چرا تلکام بیستم برگزار نشد؟ داستان یک نمایشگاه رها شده

خبر کوتاه بود و برای فعالان صنعت مخابرات عجیب: نمایشگاه تلکام امسال برگزار نمی‌شود. حدس‌ها و گمانه‌هایی زیادی مبنی بر چرایی این عدم برپایی بیان شد، صحبت‌هایی همچون اینکه امروزه وزارت ارتباطات نمایشگاهی که خودش به نوعی متولی آن بوده را رها کرده است.

گفته می‌شود که وزارت ارتباطات خواستار تعویق یک تا دو ماهه در زمان برگزاری این نمایشگاه و اعمال تغییرات ساختاری در آن شده بود که این درخواست با مخالفت شرکت مجری نمایشگاه تلکام رو‌به‌رو شده است. روابط عمومی وزارت ارتباطات در این مورد گفته که «از نظر ما اینکه نمایشگاه تلکام با همین ساختار و با مشابهت زیاد به الکامپ برگزار شود، قابل قبول نیست و ارزش افزوده‌ای برای شرکت‌ها و سازمان‌ها ایجاد نمی‌کند. ما خواستار تعویق یک ماهه این نمایشگاه شده بودیم که به دلیل پر بودن تقویم نمایشگاهی امکان‌پذیر نبود.»

نقش وزارت ارتباطات در برگزاری تلکام

«فرامرز رستگار» دبیر سندیکای صنعت مخابرات ایران در گفتگو با دیجیاتو می‌گوید که مجری و هماهنگ‌کننده اصلی نمایشگاه، خود وزارت ارتباطات بوده و برای این ادعا به تاریخچه این نمایشگاه اشاره دارد: «جدا از نوزده سال جاری، ۱۱ سال هم پیش از آن نمایشگاه دستاورهای مخابراتی برگزار می‌شد. در کل در سال‌های دور یک رویداد در نمایشگاه بین‌المللی برگزار می‌شد و چندین صنعت در آن شرکت می‌کردند. از ابتدای امر تا به امروز نیز برگزار کننده و هماهنگ کننده نمایشگاه تلکام، وزارت ارتباطات بوده است و ما برای هماهنگی غرفه‌ها و... با مسئولین این وزارتخانه در ارتباط بودیم.»

رستگار ضمن تاکید بر این موضوع اذعان دارد که اساسا ابداع کننده و متولی این نمایشگاه از آغاز وزارت پست و تلگراف که امروزه به وزارت ارتباطات تغییر نام یافته بوده و صفر تا صد برگزاری این نمایشگاه بر دوش این وزارتخانه بوده، البته تا امسال. رستگار می‌گوید:

«با نزدیک شدن به نمایشگاه تلکام اما مشخص شد که وزارت ارتباطات قصد ندارد در این نمایشگاه غرفه داشته باشد و حضور خود را در حد یک «کنفرانس ظرفیت» بیان کرد. این موضوع که متولی یک نمایشگاه نخواهد خودش در آن حضور داشته باشد به این معناست که میزبان دیگر نمی‌خواهد نمایشگاه را داشته باشد.»

دبیر سندیکای صنعت مخابرات ایران می‌گوید پس از این تصمیم وزارتخانه، ناگهان اپراتورهای بزرگ ارتباطی نیز از حضور فیزیکی در نمایشگاه ممانعت به عمل آوردند: «اپراتورهایی که تا پیش از این بر سر یک متر غرفه بیشتر با یکدیگر دعوا می‌کردند، حالا به خاطر نبود متولی نمایشگاه یا به هر دلیل دیگری، از حضور در نمایشگاه منصرف شدند.»

