سامانه کاشف؛ یک گام کوچک در مقابله با سایت‌های شرط بندی

سامانه کاشف روزانه ۱۵۰ سایت و کانال مشکوک به جرایم مالی و اخلاقی را رصد و وجوه درگاه‌های پرداخت کارت و حساب‌های بانکی فعال در حوزه قمار و شرط بندی را با دستور قضایی، توقیف می‌‌کند. با این حال به نظر می‌رسد این سامانه نمی‌تواند مانعی بر سر راه مافیای سایت‌های قمار باشد.

پایان سال قبل بود که از سامانه تعاملی کاشف با همکاری بانک مرکزی و دادستانی کل کشور به منظور مبارزه با سایت‌های قمار و شرط بندی رونمایی شد و در اوایل سال جاری با مطرح شدن رخدادهای مالی، صحبت حضور ذی‌نفعان خارج از حوزه پولی و مالی از جمله دادستانی، جرایم سایبری و مالی به میان آمد. در نتیجه بانک مرکزی تکلیف کرد که از سامانه تعاملی کاشف به منظور پنجره واحدی برای اعمال قانون، ارائه احکام و دستور قضایی برای ارجاع به شبکه بانکی استفاده شود. همین مسئله باعث شد تا همکاری بانک مرکزی، کاشف و دادستانی از سه ماه گذشته عملیاتی شود.

کاشف ۱۲ گروه مختلف از رخدادهای مالی و امنیتی را بررسی می‌کند. برای مثال قطعی‌های برق، سرقت تجهیزات و غیره از جمله مواردی هستند که به این سامانه گزارش و در صورت نیاز برای رسیدگی به مراجع مختلف اعلام می‌شود.

«علی اکبر کاظمی نیا» مدیرعامل شرکت مدیریت امن الکترونیکی کاشف در گفتگو با  ایبِنا، در مورد چگونگی عملکرد کاشف توضیح داد که درگاه‌ها، شماره کارت‌ها و حساب‌های بانکی متخلف که بعضی از آنها در حوزه قمار و شرط بندی آنلاین فعال هستند، به این سامانه اعلام و توسط دادستانی و پلیس احکام، بانک‌ها و شاپرک بررسی می‌شوند و پس از آن نتایج در سامانه کاشف اعلام می‌شود. با این حال هنوز پلیس علیرغم آماده بودن دسترسی‌های لازم در سامانه حضور ندارد و کاشف منتظر دستور بانک مرکزی در این خصوص است.

مدیرعامل شرکت مدیریت امن الکترونیکی کاشف با بیان اینکه یکی از حوزه‌های فعالیت کاشف رصد و پیگیری جرایم سایت‌های قمار و شرط بندی در فضای مجازی است، گفت:

«بانک مرکزی به منظور انجام تکالیف در بحث مبارزه با قمار آنلاین به منظور شناسایی و کلاهبرداری‌های سایت‌های قمار و شرط با سامانه کاشف و تعامل دادستانی در حال انجام تکلیف است اما موضوع مهم این است که کاشف به عنوان یک شرکت وابسته به بانک مرکزی صرفا یک سامانه واسط و نظارتی است و متولی محسوب نمی‌شود و در این میان برای رسیدگی به بحث‌های قمار از سوی بانک‌ها و شاپرک نیاز به دستور قضایی است که از طریق کاشف دستور اجرایی اعلام و ابلاغ می‌شود.»

کاظمی‌نیا به این موضوع اشاره می‌کند که مدل پرداخت بسیاری سایت‌های قمار و شرط بندی از درگاه به کارت به کارت تغییر پیدا کرده و به همین ترتیب ابزارهای موجود برای مسدود سازی و توقیف وجوه درگاه‌های پرداخت الکترونیکی، کارت‌های بانکی و حساب‌های بانکی متخلف نیز در دسترس کاشف قرار گرفته و هیچ محدودیت و مشکلی برای مسدودسازی حساب‌ها با حکم قضایی وجود ندارد.

حالا قرار شده است که به زودی سامانه کاشف تعداد درگاه‌ها، کارت‌های بانکی و حساب‌های مسدود شده در حوزه قمار را منتشر کند. با این حال باید پرسید که سامانه تعاملی کاشف، که با اطلاع رسانی دیگران از وجود درگاه‌های بانکی سایت‌های قمار مطلع می‌شود، می‌تواند در مقابل مافیای سایت‌های قمار قد علم کند؟

«شایان عرفانیان» کارشناس و مدرس دیجیتال مارکتینگ نظر دیگری دارد. او در گفتگو با دیجیاتو در ابتدا به ساز و کار پیچیده و گسترده سایت‌های قمار اشاره می‌کند که شناسایی آنها را دشوار می‌کند. به گفته او، راه یافتن به سایت‌های شرط بندی آسان نیست چراکه عضویت در این سایت‌ها ساز و کار شبکه‌ای دارد و اگر شخصی بخواهد در این سایت‌ها عضو شود حتما باید توسط یکی از اعضاء سایت معرفی و عضو شود:

«کسانیکه داخل این حلقه هستند می‌توانند دیگران را وارد سایت کنند. همچنین دامنه‌ها و آی‌دی های این سایت‌ها دائما در حال تغییر است و با ایجاد سامانه‌های اینترکشن نمی‌توان با سایت‌های قمار مقابله کرد. این مسیر نیاز به سیستم‌های امنیتی دارد تا اول از همه بتوانند وارد این سایت‌ها شوند و اقدامی موثر انجام دهند.»

عرفانیان معتقد است سامانه‌های تعاملی مانند کاشف صرفا می‌توانند اختلال کوچکی در این مسیر ایجاد کنند، این درحالی ست که فعالیت سایت‌های قمار و شرط بندی هر روز بیشتر می‌شود. این کارشناس تاکید می‌کند کاشف به عنوان یک عامل کوچک می‌تواند تاثیرگذار باشد، اما نمی‌تواند مانع آنها شود چراکه سایت‌های قمار مافیای بزرگی دارند و بلوکه شدن چند حساب تاثیری در کار آنها ندارد.

با این حال عرفانیان راه اندازی سامانه کاشف را پیشرفتی در مسیر مقابله با این سایت‌ها می‌داند هرچند که کاشف نتواند اختلال بزرگی برای سایت‌های مافیایی قمار ایجاد کند.