آیا در نهایت مردم به پیام‌رسان‌های بومی اعتماد خواهند کرد؟
با اینکه چندسالی از موضوع عرضه پیام‌رسان‌های بومی در کشور می‌گذرد ولی اهمیت و توجه ویژه دولت به آنها در چند ماه اخیر است که آغاز شده و در همین فاصله کوتاه، شاهد جنجال‌های بسیاری ...
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
با اینکه چندسالی از موضوع عرضه پیام‌رسان‌های بومی در کشور می‌گذرد ولی اهمیت و توجه ویژه دولت به آنها در چند ماه اخیر است که آغاز شده و در همین فاصله کوتاه، شاهد جنجال‌های بسیاری بر سر این اپلیکیشن‌ها بودیم. پیام‌رسان‌های بومی با وجود تهدیدات بسیاری از جمله مجازات استفاده از آنها، عملا بازی را به کلاینت‌های غیررسمی چون تلگرام طلایی و هاتگرام باخته‌اند و این قبیل تلگرام‌های غیررسمی و خود تلگرام بعلاوه فیلترشکن هنوز بیشتر در بین مردم و کاربران طرفدار دارد. این امر می‌تواند علت مختلفی داشته باشد از جمله عدم اعتماد به امنیت پیام‌رسان‌های بومی نسبت به تلگرام اصلی که رمضانعلی صبحانی فر هم در گفتگوی خود با دیجیاتو به این مساله اشاره کرده بود. درباره موضوع اعتماد به پیام‌رسان‌های بومی بارها و بارها شاهد مشکلات ریز و درشتی بودیم و علی رغم وعده‌ها، هنوز پاسخ شفاف و روشنی به این مشکلات داده نشده است.
جهرمی ظرفیت‌های فنی را دلیل عدم استقبال مردم می‌داند که بخشی از آن به موضوع امنیت بر می گردد. امنیت پیام رسان‌های بومی در همان ابتدای کار در دستور کار دولت و حاکمیت قرار گرفت و حتی «عبدالصمد خرم‌آبادی» در کانال شخصی خود در پیام‌رسان سروش درباره ضرورت حریم خصوصی افراد نوشت و به این مساله تاکید کرد که پیام‌رسان‌های داخلی مشمول اصل 25 قانون اساسی هستند که بر اساس آن هرگونه شنود غیرقانونی ارتباطات خصوصی پیام رسان داخلی، توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی جرم است. به‌طور حتم این صحبت‌ها برای اعتمادسازی مردم صورت گرفت ولی بعد از گذشت چندماه نشان داده شده که این امر چندان محقق نشده، پس کارهای بیشتری که برای رسیدن به این مهم می‌توان انجام داد چیست؟
«به موجب مواد 5، 6 و 7 آیین نامه «حمایت حقوقی از فعالیت پیام رسان های داخلی»، مدیران پیام رسان های اجتماعی مسئول حفاظت از اطلاعات کاربران خود هستند و نمی توانند بدون رضایت کاربر یا الزامات قانونی، اطلاعات خصوصی اشخاص را ذخیره، پردازش، افشا یا منتشر نمایند و یا در دسترس دیگران قرار دهند. این مواد به وضوح نشان می‌دهد که مسئولان این اپلیکیشن‌ها باید در برابر مشکلات پیش آمده پاسخگو باشند اما در حال حاضر بیشتر به جای شفافسازی، این عزیزان حملات و تهدید به منتقدانشان دارند و از بار حقوقی که قانون برایشان تعریف کرده چندان پیروی نمی‌کنند.»
این‌ها اشارات «پوریا قهرمانی» وکیل دادگستری در گفتگوی خود با دیجیاتو است و به نظر می‌رسد مخاطب حرف‌های او، تهدیدهای مدیرعامل پیام رسان سروش و یا گلایه‌های مدیرعامل پیام رسان آی‌گپ و یا حتی عدم شفافیت موضوع هویت پیام‌رسان ویس‍پی به جای شفافسازی در بین مردم است. او تاکید دارد که این مشکلات هنوز حل نشده‌اند و اصل 25 قانون اساسی را به‌طور خلاصه «ممنوعیت بازرسی و نرساندن نامه ها، ضبط و فاش کردن مکالمات تلفنی، افشای مخابرات تلگرافی و تلکس، سانسور، عدم مخابره و نرساندن آنها، استراق سمع و هرگونه تجسس مگر به حکم قانون» تعریف می‌کند:
«دولت و حاکمیت متوجه شده است که باید اعتماد کاربران جلب شود تا این برنامه‌ها در بین مردم رایج شود. تلاش‌هایی برای این امر صورت گرفته ولی همان‌طور که از متن قانون بر‌می‌آید مشکل عدم اعتمادی که وجود دارد دقیقا در همان چند کلمه آخر است که تمامی دیتاهای خصوصی با حکم قانون می‌تواند در دسترس قرار بگیرد.»
این وکیل دادگستری اظهار دارد که پیش‌تر از سوی شورای عالی فضای مجازی عنوان شده بود که آیین‌نامه باید به گونه‌ای تنظیم شود که ضمن صیانت از حقوق شهروندی، مسئولیت کاربر در قبال محتوایی که منتشر می‌کند را هم در بر بگیرد.