به گفته رستگار پس از این انصراف‌ها، بسیاری از شرکت‌های خصوصی و دولتی دیگر نیز برای حضور در نمایشگاه تردید داشتند. او می‌گوید در این شرایط سندیکای صنعت مخابرات ایران نیز نظر خودش را به صورت عمومی منتشر کرد:

«ما دیدیم که در شرایط فعلی و با عدم حضور متولی نمایشگاه و برخی غرفه‌داران اصلی رویداد، برگزاری نمایشگاه در حال حاضر درست و به صلاح نیست. به همین دلیل هم از حضور فیزیکی در نمایشگاه انصرف دادیم و پس از ما، دیگر تمام شرکت‌کننده‌ها از حضور در نمایشگاه منصرف شدند. برپایی نمایشگاهی که غرفه ندارد دیگر به چه کار می‌آمد؟»

تصمیمی که دیر گرفته شد

رستگار در پاسخ به این سوال که آیا وزارت ارتباطات دیر موقع، عدم حضور خود را اعلام کرده یا خیر می‌گوید وزارت ارتباطات خودش میزبان این رویداد بوده و حضورش به صورت پیش فرض در این نمایشگاه بدیهی و محرز بوده، اما به گفته او اعلام عدم حضور در نمایشگاه توسط وزارت ارتباطات دیر انجام شده است:

«دست دولت درد نکند که بالاخره چند ده سال متولی و برگزارکننده این رویداد بوده. درهر حال به نظر می‌رسد که دولت قصد داشته نمایشگاه تلکام را به نحو دیگری برگزار کند و یا تغییراتی در آن صورت دهد. این موضوع اما تا به امروز به طور رسمی اعلام نشده و به همین دلیل از نظر من کارشناس، دولت دیگر متولی و مسئول برگزار کننده تلکام نخواهد بود.»

دبیر کل سندیکای مخابرات با اشاره به مراسم بزرگ ITU که هر ساله در جهان برگزار می‌شود، می‌گوید که دیدگاه جهانی هم باور دارد که وجود نمایشگاه مخابراتی یک بار در سال ضرورت دارد و سندیکای مخابرات ایران نیز با همین باور قصد دارد که با همراهی چند شرکت دیگر به عنوان پرچمداری ظاهر شود که قصد احیا و ادامه حیات تلکام را داشته باشد «حال یا با همان اسم، یا با اسم دیگر و البته با محتوایی متفاوت و فناورانه‌تر و امروزی.»

رستگار درباره نظریه ادغام نمایشگاه تلکام با سایر نمایشگاه‌ها نظیر الکامپ نیز به دیجیاتو می‌گوید: «وزارت ارتباطات متولی تلکام بود و می‌توانست آن را با دیگر نمایشگاه‌ها ادغام کند اما این کار را نکرده است. از نظر کارشناسانه من اما ادغام تلکام با الکامپ یا هر نمایشگاه دیگری کار صحیح و درستی نمی‌دانم. شاید همزمان برگزار کردن این دو رویداد به علت کاهش ترافیک و هزینه‌ها به صرفه باشد اما اینکه رسما دو نمایشگاه با یکدیگر ادغام شوند، نیاز به مطالعات گسترده‌ای دارد و عملی شدن آن را صحیح نمی‌دانم.»

سیاست‌های مجری خصوصی نمایشگاه باعث تعطیلی آن شد

«محمدباقر اثنی عشری» رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور که در سالهای اخیر مسئول برگزاری مراسم الکامپ بوده نیز با ابزار تاسف از لغو برگزاری نمایشگاه «تلکام» در گفتگو با دیجیاتو عنوان می‌کند که در ابتدای امر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پس از آن اپراتورها، شرکت مخابرات و سایرین از شرکت در نمایشگاه انصراف دادند چراکه قصد داشتند از شکل برگزاری سنتی نمایشگاه فاصله بگیرند.

به گفته اثنی‌عشری هدف سازمان نظام صنفی و رایانه‌‌ای کشور از برگزاری نمایشگاه «الکامپ» توسعه محتواست و نه کسب درآمد؛ هدفی که شاید مجری خصوصی نمایشگاه تلکام قادر به انجام آن نبوده و به همین دلیل وزارت ارتباطات و اپراتورها از حضور در آن منصرف شده‌اند.

