دقیق ترین ساعت اتمی دنیا به زودی در مدار زمین قرار می گیرد

دقیق ترین ساعت اتمی دنیا که مسیریابی خودکار فضاپیماها را ممکن می کند قرار است به زودی آخرین پرتاب آزمایشی اش را پشت سر بگذارد.

ساعت اتمی دیپ اسپیس ناسا طبق برنامه ریزی ها ۲۲ ژوئن (یکم تیرماه سال جاری) از طریق یک فروند راکت فالکون هوی متعلق به شرکت اسپیس ایکس به مدار زمین پرتاب می شود. این ساعت اتمی که ابعادی به اندازه یک توستر دارد قرار است یکسال را در مدار زمین سپری کند و کارایی تکنولوژی طراحی شده توسط محققان ناسا برای سفرهای فضایی آتی را به اثبات برساند.

عملکرد این ساعت اتمی ۵۰ برابر دقیق تر از نمونه های مورد استفاده در ماهواره های GPS است

ساعت های اتمی با اندازه گیری لرزش های طبیعی اتم زمان را اندازه می گیرند و این تکنیک هم اکنون درون مایه ساعت های مدرن را تشکیل می دهد. بر این اساس یک ثانیه به مدتی گفته شده که طول می کشد یک اتم سزیم ۱۳۳ در یک موقعیت مشخص ۹۱۹۲۶۳۱۷۷۰ مرتبه نوسان کند.

بسیاری فضاپیماها همین حالا نیز به ساعتهای اتمی مجهز هستند. برای مثال تجهیزات و وسایلی که همراه با ماهواره ها به فضا پرتاب می شوند و امکان تعیین دقیق موقعیت از طریق GPS را میسر می کنند از ساعت های اتمی استفاده میکنند.

ساعت اتمی دیپ اسپیس تنها یک ثانیه در هر ۹ میلیون سال خطا دارد

اما در اعماق فضا خبری از GPS نیست و پایگاه های کنترلی مستقر روی زمین باید فرامین خود را برای فضاپیماهایی که در دور دست سیر می کنند ارسال نمایند؛ این فرایند هرچه فضاپیما از زمین دورتر شود زمانبرتر می شود و اینجاست که ساعت اتمی دیپ اسپیس وارد عمل خواهد شد.

مقامات ناسا در جلسه پرسش و پاسخی که برای تشریح عملکرد این ساعت برگزار شد اعلام داشتند:

اگر بخواهیم منظومه شمسی را کنکاش کنیم باید روشی سریع تر و بهتر را در اختیار فضانوردان مستقر در فضاپیماها قرار دهیم تا بدون نیاز به ارسال سیگنال برای زمین موقعیت دقیق خود را تشخیص دهند. وجود ساعت اتمی دیپ اسپیس در این فضاپیماها امکان تشخیص سریع و دقیق موقعیت آنها را با استفاده از سیستم های ناوبری ممکن می کند.

در تست های زمین ساعت اتمی دیپ اسپیس دقت بسیار بالایی را نشان داد؛ هر ۹ میلیون سال تنها یک ثانیه خطا. این رقم پنجاه برابر بهتر از ساعت های اتمی موجود در ماهواره های GPS است.

فالکون هوی در ماموریت آتی خود سومین پروازش را انجام می دهد؛ راکت چندبار مصرف و عظیم الجثه ای که در فوریه ۲۰۱۸ یکبار به فضا پرتاب شد و در آوریل امسال نیز پروژه ای را برای کشورهای عربی انجام داد.