کافه بازار در سال ۹۷؛ گزارشی از ۴۰ میلیون کاربر و ۲۲ هزار توسعه دهنده

«کافه بازار» امروز (۲۸ اردیبهشت ۹۸) با انتشار گزارشی از رشد صنعت برنامه‌های موبایلی ایران در سال ۹۷، جامع‌ترین گزارش آماری‌اش تا امروز را را ارائه داد؛ گزارشی که می‌توان در آن اطلاعات جالبی از سلیقه و خواسته‌های ۴۰ میلیون کاربر و ۲۲ هزار توسعه دهنده پیدا کرد و همچنین داده‌های مختلفی از ۱۳۲ هزار برنامه و ۳۱ هزار بازی را مشاهده نمود. اما گزارش کافه بازار به شکل خلاصه چه می‌گوید؟

۴۰ میلیون نصب فعال

ابتدای سال ۹۸ کافه بازار خبر داد که تعداد نصب‌های فعال «بازار» از مرز ۴۰ میلیون عبور کرده است. همین مسئله، گزارش سال اخیر بازار را از همیشه جذاب‌تر می‌کند، چراکه این پلتفرم‌ حالا رسماً بزرگ‌ترین جمعیت کاربر یا «یوزر بیس» را در بین همه استارت‌آپ‌های ایرانی دارد.

اما این ۴۰ میلیون کاربر در بازار چه کرده‌اند؟ کافه بازار می‌گوید در سال ۹۷، کاربران این پلتفرم بیشتر از ۱.۶ میلیارد بار برنامه‌ها را دانلود یا به‌روز رسانی کرده‌اند. از سوی دیگر به طور متوسط، تعداد برنامه‌ها روی دستگاه‌های اندرویدی، ۶۲ برنامه ذکر شده است. کافه بازار همینطور می‌گوید که رکورد بیشترین کاربران فعال در یک روز، ۸.۲ میلیون کاربر بوده است.

کاربران بازار در سال ۹۷ بیشتر از ۱۵ میلیون تراکنش موفق جهت خرید برنامه‌ها، اشتراک و پرداخت‌های درون برنامه‌ای انجام داده‌اند. این آمار البته ارتباطی هم به خرید از اپلیکیشن‌هایی مانند دیجی‌کالا یا پرداخت کرایه در اسنپ و تپسی‌ ندارد.

۲۲ هزار توسعه دهنده

تعداد توسعه‌دهندگان فعال در کافه بازار از مرز ۲۲ هزار عبور کرد و این تعداد توسعه‌دهنده، در سال ۹۷، رشد درآمد ۸۹ درصدی داشته‌اند. کافه بازار در گزارش خود می‌گوید که مجموع درآمد خالص توسعه‌دهندگان تا پایان سال ۹۷، مبلغ ۲۵۸ میلیارد تومان بوده است. در این میان البته توسعه‌دهندگان تهرانی ۷۱ درصد از این درآمد را به خود اختصاص داده‌اند.

آنچه گزارش کافه بازار اینجا به نمایش می‌کشد، نابرابری جمعیتی و درآمدی توسعه‌دهندگان در پایتخت ایران و سایر استان‌هاست. برای مثال اگرچه ۲۸ درصد از جمعیت توسعه‌دهندگان در تهران هستند اما بیشتر از ۷۱ درصد از درآمد متعلق به تیم‌های توسعه‌دهنده در تهران است.

در توزیع جغرافیایی توسعه‌دهندگان، پس از تهران، خراسان رضوی، اصفهان و استان فارس حضور دارند که به ترتیب ۸، ۷ و ۶ درصد از جمعیت توسعه‌دهندگان بازار را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال جدول توزیع درآمدهای توسعه‌دهندگان نشان می‌دهد که خراسان رضوی با ۱۱.۸ درصد، البرز با ۲.۵ درصد و اصفهان با ۲.۳ درصد، پول‌سازترین استان‌های کشور در بین توسعه‌دهندگان کافه بازار بوده‌اند.

یکی دیگر از آمارهای مهم این بخش، می‌گوید که تا پایان سال ۹۷، بیشتر از هزار و ۶۵۳ توسعه‌دهنده ایرانی برنامه‌هایی تولید کرده‌اند که بیشتر از ۱۰ هزار نصب دریافت کرده‌اند. ۳۷۵ توسعه‌دهنده ایرانی هم بازی‌هایی تولید کرده‌اند که تعداد نصب فعال آنها فراتر از ۱۰ هزار رفته است.

اما در نهایت رشد درآمد توسعه‌دهندگان ایرانی در سال ۹۷، رشد بسیار قابل توجهی نسبت به درآمد سال ۹۶ داشته است. همین رشد ۸۹ درصدی باعث شده تا توسعه‌دهندگان بازار رقمی معادل ۲۵۸ میلیارد تومان را به عنوان درآمد خالص دریافت کنند.