اثنی عشری عنوان کرد که در سال‌های ۸۶ و ۸۷ دو نمایشگاه «الکامپ» و «تلکام» باهم برگزار شدند اما چون در آن دوره حوزه مخابرات پیشرفت بیشتری داشت، برگزارکنندگان تلکام ترجیح دادند که این نمایشگاه جدا از الکامپ باشد اما حالا پس از چند سال، کسب و کارهای حاضر در نمایشگاه الکامپ رشد بیشتری داشته‌اند و در صورت ادغام مشکلاتی به وجود خواهد آمد.

رئیس سازمان نظام صنفی و رایانه‌ای کشور در مورد چرایی عدم برگزاری این نمایشگاه، به دیجیاتو توضیح داد که وزارت ارتباطات قصد داشت تا نمایشگاه تلکام را از حالت سنتی خارج کند و به سمت توسعه محتوا و تبادل فناوری ببرد و به دلیل مرتفع نشدن همین نیاز در نمایشگاه تلکام از حضور در آن انصراف داده است. اثنی عشری برخلاف رستگار باور دارد که مسئول برگزاری تلکام دولت نیست و بخش خصوصی کارهای مربوط به برپایی تلکام را بر عهده داشته است:

«مجری تلکام شرکتی خصوصی بود که توان یا هدفش برای برگزاری این نمایشگاه با هدف دولت هماهنگ نبود و در نتیجه چنین اتفاقی افتاد. بعد از وزارت ارتباطات نیز اپراتورها، شرکت مخابرات و سایرین نیز از شرکت در نمایشگاه انصراف دادند چراکه به دولت وابسته هستند اما چنین اتفاقی در نمایشگاه الکامپ نخواهد افتاد چراکه تنها ۳ درصد از درآمد نمایشگاه وابسته به دولت است و ۹۷ درصد باقی وابسته به بخش خصوصی‌ است. ضمن آنکه سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور هدف از برگزاری الکامپ را پیشرفت و توسعه حوزه فناوری می‌داند و به همین دلیل در الکامپ ۹۸ حدود ۴۰۰ میلیون تومان برای ستاد خبری هزینه کرد.»

نمایشگاهی که رها شد

در نهایت می‌توان گفت وزارت ارتباطات که به گفته فرامرز رستگار، متولی این نمایشگاه بوده، حالا بنا به دلایلی قصد ادامه برپایی آن را چه با مجری فعلی چه به شکلی دیگر ندارد، لااقل این چیزی است که تا به امروز حس می‌شود چرا که موضع رسمی درباره برپایی این نمایشگاه در روزهای آینده توسط این وزارتخانه هنوز اعلام نشده است.

همچنین ناگفته نماند در یکی دو سال اخیر بسیاری از بازدیدکنندگان تلکام آن را نمایشگاهی بی‌رمق می‌خوانند؛ شاید یکی از دلایل کم رونقی نمایشگاه تلکام، نزدیک بودن زمان برگزاری این نمایشگاه و نمایشگاه الکامپ باشد. بسیاری از شرکت‌ها و علاقه‌مندان و فعالان حوزه آی‌تی تمام انرژی خود را برای حضور و استفاده از نمایشگاه الکامپ می‌گذارند و عده‌ای باور دارند تلکام حرف خاصی برای گفتن ندارد.

حتی باید اعتراف کرد بعد از تاثیر مثبت حضور استارت‌آپ‌ها در نمایشگاه الکامپ، برگزارکنندگان تلکام نیز دو سالی است که تلاش می‌کنند با باز کردن راه استارت‌آپ‌ها به این نمایشگاه، جوانان و فعالان اقتصادی و آی‌تی را به خود جذب کنند؛ اما واقعیت این است که هیچ‌گاه استارت‌آپ‌ها در تلکام جای خود را پیدا نکردند.

در هر حال باید منتظر ماند و دید که آیا وزارت ارتباطات قصد دارد این نمایشگاه را در آینده نه چندان دور در شکل و شمایل دیگری برگزار کند و یا نهادهایی مانند سندیکای مخابرات ایران با همراهی چند شرکت دیگر این نمایشگاه را در شکل و قالبی جدید و متفاوت برگزار خواهند کرد.