رییس سازمان فناوری اطلاعات: فیلترینگ تلگرام یک اشتباه امنیتی بود

امیرناظمی، رییس جدید سازمان فناوری اطلاعات کشور در گفتگوی خبری خود درباره راهکارهای آینده بازار ICT ایران، خدمات دیجیتالی در کشور، استارتاپ‌ها و موضوع فیلترینگ اشاره کرده و تاکید داشته که فیلترینگ تلگرام به این شکل، بدترین راهکار ممکن بود. او همچنین اعلام کرده که دولت و وزارت ارتباطات، استارتاپ‌ها را بازوی خود می‌داند و قصد دارد برای تسهیل بخشی فعالیت‌های آنان، اقدامات مثبتی انجام دهد.

ناظمی در گفتگوی خود با روزنامه دنیای اقتصاد با اشاره به اینکه حوزه IT کشور از مخابرات به موبایل و حالا به ضریب نفوذ اینترنت و پهنای باند رسیده، تمرکز روی خدمات دیجیتالی را یکی از اولویت‌های اصلی وزارتخانه ارتباطات عنوان کرده است:

«این خدمات اعم از سفارش آنلاین تاکسی یا خرید آنلاین بوده که شهروندان به واسطه ابزار ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT) از آن استفاده می کنند. از حدود دو سال گذشته تاکنون شاهد بودیم این شاخص رشد کرده است. البته هنوز به یک پارادایمی که از آن زمان گذشته باشد، تبدیل نشده ولی برنامه وزارتخانه این است که تا دو سه سال آینده شهروندان به سرویس های بیشتری دست پیدا کنند.»

ناظمی با انتقاد نسبت به جلسات کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اعلام کرده که در در دو سال گذشته جلسات با حضور تمام اعضا تشکیل نشده و در واقع، جلسات به صورت آنلاین تشکیل شده و رای گیری هم بطور آنلاین صورت گرفته است: «اگر در این جلسه تنها نصف به علاوه یک نفر حاضر در جلسه آنلاین (نه همه اعضای کارگروه) رای مثبت دهند، فیلترینگ اجرا می شود. یعنی مثلا اگر پنج نفر در جلسه حضور داشته باشد فیلترینگ با رای مثبت سه نفر اعمال می شود. همچنین در این کمیته دو نماینده مجلس عضویت دارند که متاسفانه حتی هنوز اقدامی برای دریافت username و password خودشان نکرده اند.»

او ضمن ابراز انتقاد نسبت به اینکه مساله فیلترینگ برای نمایندگان مجلس از اهمیت بالایی برخوردار نیست، می‌گوید که دولت در مساله فیلترینگ نصف به علاوه ی رای را ندارد و تنها 6 عضو از کارگروه دوازده نفره فیلترینگ مربوط به دولت هستند. ناظمی فیلترینگ تلگرام را نیز یک اشتباه امنیتی قلمداد کرده است:

«فیلترینگ تلگرام به این شکل، مردم را به سوی فیلترشکن سوق داده و از دید ما فیلترشکن به احتمال بالایی می‎تواند یک ابزار جاسوسی خارج از ایران روی گوشی شهروندان ایرانی باشد. از روز نخست نسبت به این موضوع موضع گرفتیم که نباید انجام شود. البته خود تلگرام هم عاری از مشکل نبوده و مشکل اصلی آن امنیت شهروندان است. زیرا تلگرام به عنوان یک شبکه اجتماعی هیچ تعاملی با کاربران نداشته و هیچ تعهدی هم به آنها نمی دهد.»

رییس سازمان فناوری اطلاعات معتقد است که اگر در کنار تلگرام، سایر شبکه ها مانند توییتر، اینستاگرام و فیس بوک هم در دسترس شهروندان قرار بگیرد، افراد در این شبکه ها پخش شده و خطرات امنیتی کمتری رخ می‌دهد چرا که تمامی دیتاها و اطلاعات کاربران در یک شبکه ساکن نمی‌ماند.