دکتر «آرمان فراست» فعال دنیای وب که مدیریت سایت بات‌ساز تلگرامی را نیز بر عهده دارد مشکل اصلی را همان عدم اعتماد می‌داند و تهدید به فیلترینگ تلگرام را تشدید کننده این مهم می‌داند. او باور دارد که اصرار به حذف تلگرام و تاکید بیش از حد روی واژه مهاجرت اوضاع را بهتر نمی‌کند چرا که هیچ‌وقت در هیچ کشوری مهاجرت به یکباره صورت نمی‌گیرد بلکه با رقابت بین اپ‌ها مردم به سمت یک یا چند مورد خاص گرایش پیدا می‌کنند. او به دیجیاتو می‌گوید:
«در این میان مسئولین قوه قضاییه که وظیفه قانون‌گذاری این موضوع را دارند چندان با فضای وب آشنا نیستند و قوانین فعلی و لزوم تغییر آنها که بارها از آن صحبت شده این موضوع را تایید می‌کند. اگر این تهدیدات و شایعات کم شود مردم خودشان کم‌کم به مزیت‌های اپلیکیشن‌های داخلی پی می‌برند و تکیه و مانور روی معرفی این مزیت‌ها بهتر می‌تواند اعتماد مردم را جلب سازد.»
فراست برخی صحبت‌هایی که از سوی مسئولین درباره تلگرام زده می‌شود را چندان درست نمی‌داند و معتقد است که این حرف‌ها عامل دیگریست که مردم را نسبت به پیام‌رسان‌های بومی بی‌اعتماد می‌کند.به گفته او برچسب تروریستی بودن تلگرام نمی‌تواند یک ملاک درست باشد چرا که اگر شخصی هدف تروریستی داشته باشد در نهایت با فیلترشکن از سد فیلترینگ عبور کرده و کار خود را انجام می‌دهد.
این کارشناس در نهایت بازهم تاکید می‌کند که از دیدگاه او بازار رقابتی و دیدن مزایای مدل‌های بومی به‌مراتب جوابگو تر از فیلترینگ تلگرام و برچسب زدن به آن است و مردم از این طریق اشتباه اعتمادشان جلب نخواهد شد.
از آنسو «مجتبی شایسته» مدیر چندین پلتفرم آنلاین موبایل نیز برنامه ریزی نامناسب مدیران این پیام رسان‌ها را از نقطه ضعف اساسی آنها می‌داند ولی باور دارد که دیتاها و ایده‌های خوبی در ذهن دست‌اندرکاران این مجمو‌عه‌هاست که متاسفانه درست راهبردی نمی‌شوند. او به دیجیاتو می‌گوید:
«احتمالا باوجود همه واکنش‌ها و مشکلات فعلی روزی فرا برسد که همه ما از این پیام‌رسان‌ها به نوعی استفاده کنیم، لذا بهتر است مشکل عدم اعتماد زودتر حل و فصل شود. امنیتی بودن مدیریت این فضاها باعث عدم اعتماد مردم به این پیام رسان‌ها شده که با وضع قوانین جدید تا حد زیادی قابل درمان است. مردم از آپارات و دیگر برنامه‌های بومی که استفاده می‌کنند، دلیل مشخصی دارد چرا که این برنامه‌ها دسترسی به خصوصی‌ترین پیام‌های ردوبدل شده کاربران را ندارند. تلفن و پیامک‌ها هم در حالت عادی کافیست با شکایت قانونی یک شخص از شما رصد شود، پس اینجا باید بپرسیم که این جنجالی که برپاست دقیقا برای چیست؟»
او پاسخ‌های احتمالی به پرسشی که خودش را مطرح می‌کند در موارد گوناگونی جستجو می‌کند که به حریم خصوصی افراد، تبلیغات بیش‌از حد دولتی و وابستگی آنها به تلگرام نشات می‌گیرد. شایسته اعتقاد دارد که بزرگترین آسیبی که شبکه های اجتماعی های کنونی دارند، غیرقابل پیگیری بودن مزاحمت‌های درون آنهاست و همچنین باور دارد که مردم باید پی ببرند که بیگ دیتای آنها خارج از ایران باعث کسب درآمد عده‌ای خارجی و ضربه به اقتصاد کشور می‌شود:
«با بیگ دیتاها رفتارسنجی اجتماعی صورت می‌گیرد و کاری که فیس‌بوک اخیرا انجام داد یکی از نشانه‌های تایید این موضوع است. این مسائل اگر با رعایت قوانین شرعی و ایرانی در ایران صورت بگیرد امکان بروز چنین اتفاقاتی را توسط برنامه‌های خارجی بسیار کمتر می‌کند. کشورهای خارجی می‌توانند این اطلاعات کشور ما را خرید و فروش کنند و با آن وقایع ناگواری را در کشور رقم بزنند.»
زمزمه‌هایی مبنی بر اینکه تمام پیام‌رسان‌های بین‌المللی رایج بین کاربران باید فیلتر شوند در بین برخی مجلسیان به پا خاسته و فیلترینگ اینستاگرام هم به طور ضمنی از زبان معاون دادستان کشور خبرش مطرح شده هرچند هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. تمامی این موضوعات در حالی مطرح می‌شود که هنوز مشکلات ریز و درشت مدل‌های بومی این اپلیکیشن‌ها وجود دارد و مبحث‌هایی چون همین اعتماد همچنان کمرنگ باقی مانده‌است. اینکه آیا مردم و کاربران در نهایت خودشان به سمت پیام‌رسان‌های داخلی سوق داده می‌شوند یا کماکان با دور زدن فیلترینگ در تلگرام و دیگر برنامه‌ها می‌مانند را آینده مشخص می‌کند.
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.
با اجازه بزرگترا، خیر ?