۱۳۲ هزار برنامه

به گفته کافه بازار، تعداد برنامه‌ها در بازار به ۱۳۲ هزار عدد رسیده است و اپلیکیشن «دیوار» با بیشتر از ۱۷ میلیون نصب فعال، همچنان جلوتر از سایر اپلیکیشن‌ها در حرکت است. وقتی به گزارش جامع سال ۹۶ کافه بازار هم نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که دیوار با بیشتر از ۱۳ میلیون نصب فعال باز هم در رتبه اول اپلیکیشن‌های ایرانی قرار گرفته بود.

کافه بازار با مقایسه تغییرات نصب فعال برنامه‌ها در پایان سال ۹۷ با پایان سال ۹۶، نشان می‌دهد که بیشترین رشد مربوط به دسته برنامه‌های «امور مالی» بوده است. پس از آن، «پیام‌رسان‌ها» و دسته «رفت‌وآمد» بیشترین رشد را داشته‌اند.

شاید بتوان دلیل این اتفاق را علاقه بیشتر بانک‌ها و استارت‌آپ‌های فین‌تک به تبلیغات برای اپلیکیشن‌های خود و ترغیب کاربران برای استفاده از آنها دانست. از سوی دیگر رشد پیام‌رسان‌ها هم پس از فیلترینگ تلگرام در اردیبهشت ۹۷، چندان دور از ذهن نیست. سال ۹۷ همچنین سالی است که دسته رفت‌وآمد به دلیل بزرگ‌تر شدن ناوگان تاکسی‌های اینترنتی در سراسر کشور، رشد قابل قبولی داشته است.

از سوی دیگر اپلیکیشن‌هایی که در دسته «خبرها و نشریات»، «سبک زندگی» و «سرگرمی» قرار داشته‌اند، بیشترین رشد منفی را در سال ۹۷ از خود نشان داده‌اند.

نمودار فوق نشان می‌دهد که کاربران کافه بازار در دسته‌بندی‌هایی که بیشترین رشد را داشته‌اند، به چه تعداد اپلیکیشن دسترسی داشته‌اند. جالب اینجاست که دسته «امور مالی» که با اختلاف بیشترین رشد را داشته، کم‌ترین تعداد اپلیکیشن در بین دسته‌های فوق را دارد.

از سوی دیگر برای اولین بار در تاریخ گزارش‌های کافه بازار، این پلتفرم تصمیم گرفته است تا برترین اپلیکیشن‌ها در دسته‌هایی که رشد بالایی داشته‌اند را با هم مقایسه کند و آمارهای مهمی را به این شکل منتشر نماید.

در دسته امور مالی که شامل اپلیکیشن‌هایی با خدمات بانکی، پرداخت قبوض یا خرید شارژ می‌شود، ۵ بازیگری که بیشترین نصب را داشته‌اند در برابر هم قرار گرفته‌اند تا رشد آنها در مقایسه با سال گذشته مورد بررسی قرار گیرد.

اپلیکیشن «آپ» با ۹ میلیون نصب فعال، رشدی ۵۰ درصدی در مقایسه با سال‌ گذشته داشته اما اپلیکیشن‌های «هفت‌هشتاد» و «همراه بانک ملت» رشد ۱۰۰ درصدی را تجربه کرده‌اند و به ۲ میلیون نصب فعال رسیده‌اند.

اما فارغ از پنج اپلیکیشنی که در دسته امور مالی بیشترین نصب را دارند، کافه بازار آمار ۵ اپلیکیشنی که در همین دسته بیشترین رشد را دارند را نیز منتشر کرده است. بر همین اساس «همراه بانک تجارت» و «ایوا» رشد بالاتر از ۵ هزار درصدی و سپس اپلیکیشن‌های «شصت»، «همراه نوین» و «همراه بانک مهر اقتصاد» با رشد ۲۰۰ درصدی رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند.

کافه بازار همچنین در گزارش خود می‌گوید که بیشترین تمایل به اپلیکیشن‌های دسته امور مالی به ترتیب در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان و سپس تهران است.

دسته بعدی برنامه‌ها که در گزارش کافه بازار مورد بررسی بوده، دسته‌ی خرید است. این دسته شامل برنامه‌هایی است که به خرید اینترنتی کالا یا خدمات کمک می‌کنند. پر نصب‌ترین اپلیکیشن‌ها در دسته خرید به این شرح هستند:

پرنصب‌ترین اپلیکیشن‌ها در دسته خرید، به ترتیب دیوار، شیپور و دیجی‌کالا هستند. دیوار به عنوان پرنصب‌ترین برنامه در کافه بازار، بیشتر از ۱۷ میلیون نصب فعال دارد و در سال ۹۷ هم رشد ۲۰ درصدی داشته است. از طرفی شیپور با رشد ۱۰ درصدی به ۵ میلیون نصب فعال رسیده است و دیجی‌کالا هم با رشد ۲۰ درصدی، بیشتر از ۳ میلیون نصب فعال دارد.

