عدم تخصیص ارز دولتی به مواد اولیه ساخت لوح فشرده، مرگ DVD در ایران؟

بعد از التهابات بازار ارزی، بسیاری از کالاها و مواد در سامانه گمرک بازمانده‌اند و اجازه ترخیص به آنها داده نشده، یکی از این موارد مواد اولیه ساخت لوح فشرده یا همان DVD است که ارز دولتی هم به آن تعلق نگرفته و کارخانه‌های تولید این محصول به مرز ورشکستگی رسیده‌اند. این موضوع باعث هشدار کارشناسان نسبت به حذف DVD از سبدخانوارهای ایرانی و بیکار شدن هزاران نفر شده است.

«حسین خدایی» رئیس فروش شرکت صنایع الکترونیک گلرنگ تاکید می‌کند که در کشور نزدیک به 5 کارخانه تولید DVD باقی مانده که تا دوماه دیگر بیشتر مواد اولیه را ندارند و از قضا این مواد اولیه یعنی کاغذ و مقوا و پلی‌کربنات هم شامل ارز دولتی نمی‌شود.به گفته خدایی گمرک موادی که با ارز قبلی خریداری شده را قبول نمی‌کند و ارز نیمایی را قبول دارد؛ ارزی که هنوز مبلغش در بازار مشخص نیست.

او از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان حامی تولیدات فرهنگی خواسته که از این کارخانه‌ها حمایت کند تا مبادا بازار فیلم و موسیقی درشان تخته نشود. در کنار او «سعید اخباری» یکی از مدیران مؤسسه تولید و عرضه فیلم قرن 21 نیز اوضاع فعلی را مرگی تدریجی برای DVD در ایران عنوان می‌کند و به روزنامه ایران می‌گوید:

« مؤسساتی که صرفاً کارشان رایت فیلم و انیمیشن است ورشکست خواهند شد یا اینکه مثل مؤسسه ما به سمت فروش اینترنتی و به‌صورت VOD کار خواهند کرد که آن هم باز عده زیادی بیکار خواهند شد.»

شاید در نظر اول اینکه DVD باشد یا نباشد از اهمیت چندانی برخوردار نباشد آن هم با وجود بازار فروش فیلم و سریال به‌صورت VOD در فضای مجازی. اما خیلی‌ها با خرید فیلم از طریق اینترنت بیگانه‌اند و تا پیش از گران شدن لوح فشرده ترجیح می‌دادند آن را از فروشگاه نزدیک خانه‌شان بخرند:

«قیمت تمام شده فیزیک DVD برای عرضه به بازار متأثر از دو عامل پایه مواد اولیه کاغذ و مقوا و هم پلی کربنات است. در چند ماه گذشته کارخانه‌ها به خاطرنوسانات نرخ ارز و مشکلاتی که برای ترخیص کالای خریداری شده از گمرک داشتند، دچار مشکل شدند و افزایش قیمت هم ناخواسته بوده است. دلار امروز به 5 برابر رسیده است، اما به نسبت افزایش نرخ دلار، افزایش نرخ مواد اولیه نداشته‌ایم ولی به‌دلیل اینکه کارخانجات باید مواد اولیه را بگیرند و جایگزین مواد اولیه قبلی کنند، نرخی دستشان نیست و بنابر این با بالاترین نرخ ارز ممکن آن را پیش‌بینی می‌کنند، بنابراین کسانی که با توجه به افزایش نرخ ارز کالایشان را در چند ماه گذشته فروخته‌اند، متضرر شده‌اند. آنچه در واقع سیاست کلی دولت است، حمایت از کارخانجات تولیدی به شکل عام است.»

بخش مهمی ازا خوراک فرهنگی مردم از طریق شبکه توزیع فیزیکی DVD تأمین می‌شود و بخش دیگری که در سه سال اخیر فعال شده است مؤسسات VOD هستند که در بستر اینترنت قانوناً محتوای DVD راعرضه می‌کنند ومردم از این طریق دیگرلازم نیست 10 هزار تومان پول بابت DVD بدهند.

«حسین حاج بیگی» مدیرروابط عمومی مؤسسه هنر اول نیز از موضوع پیش آمده ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید بر اساس تصمیم بانک مرکزی، کاغذ مورد استفاده در ساخت DVD مشمول ارز دولتی نمی‌شود. او تاکید می‌کند که وزارت فرهنگ باید حمایت بخواهد و ارز دولتی را برای مجموعه‌ها محیا سازد و همانطور که بدن انسان غذا احتیاج دارد، روح انسان هم به کالاهای فرهنگی محتاج است. او در گفتگوی خود با روزنامه ایران گفته است:

«متأسفانه شرایط خیلی پیچیده شده است. به‌خاطر اینکه شرایط نوسانات ارزی و تورم در جامعه باعث شده قیمت‌ها و هزینه‌ها عجیب و غریب رشد کند ازDVD بگیرید تا مقوا. ما در تأمین مقوا مشکل داریم همه مقواهای مصرفی ما سه برابر و نیم شده است و قیمت آینده‌اش هم در بلاتکلیفی است.»

نمونه بارز تایید صحبت حاج بیگی را می‌توان در تاخیر عرضه آلبوم محسن چاووشی در روزهای اخیر عنوان کرد که به علت کمبود مقوا و پاکت سی دی صورت گرفت و این معضل خودش را در مارکت موسیقی کشور نشان داد. به گفته کارشناسان با جدی گرفتن همین مسائل ساده، باید از رخ دادن اتفاقات مشابه برای موارد آتی جلوگیری کرد.

افراد حاضر در این صنعت ادعا دارند که صدها پرسنل تحت پوشش بیمه را در اختیار دارند و در کل صنعت نمایش خانگی شامل گروه‌های دوبله، چاپ و شبکه‌های توزیع است که این تعداد شامل چندین هزار نفر خواهد شد و ورشکستگی آن موجب بیکاری این تعداد افرا می‌شود.

البته باید گفت که طبعا به مرور زمان سبک خرید مردم تغییر می‌کند و امروزه هم بسترهای اینترنتی فراهم شده که تا حدی بازار VOD را جایگزین بازار DVD کرده است ولی به گفته اهالی این حوزه، بازار VOD هنوز سهم آنچنانی از مارکت را در اختیار ندارد و مشکلات ریز و درشتی دارد که باید به مرور تکمیل و درست شود. آنها باور دارند که هنوز برای از بین رفتن صنعت تولید لوح فشرده در کشوری چون ایران با امکانات و شرایط حال حاضرش، بسیار زود است.