او استارتاپ‌ها و دولت الکترونیک را دو بازی اصلی دولت برای تحقق ارتقای خدمات دیجیتال در کشور دانسته و گفته که افزایش ناگهانی قیمت دلار باعث شد که وعده پنج یونیکورن استارتاپی داشتن وزیر ارتباطات محقق نشود. ناظمی همچنین معتقد است که دولت الکترونیک، کیفیت زندگی شهروندان را بالا می‌برد و با تاکید به پروتکل حفظ حریم شخصی، اجرا شدن آن را برای همه دستگاه‌ها مفید عنوان کرد.

ناظمی آماری از سال 97 ارائه داده که بر پایه آن تعداد شرکت‌ها و سازمان‌های پیوسته به دولت الکترونیک دو برابر سال گذشته شده و راضی کردن بخش‌های سنتی را یکی از سخت‌ترین موارد تحقق دولت الکترونیک و سد راه توسعه استارتاپ‌ها می‌داند:

«راضی کردن سازمان های سنتی که فکر می کنند انحصار داشتن داده منجر به قدرت می‎شود، برای اینکه داده هایشان را ارائه دهند، زمانبر است. سازمان های دولتی اساسا دوست ندارند خدماتشان را به خارج از دولت برون سپاری کنند. در نهایت صرفا راضی می شوند اطلاعات را به خود دولت بدهند. به هر حال، تمام تلاش سازمان IT این است که تعداد سازمان ها، سرویس ها و اپلیکیشن های حوزه دولت الکترونیک رشد کند و انتظار می رود این هدف تا دو سال آینده به شکل ملموسی محقق شود.»

رییس سازمان فناوری اطلاعات چالش‌های استارتاپ‌ها را بیشتر از این مورد خوانده و از جنگیدن دولت برای حقوق استارتاپ‌ها صحبت به میان آورده است. او باور دارد که در این اکوسیستم هم نقص‌ها و خطاهایی وجود دارد که در تمام دنیا هم هست ولی معتقد است که می‌توان با نظارت‌هایی خاص، تمام این مسائل را حل و فصل کرد. او با اشاره به قوانینی که در دنیا برای تسهیل راه استارتاپ‌ها تنظیم شده، ایران را در این زمینه عقب می‌داند و دیدگاه برخی افراد را به دیدگاهی صفر و یک مانند تشبیه کرده است: «در لحظه شروع کار کسب‌وکارهای نوپا نباید سختگیری شود که انگیزه برای راه اندازی استارت آپ از بین برود. سختگیری ها باید متناسب با رشد پلکانی، مسوولیت اجتماعی و تاثیرگذاری استارتاپ بر جامعه اعمال شود.»

ناظمی در ادامه صحبت‌های خود به طرح حمایت از کسب‌وکارهای نوپا موسوم به طرح نوآفرین اشاره کرده و تاکید دارد که همه کشورها برای چالش‌های قانونی موجود، قوانین تجارتشان را تا حدی تغییر داده‌اند. او جزییات طرح دولت را اینچنین شرح داده است:

«وزارت ارتباطات در قالب طرح «نوآفرین» که 12 بسته دارد، 10 بسته را به نیازمندی های اصلی استارت آپ ها اختصاص داده است. از این 12 حوزه یک بخش نیاز به تنظیمات داخلی دارد یعنی خود وزارت ارتباطات یکسری آیین نامه ها را باید تنظیم کند. بخشی از آن به رابطه سایر دستگاه های دولتی نیاز دارد. در گام نخست باید سازمان هایی مانند بیمه و مالیات را متقاعد کرد که شکل فعالیت استارتاپ ها با واحدهای سنتی فرق دارد. البته آنها هم حق دارند، چرا که در مقررات آنها جایی برای استارت آپ ها تعریف نشده و احتیاج به تغییری دارد که به راحتی قابل اجرا نیست. بخشی از آن هم نیاز به دخالت دولت برای اجرا دارد چرا که چند دستگاه باهم درگیر می شوند. یک بخشی نیاز دارد که قوانین تجارت تغییر کند. قانون تجارت ما اصلا پاسخگوی وضعیت فعلی استارتاپ ها نیست.»