دانشمندان در جو سیاره ای دور دست بخار آب پیدا کردند

دانشمندان از کشف بخار آب در اتمسفر سیاره ای دور با ابعاد دو برابر زمین خبر دادند. گفته می شود احتمال بارش باران به شکل آب مایع نیز در این سیاره وجود دارد و به همین خاطر این سیاره که در خوشه ای به نام لئو در خارج در منظومه خورشیدی قرار گرفته در زمره کاندیدهای اصلی برای جستجو به دنبال حیات فرازمینی قرار گرفته است.

این نخستین باری است که یک سیاره در کمربند حیات ستاره اش پیدا می شود و حاوی توده هایی از بخار مایع در جو پیرامونی اش است. منظور از کمربند حیات جایی است که دمای آن نه خیلی زیاد و نه خیلی کم باشد تا امکان وجود آب به شکل مایع در آن وجود داشته باشد.

این کشف تازه امیدها برای پیدا کردن سیاره ای را افزایش داده است که نتنها ممکن است شرایط زندگی را داشته باشد بلکه حتی می تواند میزبان اورگانیزم های زنده باشد.

آنجلوس سیاراس از اخترشناسان کالج لندن در این باره گفت:

این اولین باری است که دانشمندان موفق به کشف یک سیاره قابل سکونت با دمایی مناسب می شوند که حاوی آب است. این سیاره بهترین کاندید برای سکونت در حال حاضر است.

اما سیاره جدید کشف شده که K2-18b خوانده می شود نخستین بار در سال ۲۰۱۵ توسط تلسکوپ فضایی کپلر مشاهده شد. این جرم آسمانی که تقریبا دو برابر زمین است و توده ای هشت برابر آن دارد به دور یک کوتوله سرخ سرد با ابعاد نصف خورشید می گردد و ۱۱۰ سال نوری تا زمین فاصله دارد.

گرمای تولیدی توسط کوتوله های سرخ به مراتب پایین تر از گرمای خورشید است با این حال از آنجایی که K2-18b در فاصله اندکی از ستاره میزبان خود به دور آن می گردد دمایی برابر با ۱۰ درجه سانتی گراد دارد. این سیاره هر ۳۳ روز یک بار به دور کوتوله سرخ خود می گردد و در نتیجه هر سال آن تقریبا با یک ماه زمین برابری می کند.

متاسفانه تکنولوژی های امروزی آنقدر پیشرفته نیستند که از این فاصله زیاد بتوان از سطح این سیاره عکس گرفت و از طرفی فاصله آنها بیش از اندازه تا زمین زیاد است که بتوان فضاپیماها را به نزدیکی شان فرستاد. با این حال تلسکوپ های فضایی مستقر در فضا می توانند اطلاعات خوبی در رابطه با جو آنها به دست بیاورند.

تاکنون هیچ سیاره ای که جوی مملو از بخار آب داشته باشد پیدا نشده است

تیم محققان دانشگاه کالیفرنیا برای بررسی اتمسفر این سیاره، دو سال بعد از شناسایی آن توسط کپلر از تلسکوپ فضایی هابل استفاده کردند و دیتای به دست آمده از نور کوتوله سرخ میزبان را همزمان با حرکت K2-18b به دور آن در هشت موقعیت مختلف تحلیل کردند.

دیتای به دست آمده نشان داد که همزمان با عبور K2-18b از مقابل کوتوله سرخ، طول موج های نوری که توسط آب جذب می شوند به ناگهان افت پیدا می کنند و با حرکت سیاره مجددا زیاد می شوند. دانشمندان این اثر را نتیجه حضور بخار آب در اتمسفر سیاره مورد بحث می دانند.

جیووانا تینتی از اعضای تیم تحقیق در این باره گفت:

ما در کمال تعجب شاهد اثر بسیار قوی بخار آب در جو این سیاره بودیم. این در وهله نخست یعنی اینکه سیاره مذکور برای خود جو دارد و دوم اینکه حاوی مقدار قابل توجهی آب است.

در جستجو برای حیات فرازمینی هیچ چیز پر اهمیت تر از حضور آب نبوده است. روی همین کره خاکی هم اگر آب نباشد حیاتی وجود ندارد و در مورد سیارات دیگر هم همین مساله متصور است.

البته باید در نظر داشت که کشف بخار آب در جو سیاره K2-18b به معنای وجود بخار آب در سطح آن نیست اما نشان می دهد که این سیاره احتمالا یکی از پیش شرط های وجود حیات را دارد. سیارس در مصاحبه با گاردین گفته ما هیچ سیاره دیگری که در جو خود بخار آب داشته باشد نمی شناسیم. براساس گزارشی که در همین رابطه در نشریه نیچر استرونومی منتشر شده، K2-18b  بین ۰.۰۱ درصد تا ۵۰ درصد آب در اتمسفر خود دارد.