محققان: تاثیر منفی نور آبی بر خواب کمتر از تصورات قبلی است

باور اکثر محققان در چند سال گذشته این بوده که نور آبی ساطع شده از نمایشگرها می تواند ساعت بدن را مختل کند. به همین دلیل امروزه اکثر دیوایس ها حالت مخصوص شب یا «نایت مود» دارند که به کمک لایه ای زرد یا قهوه ای رنگ، اثرات نور آبی را تا حد زیادی خنثی می کند.

مطالعه جدیدی که توسط محققان دانشگاه منچستر انجام شده نشان می دهد رنگ نور نیز می تواند روی ساعت بدن تاثیر گذاشته و استفاده از حالت نایت مود در شب نیز می تواند ساعت بدن را مختل کند.

چشمان انسان سلول هایی دارد که به نور حساس هستند. این سلول ها تاثیری در بینایی نداشته و با حس کردن نور به تنظیم ساعت بدن کمک می کنند. زمانی که این سلول ها نور را حس می کنند، مولکولی به نام «ملانوپسین» (Melanopsin) تولید می کنند. این مولکول با پیام رسانی به بخش های به خصوصی از مغز، آن را بیدار و هوشیار نگه داشته و علاوه بر سرکوب ملاتونین، به تنظیم ساعت بدن نیز کمک می کند.

تحقیقات انجام شده نشان می دهند ملانوپسین بیشترین حساسیت را به طیف نوری تقریباً 480 نانومتر دارد که همان طیف آبی بوده و نمایشگرهای اکثر وسایل الکترونیکی مدرن از جمله لپ تاپ ها و تلفن های هوشمند آن را از خود ساطع می کنند.

محققان برای مطالعه تاثیرات رنگ نور نمایشگر بر روی ساعت بدن، روی موش هایی آزمایش کردند که در میزان حساسیت به نور آنها تغییراتی ایجاد شده بود. محققان به کمک نورپردازی چند رنگی دریافتند نور زرد تاثیر بیشتری را نسبت به نور آبی روی ساعت بدن موش می گذارد.

پژوهشگران می گویند رابطه بین ساعت بدن با رنگ احتمالاً به تغییراتی که به طور طبیعی در نور هوای گرگ و میش در 24 ساعت شبانه روز رخ می دهند، ربط دارد. «تیم براون»، یکی از نویسندگان مقاله می گوید:

«این باور عمومی که نور آبی قوی ترین تاثیر را روی ساعت بدن دارد، اشتباه است؛ در واقع رنگ های آبی هوای گرگ و میش تاثیر کمتری نسبت به نور سفید و زرد با روشنایی مساوی دارند.»

محققان در این تحقیق برای اولین بار ادعا می کنند که رنگ نور می تواند به اندازه طیف های نوری که سطح ملانوپسین را تنظیم می کنند، روی ساعت بدن تاثیر بگذارند. با این اوصاف حالت نایت مورد نیز زیر سوال می رود.

البته باید دقت کرد که این تحقیق فقط روی موش ها انجام شده و با اینکه محققان با اعتماد به نفس از آثار مشابه روی انسان صحبت می کنند، هنوز هیچ مدرکی وجود ندارد که ثابت کند رنگ نور می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای روی ساعت بدن بگذارد.

در واقع تحقیق دیگری که در این زمینه انجام شده نشان می دهد استفاده از عینک های عسلی یک ساعت قبل از خواب می تواند کیفیت خواب را بهبود دهد. پژوهش دیگری که اواسط مهر ماه امسال انجام شد نیز از احتمال پیری زودرس به خاطر نور آبی نمایشگرها خبر داد.

نتایج این تحقیق در قالب مقاله در ژورنال Current Biology منتشر شده است.