توسعه دهندگان ایرانی پشت درهای بسته؛ آیا باید به دنبال جایگزین گیت لب باشیم؟

گیت لب که یکی از پلتفرم های محبوب تحت وب برای سیستم کنترل سورس گیت (Git) به شمار می رود، به تازگی اعلام کرده که از یازدهم اوت یعنی شنبه 20 مرداد از پلتفرم ابری مایکروسافت اژور به گوگل کلاود منتقل می شود. این اقدام در کنار تمام مزایای احتمالی از جمله افزایش کارآیی و پایداری گیت لب، توسعه دهندگان ایرانی را با مشکل تحریم های آمریکا روبرو می کند.

البته هنوز مشخص نیست نتیجه این انتقال چه خواهد شد؛ آیا همانند اکثر سرویس های گوگل به راحتی با یک پروکسی می شود این مانع را دور زد، یا اینکه با مقاومت شدیدتری روبرو خواهیم شد. در ساده ترین حالت، باز هم سرورهایی که مستقیماً می خواهند عملیات Pull را از روی گیت لب انجام دهند، دچار مشکلات عدیده می شوند. حالا شاید کاربرانی که به دلایل مختلف از گیت هاب به گیت لب کوچ کردند، به دنبال جایگزین گیت لب باشند. در ادامه این موضوع را بررسی می کنیم.

چرا گیت لب به انتخاب اصلی توسعه دهندگان تبدیل شد؟

گیت هاب به عنوان پلتفرم میزبانی مخازن گیت در سال 2008 راه اندازی شد و اکنون بیش از 26 میلیون کاربر دارد. پروژه های گیت هاب حالت عمومی و اشتراکی دارند، یعنی هر قطعه کدی که روی این پلتفرم آپلود کنید به شکل رایگان در اختیار دیگران قرار می گیرد. البته امکان راه اندازی پروژه های خصوصی هم وجود دارد ولی باید برای آن هزینه پرداخت کنید.

ماجرا از آنجا شروع شد که مایکروسافت گیت هاب را خرید و جامعه اپن سورس که به دلایل تاریخی با ردموندی ها میانه خوبی ندارند، به این قضیه واکنش نشان دادند. جادی میرمیرانی، کارشناس حوزه IT و برنامه نویس حرفه ای در این رابطه به دیجیاتو می گوید:

جامعه اپن سورس احساس کردند که به آنها خیانت شده و زمان کوچ فرا رسیده. انتخاب اول آنها هم گیت لب بود که هم سرویس بهتری ارائه می کند و هم برنامه اصلی خودش را به شکل اپن سورس منتشر کرده و هر شخص یا شرکتی می تواند به راحتی از آن استفاده کند.

مزیت دیگر گیت لب نسبت به گیت هاب، امکان راه اندازی پروژه های خصوصی به شکل رایگان است که بسیاری از توسعه دهندگان به آن نیاز دارند. به گفته جادی، توسعه دهندگان در این کوچ «هیجانی» حتی به این مسئله توجه نکردند که گیت لب روی سرورهای اژور مایکروسافت کار می کند و در واقع کدها به سرورهای مایکروسافت منتقل می شود.

راه حل چیست؟

حالا توسعه دهندگان ایرانی با این سؤال مواجه هستند که با انتقال گیت لب روی سرورهای گوگل و مسدود شدن آدرس های IP ایران تحت قوانین آمریکا چه باید کرد؟ به سرویس دیگری مهاجرت کنیم؟ به گیت هاب برگردیم یا مخزن گیت [مثلاً] بومی بسازیم؟ جادی در این رابطه می گوید:

ایده اصلی این است که باید از سرویس های جهانی استفاده کنیم. اشتباه ترین گزینه، تلاش برای راه اندازی مخزن گیت بومی است.

صرف بودجه و راه اندازی گیت هاب داخلی (که به گفته جادی به راحتی طی یک روز قابل اجراست) ما را از جامعه جهانی جدا می کند. به عقیده جادی سرویس های معروفی همانند گیت هاب، گیت لب، بیت باکت و غیره در واقع مکانیزم های مشارکت در برنامه نویسی سطح بالا در جهان هستند و به شناخته شدن توسعه دهندگان ایرانی در سطح بین المللی کمک می کنند، به خصوص اینکه مشارکت برنامه نویسان ایرانی در حوزه نرم افزار آزاد به سطح بسیار خوبی رسیده است. پس در منطقی ترین حالت باید دور مخزن جایگزین ایرانی را خط بکشیم، مگر اینکه مانند بحث پیام رسان های بومی پای بودجه های هنگفت و منافع شخصی در بین باشد.

گیت هاب همچنان بهترین پلتفرم برای پروژه های عمومی گیت به شمار می رود

این کارشناس حوزه IT معتقد است از آنجا که گیت هاب همچنان به خوبی کار می کند، می توانیم پروژه ها را دوباره به این پلتفرم منتقل نموده یا در صورت امکان با استفاده از پروکسی از گیت لب استفاده کنیم. به گفته او، برگ برنده توسعه دهندگان ایرانی این است که از دنیا عقب نکشند. از طرفی پروژه های بسیار خوبی روی گیت هاب و گیت لب وجود دارند که می توان آنها را فورک کرد یا در پیشبردشان مشارکت نمود. در نهایت کاربران ایرانی ترجیح می دهند که حضورشان در این پلتفرم های جهانی و شناخته شده را ادامه دهند.

