فعالیت در زمینه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی، فقط با مجوز صدا و سیما

رییس قوه قضاییه در بخشنامه‌ای اعلام کرده که هرگونه فعالیت در زمینه «صوت و تصویر فراگیر» در فضای مجازی صرفا در صورت اخذ مجوز از صدا و سیما مجاز است.

«ابراهیم رئیسی» در بخشنامه خود با اشاره به ابلاغیه رهبری به ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۴ تاکید کرده که مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر در فضای مجازی بر عهده صدا و سیما است:

متن بخشنامه رییس قوه قضاییه به شرح ذیل است:

«باعنایت به نظریه تفسیری مورخ ۱۳۷۹/۷/۱۰ شورای نگهبان ذیل اصول ۴۴ و ۱۷۵ قانون اساسی و ابلاغیه مقام معظم رهبری مدظله العالی مورخ ۱۳۹۴/۶/۲۲ خطاب به رئیس جمهور محترم، مبنی بر اینکه مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر در فضای مجازی و نظارت بر آن منحصراّ بر عهده سازمان صدا و سیما است.

ضروری است مراجع قضایی و ستادی قوه قضاییه هرگونه استعلام درباره صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی را از حیث پروانه فعالیت، مقررات و موضوعات مرتبط از سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی به عمل آورند.

بدیهی است، هر گونه فعالیت در این زمینه بدون مجوز آن سازمان غیر مجاز است.»

گفتنیست رییس سازمان صدا و سیما در شهریورماه سال ۱۳۹۴ بر اساس ابلاغیه‌ای که به ریاست جمهوری به عنوان رییس مرکز ملی فضای مجازی فرستاده شده، سازمانی را تشکیل می‌دهد به عنوان سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی که به اختصار ساترا شناخته می‌شود. این سازمان تا یکی دو سال ابتدایی راه خود چندان نقش موثری نداشت اما در سال‌های اخیر و با ظهور و رشد VODها نقش بسزایی پیدا کرده و چندی پیش تفاهمنامه اولیه‌ای با بازیگران بزرگ این عرصه را امضا کرد.

با این حال باید گفت که بسیاری از دولتمردان نظیر وزیر ارتباطات با تعریف مفهوم صوت و تصویر فراگیر مشکل دارند و باید گفت که این مفهوم هنوز در هیچ نهادی به طور تمام و کمال تعریف دقیق و واحدی پیدا نکرده است.

در هر حال به نظر می‌رسد با ابلاغیه قوه قضاییه، موضوع ساترا بیش از پیش اهمیت پیدا کند و کل صوت و تصویر فراگیر (بسته به تعریفی که از آن می‌شود) زیر نظر صدا و سیما قرار بگیرند. تعریف خود سازمان ساترا از صوت و تصویر فراگیر در گفتگو با دیجیاتو چنین بوده است:

«ما هم از همان مدلی استفاده می‌کنیم که در همه جای دنیا مورد اقبال قرار گرفته و تعریف جدیدی ایجاد نکرده‌ایم که مورد مناقشه قرار بگیرد. بر اساس این تعریف، هر خدمت رسانه‌ای که به نحوی رسانه‌ی صوتی و تصویری حساب می‌شود در محدوده کاری ما قرار می‌گیرد. رسانه صوتی و تصویری هم چند شاخص دارد. برای مثال اصل کارش ارائه خدمات صوت و تصویر باشد و قابلیت دسترسی عمومی داشته باشد. مورد بعدی اینکه به نحوی خدمت رسانه‌ای موثری را ارائه دهد؛ یا تولید حرفه‌ای دارد یا خدمت به شکل حرفه‌ای ارائه می‌شود و کسب‌وکار است. این تعریف هم در مستندات جهانی ارائه شده و ما هم آن را در مقررات‌مان قرار داده‌ایم؛ به این مفهوم که تعریف نسبت به تکنولوژی خنثی است. هر سرویسی که این مشخصات را دارد و یک رسانه صوتی و تصویری نوین حساب می‌شود و دسترسی عمومی به آن وجود دارد، در این چارچوب قرار می‌گیرد.»

به نظر می‌رسد سلطه صدا و سیما بر فضای مجازی کم کم رنگ واقعیت به خود می‌گیرد. فایل PDF این بخشنامه در این آدرس اینترنتی قابل دریافت است.