اما برنامه‌هایی که در دسته خرید بیشترین رشد را داشته‌اند، به ترتیب «رفاه من» با بیشتر از ۸۰ هزار درصد رشد، «۷۰۳۰» با رشدی حدود ۵۰ هزار درصد، «باشگاه مشتریان کوروش»، «اسنپ مارکت» و در نهایت «کمدا» با رشدی بالاتر از ۵ هزار درصد هستند. از طرفی استان‌هایی که بیشترین استفاده را از اپلیکیشن‌های دسته خرید دارند، به ترتیب تهران، سمنان و البرز هستند.

در دسته سفر، کافه بازار اپلیکیشن‌های تاکسی‌ آنلاین، برنامه‌های خرید بلیت و برنامه‌های مسیریابی را در کنار هم قرار داده است. وقتی به دنبال پرنصب‌ترین اپلیکیشن‌های این دسته باشید، به این لیست برخورد خواهید کرد:

«اسنپ» با رشد ۲۰ درصدی نصب فعال در سال ۹۷، به ۷ میلیون کاربر فعال دست پیدا کرده در حالی که «تپسی» با رشد ۳۰ درصدی، ۲ میلیون نصب فعال دارد. از طرفی رشد ماکسیم تنها ۱۰ درصد بوده است و بر اساس همین آمار، ۵۰۰ هزار نصب فعال دارد.

در این دسته بندی اما شاهد رقابت دو نقشه و مسیریاب بومی هم هستیم. اپلیکیشن «نشان» با رشد ۵۰۰ درصدی در سال ۹۷، بیشتر از یک میلیون نصب فعال دارد. با این حال اپلیکیشن «بلد» که متعلق به خود کافه بازار است، رشدی نزدیک به یک میلیون درصد داشته و اکنون بالای یک میلیون نصب فعال دارد.

کافه بازار همچنین اپلیکیشن‌هایی که بیشترین رشد را در این دسته داشته‌اند را مشخص کرده است. همانطور که می‌توان حدس زد، بلد با رشد نزدیک به یک میلیون درصد در صدر این جدول است. سپس نوبت به اپلیکیشن «وی» می‌رسد که بیشتر از ۱۰ هزار درصد رشد نصب داشته است. پس از آن اپلیکیشن‌های «استعلام خلافی خودرو» و «ماکسیم» هر کدام رشد بالای هزار درصدی را تجربه کرده‌اند و در نهایت «اتاقک» هم رشد ۶۰۰ درصدی را ثبت کرده است.

بیشترین کاربرانی که از این اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند ساکن استان‌های تهران، البرز و خراسان رضوی هستند.

دسته بعدی که مورد بررسی کافه بازار قرار گرفته، دسته شبکه‌های اجتماعی است. کافه بازار می‌گوید که ۲ هزار اپلیکیشن در این دسته بندی وجود دارد که پرنصب‌ترین‌ها در میان آنها به شرح زیر هستند:

اینستاگرام با ۲۲ میلیون نصب فعال، صدر نشین این دسته است. پس از آن واتس‌اپ با ۱۹ میلیون نصب فعال، تلگرام طلایی با ۱۴ میلیون، ایمو و اسکایپ نیز با حدود ۸ میلیون نصب فعال در رتبه‌های بعدی هستند.

فیلترینگ تلگرام و حذف نسخه اصلی آن از کافه بازار، میدان را خالی کرده است تا اینستاگرام به پرنصب‌ترین شبکه اجتماعی در کافه بازار بدل شود. در این گزارش همچنین آمده است که استان‌های کردستان، کهگیلویه و بویراحمد و سپس آذربایجان غربی بیشترین استفاده را از شبکه‌های اجتماعی دارند.

دسته بعدی که مورد بررسی قرار گرفته است، دسته برنامه‌های کاربردی است؛ جایی که ایرانسل با اپلیکیشن «ایرانسل من» با بیشتر از ۸ میلیون نصب فعال در صدر جدول جا گرفته است.

ایرانسل من در سال ۹۷ رشد ۳۰ درصدی داشته است. از سوی دیگر اما اپلیکیشن «همراه من» که متعلق به همراه اول است، رشدی ۵۰ درصدی در سال ۹۷ داشته و بیشتر از ۵ میلیون نصب فعال دارد. «تقویم فارسی» با یک میلیون نصب فعال و سپس اپلیکیشن‌های «CamScanner» و «ژوبین» هر کدام با بیشتر از ۵۰۰ هزار نصب فعال در رتبه‌های چهارم و پنجم هستند.

