقع مجموع تجربه این گروه، با ارزش است و چیزی که استارتاپ به دست می‌آورد، بازخوردی است که از همین داورانی که تجربه کار را دارند، می‌گیرد.

از طرفی، حالا دیگر روند به این شکل نیست که در نهایت، یک تیم باخبر شود که جزء سه تیم اول انتخاب شده است یا خیر، نکته مهم این است که همه استارتاپ‌ها، از داوران با تجربه بازخورد می‌گیرند. امیدمان این است که خود این اطلاعات، برای کسب‌وکارها مفید باشد.

و جوایز البته هنوز وجود دارند؟ 

بله. امسال باز هم جوایز را داریم، ولی سعی کردیم تاکید کنیم استارتاپ‌ها لزوماً برای بردن جوایز در پیچ شرکت نکنند. بازخوردها ارزش بیشتری دارند.

این جوایز دقیقاً چه هستند و به چند تیم برتر داده می‌شوند؟

۳۰ شرکت از طرف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان «شرکت‌های خلاق» شناخته خواهند شد که در واقع یک سری از مزایای شرکت‌های دانش‌بنیان را دریافت می‌کنند. برای مثال، معافیت سربازی برای برخی از پرسنل. البته شرکت‌هایی که به عنوان خلاق شناخته می‌شوند، واقعاً باید شرکت باشند نه صرفاً فرد یا تیم. این یک راه ساده و بی‌دردسرتر است که پروسه طولانی تبدیل شدن به شرکت دانش بنیان را طی کنند.

۷ کمک‌ هزینه ۱۰ میلیون تومانی حضور در نمایشگاه بین‌المللی به ۷ تیم برتر هم اعطا می‌شود. کسب‌وکار برتر می‌تواند از این جایزه برای اهدافی غیر از حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی هم استفاده کند اما در صورت حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، می‌تواند از تسهیلات دیگر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نظیر مشاوره در خصوص نحوه حضور، مشاوره در خصوص نحوه عقد قرارداد با شخصیت‌های خارجی، تسهیلات ارزی احتمالی هم استفاده کند.

رتبه‌بندی تیم‌ها امسال به چه شکل خواهد بود؟

امسال رتبه بندی تیم‌ها را نخواهیم داشت. درست است که یک تیم ممکن است سه جایزه اول را ببرد، اما در نهایت این سیاست وجود ندارد که به تیم‌ها رتبه بدهیم.

علت این تصمیم‌گیری چه بوده؟

چون می‌خواهیم تاکید کنیم که ما، صلاحیت رتبه بندی نداریم و این مسئله را کم رنگ تر کنیم. موضوع این کسب‌وکارها با هم متفاوت است و چرا باید این کسب‌وکارها با هم مقایسه شوند؟ در نهایت شرکت‌ها قرار است در بازار کار کنند و بازخوردی که تیم داوران به آنها می‌دهد، مهم‌تر است. واقعیت این است که بازار، جایی است که تیم‌ها در آن حاضر می‌شوند و در نهایت نتیجه می‌گیرند یا نمی‌گیرند.

۴۰۰ گروه و استارتاپ‌ در الکام استارز امسال حضور دارند. چه تعداد از این استارتاپ‌ها قرار است در الکام پیچ شرکت کنند؟

در پیچ، هر گروه باید به شکل جداگانه ثبت نام کند و ما ظرفیت ۸۰ تیم داریم. پس در واقع تعداد محدودی از استارتاپ‌ها در این بخش شرکت می‌کنند.

امسال داوران چند نفر هستند و چگونه انتخاب شده‌اند؟

در هر ارائه، ۶ داور حضور دارند اما در اصل ۶۰ داور داریم که با توجه به زمان‌بندی‌ها، برای هر ارائه ۶ داور حاضر خواهد شد. استارتاپ‌ها و داوران نمی‌دانند چگونه با هم مواجه خواهند شد و ما هستیم که آنها را در برابر هم قرار می‌دهیم.

اینکه بخشی از داوران سرمایه‌گذار هستند، نمی‌تواند ایجاد مشکل کند؟

امسال سه دسته داور داریم. یک سوم داوران سرمایه‌گذار هستند. در واقع داوران به سه قسمت سرمایه‌گذار، کارآفرین باتجربه و کارآفرین جوان تقسیم می‌شوند. سرمایه‌گذاران بازیگر مهمی در بازار هستند اما در نهایت، یکی از بازیگران این بازار هستند و تجربه باید منتقل شود. شاید من از کسی که ۱۰ سال قبل کسب‌وکاری را راه اندازی کرده تجربه بیشتری دریافت کنم یا حتی کسی که در این بازار، دو-سه سال پیش تجربه مشابهی داشته است.

امسال سعی کردیم در پنل داوران این تغییر و تصحیح را ایجاد کنیم که داوران فقط سرمایه‌گذار نباشند. سال‌های گذشته، وزن سرمایه‌گذاران بیشتر بود.

پیچ در الکام استارز چه آورده‌ی واقعی می‌تواند برای استارتاپ‌ها داشته باشد؟

آدم‌هایی که استارتاپ‌ دارند اینجا می‌توانند روایتی از کسب‌وکارشان را بسازند و آن را برای مخاطبشان تعریف کنند. خیلی‌ها اعتقاد دارند که این، داراییِ با ارزشی است. ما در فضای الکام استارز حالا فرصتی را مهیا کرده‌ایم که افراد تعریف این روایت را تمرین کنند و در فضای تقریباً واقعی، روی آن کار کنند چون فضای واقعی، خود بازار است. به نظر من، مهم‌ترین دستاوردش همین است و کسی که صرفاً برای جایزه می‌آید، یک جای کارش می‌لنگد.

استارتاپ‌ نیاز دارد بتواند برای اعضای و پرسنل خودش، ایده‌اش را شفاف پیچ کند. مرحله بعدی برای سرمایه‌گذار و در نهایت برای بازار و مشتری است. باید بتواند کاری که می‌خواهد بکند یا می‌کند را خوب توضیح بدهد.

تصور می‌کنید امسال گرایش استارتاپ‌ها به کدام سمت باشد؟ سال‌های قبل دیدیم که استارتاپ‌های حوزه دلیوری زیادی تمایل به فعال شدن داشتند یا به شکل مشخص، ترند الکام استارز سال ۹۶، استارتاپ‌های خدماتی بود. پیش‌بینی شما برای امسال چیست؟

با توجه به وضع اقتصادی و مسائل موجود، تصور می‌کنم گروه‌ها به سراغ کارهایی می‌روند که به شکل کوتاه مدت بتواند به نتیجه برسد. وقتی وضع اقتصاد زیاد خوشایند نیست، سرمایه‌گذار هم سخت‌تر پول می‌دهد. وقتی هم که سخت‌تر پول در بازار توزیع شود، آدم‌ها به سمتی می‌روند که سریع‌تر نتیجه بگیرند. این البته الزوماً اتفاق بدی نیست، اما تغییری است که رخ خواهد داد.