البته باید به این نکته هم اشاره کرد که شرکت های مختلف می توانند گیت لب را به شکل لوکال یا کلاود برای خود نصب نموده و از سرویس های این پلتفرم استفاده کنند. با توجه به مقیاس کلی پروژه و برآورد مزایا و معایب، می توان این گزینه را هم مد نظر قرار داد. در نهایت اگر به دنبال سرویس های جایگزین یا مشابه گیت لب هستید، در ادامه چند نمونه از این موارد را بررسی خواهیم کرد.

بیت باکت (BitBucket)

بیت باکت یکی از معروف ترین سرویس های مخزن کنترل نسخه است که تحت مالکیت شرکت استرالیایی Atlassian قرار دارد و از دو پلتفرم توسعه پروژه مرکوریال و گیت پشتیبانی می کند. عملکرد بیت باکت شبیه گیت هاب است ولی امکانات ویژه ای را در اختیار تیم های توسعه حرفه ای قرار می دهد، ضمن اینکه قیمت گذاری بهتری نسبت به گیت هاب یا گیت لب دارد.

یکی از مزایای بیت باکت، امکان جستجوی آگاهانه یا معنایی است که سینتکس کد شما را آنالیز کرده و نتایج مرتبط تری را حاصل می کند. همچنین ابزار دیگر شرکت Atlassian یعنی ترلو (Trello) هم درون بیت باکت تعبیه شده است. البته این ابزار اپن سورس نیست ولی از پروژه های اپن سورس پشتیبانی می کند.

گیت کراکن (GitKraken)

گیت کراکن یکی از جایگزین های مناسب و رایگان گیت هاب به شمار می رود و روز به روز محبوبیت بیشتری کسب می کند. ویژگی های انحصاری، رابط کاربری زیبا و جذاب، سرعت و سهولت استفاده از گیت، همگی از نکات مثبت گیت کراکن هستند. نسخه رایگان این ابزار کنترل نسخه تا 20 کاربر را پشتیبانی می کند و پس از آن باید از سرویس های پولی استفاده کنید.

گیت کراکن بر مبنای الکترون (Electron) ساخته شده و می تواند مستقیماً روی ویندوز، مک و لینوکس اجرا شود. همچنین یکپارچگی کامل با سرویس های معروفی مانند گیت هاب، بیت باکت و گیت لب هم از مزایای دیگر آن است و کار کردن با مخزن های ریموت را ساده تر می کند.

بینستاک (Beanstalk)

بینستاک با رقبای متن بازی مثل گیت هاب یا بیت باکت از این نظر تفاوت دارد که ابزار خصوصی محسوب می شود. شما می توانید یک مخزن رایگان به ازای هر کاربر عادی داشته باشید که حجم آن روی 100 مگابایت محدود شده است.

بینستاک برای اشتراک گذاری کد و ارسال کد روی مخزن ها از FTP هم ساپورت می کند. با این حال حتی اشتراک پریمیوم این سرویس هم نمی تواند خدماتی در حد و اندازه گیت هاب یا بیت باکت ارائه دهد. امکانات ویژه دیپلوی بینستاک یکی از مزایای رقابتی آن در برابر رقبا به شما می رود.

لانچ پد (Launchpad)

یکی دیگر از نام های بزرگ برای جایگزینی گیت لب، لانچ پد است که به شرکت سازنده اوبونتو یعنی کنونیکال تعلق دارد. اگرچه این پلتفرم بیشتر برای توسعه پروژه های اوبونتو استفاده می شود، ولی پشتیبانی بسیار خوبی هم از گیت دارد.

لانچ پد کاملاً رایگان است و ویژگی های ارزشمندی نظیر ردیابی اشکال (باگ)، بازبینی کد، ساخت پکیج های اوبونتو، میزبانی، فهرست ایمیل، ترجمه زبانی و غیره را در اختیار شما قرار می دهد. از جمله پروژه های مهمی که روی لانچ پد میزبانی شده اند می توان به اوبونتو لینوکس، MySQL، ترمینیتر (Terminator) و اپن استک (OpenStack) اشاره کرد.

کد کامیت (AWS CodeCommit)

همان طور که از نامش پیداست، کد کامیت بخشی از سرویس های وب آمازون (AWS) است و میزبانی مخازن گیت خصوصی را به شکل ایمن و مقیاس پذیر برای شرکت ها فراهم می کند. البته ممکن است AWS برای کاربران تازه کار کمی پیچیده باشد، ضمن اینکه بهره گیری از AWS صرفاً برای کد کامیت توجیه پذیر نیست.

از طرفی بسیاری از شرکت ها تلاش می کنند تا به طور کامل به آمازون وابسته نباشند، به همین علت تا جای ممکن به دنبال سرویس های جایگزین هستند. خوشبختانه AWS به طور کامل با سرویس ها و ابزارهای دیگر سازگار است.