بیشترین رشد در دسته کاربردی اما متعلق به اپلیکیشن «دولت همراه» است که از سوی سازمان فناوری اطلاعات ایران، یکی از معاونت‌های وزارت ارتباطات منتشر شد. نصب این اپلیکیشن در سال گذشته رشدی بیشتر از ۵۰ هزار درصدی داشته است که علت اصلی آن را می‌توان در درخواست کارت سوخت یا اتصال کارت سوخت به کارت بانکی در نیمه دوم سال گذشته جستجو کرد.

پس از آن، اپلیکیشن «تقویم شمیم یاس ۹۸» رشدی بالاتر از ۱۰ هزار درصدی را تجربه کرده است. اپلیکیشن‌های «باجه شهروندی»، «آنتی‌ویروس» و «همتا» نیز رشد بالای هزار درصد داشته‌اند. بیشترین علاقه به دسته اپلیکیشن‌های کاربردی، متعلق به استان‌های کرمانشاه، کردستان و کهگیلویه و بویراحمد است.

۳۱ هزار بازی

کافه بازار همچنین در گزارش سال ۹۷ خود نگاه ویژه‌ای به بازی‌های موبایلی داشته است. بر اساس همین گزارش، بیشترین رشد نصب فعال در دسته کلمات و دانستنی‌ها با ۳۴ درصد افزایش بوده است. بازی «آمیرزا» هم با بیشتر از ۳ میلیون نصب فعال، پرنصب‌ترین بازی ایرانی در کافه بازار لقب گرفته است.

نکته مهم اینجاست که به جز رشد ۳۵ درصدی دسته‌ی کلمات و دانستنی‌ها و همچنین رشد کمتر از ۱۰ درصدی در دسته «خانوادگی»، سایر دسته‌بندی‌ها در حوزه بازی با رشد معکوس مواجه بوده‌اند. بیشترین رشد منفی نیز به بازی‌های استراتژی، معمایی و شبیه‌سازی می‌رسد.

بازار همچنین پنج بازی پرنصب در سال گذشته را نیز معرفی کرده است که در میان آنها آمیرزا با ۳ میلیون نصب، رشدی ۲۰۰ درصدی در مقایسه با سال ۹۶ داشته است اما «Clash Of Clans» رشد منفی ۲۰ درصدی را تجربه کرده است و ۲ میلیون نصب فعال دارد. بازی ایرانی «Quiz Of Kings» هم رشد نداشته است و یک میلیون نصب فعال دارد.

اما گزارش کافه بازار یک موضوع مهم را هم به تصویر می‌کشد. اگرچه صرفاً دو دسته از بازی‌ها رشد داشته‌اند و سایر دسته‌ها با رشد منفی در سال ۹۷ مواجه بوده‌اند، اما بازی‌های ایرانی موفق شده‌اند تا درآمد خود را ۵۹ درصد افزایش دهند.

بازار نمودار پنج بازی برتری که در سال ۹۷ بیشترین رشد را داشته‌اند را هم منتشر کرده است. در این لیست، «اسنپ‌کیو» با رشد ۱۰ هزار درصدی و ۵۰۰ هزار نصب فعال، جایگاه اول رشد نصب فعال را به خود اختصاص داده است.

آمارهای جالب دیگری هم در مورد بازی‌ها در گزارش کافه بازار یافت می‌شود. برای مثال هر کاربر کافه بازار، به طور متوسط ۲.۸ بازی در موبایل خود دارد. یا استان‌هایی که بیشترین و کمترین علاقه را به بازی‌های موبایلی داشته‌اند. یزد، سمنان و کرمان استان‌هایی بوده‌اند که بیشترین تمایل را به نصب بازی‌های موبایلی نشان داده‌اند و خراسان شمالی، همدان و ایلام کمترین علاقه را به بازی‌ها نشان داده‌اند.

گزارش کافه بازار با بخش «انتخاب کاربران» به پایان می‌رسد. در واقع، کاربران بازار برترین بازی‌ها و برنامه‌ها را از نگاه خودشان انتخاب کرده‌اند. سه برنامه‌ی «قصه‌های قرآنی»، «نقشه و مسیریاب بلد» و «فیدیلیو» به ترتیب انتخاب کاربران در بخش برنامه‌ها بوده‌اند. در بخش بازی‌ها نیز، «آهنگتو»، «Mobile Legends» و «سفره‌چی» به ترتیب انتخاب برتر کاربران نام گرفته‌اند.

گزارش کامل کافه بازار از سال ۹۷، در این لینک قابل دانلود است.