کشفیات جدید می‌تواند به درمان «آزادسازی سیتوکین» بیماران کووید-۱۹ کمک کند

یکی از معضلاتی که پزشکان در حین درمان بیماران کووید-۱۹ با شرایط وخیم دارند، با نام «آزادسازی سیتوکین» شناخته می‌شود. این شرایط زمانی به وجود می‌آید که سیستم ایمنی بدن به جای حمله به ویروس‌های متخاصم، تمامی سلول‌ها را هدف می‌گیرد و عملا به کل بدن حمله می‌کند. این بیماری جدید نیست و پیش از این نیز در بیماری‌های مختلفی رخ داده به همین دلیل پزشکان از راه‌حل‌های درمانی جدید استفاده می‌کنند تا از وقوع چنین شرایطی جلوگیری کنند.

از روش‌های متداول مقابله با این شرایط، استفاده از داروهایی است که پاسخ سیستم ایمنی بدن را کاهش می‌دهند. محققین می‌گویند متعادل کردن سیستم ایمنی بدن یک فرایند پیچیده است و به سادگی صورت نمی‌گیرد. از طرفی سیستم ایمنی پادتن‌هایی تولید می‌کند که برای کشتن و از بین بردن ویروس ضروری است، از طرفی هم وقوع آزادسازی سیتوکین (Cytokine Storm) می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود.

به همین دلیل، پزشکان علاقه‌ای ندارند به سراغ روش‌های درمانی فعلی بروند و بیشتر چشم انتظار داروهای جدید هستند تا پیچیدگی نداشته باشد. اینجاست که محققین دانشگاه MIT به کمک پزشکان می‌آیند. همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد، آزادسازی سیتوکین بیماری تازه کشف شده‌ای نیست و به همین دلیل دهه‌هاست که دانشمندان روی آن تحقیق می‌کنند.

حاصل جدیدترین متد درمانی آزادسازی سیتوکین نیز یک پروتئین است که از شیوع بیشتر سیتوکین‌ها جلوگیری می‌کند. محقق ارشد MIT این گونه پروتئین را توصیف می‌کند:

هدف ما این بود که پروتئین را به بدن بیمار تزریق کرده و سیتوکین‌های اضافی تولید شده در پی آزادسازی را جذب کنیم تا هم آن‌ها از سیستم خارج شوند و علائم کاهش یابند.

آن‌ها به کمک ساخت یک پروتئین-ممبران دست‌کاری شده سعی داشتند شرایط سخت آزمایشگاهی را از بین ببرند، زیرا این پروتئین تنها در ذرات نوعی از دیترجنت‌ها پایدار مانده و ساختار خود را حفظ می‌کند. به همین دلیل محققین بخش آب ‌ران این پروتئین را با آمینو اسیدهای آب دوست که ساختاری مشابه دارند، جایگزین کردند.

آن‌ها نوعی از پروتئین‌های حلال در آب به نام گیرنده‌های سیتوکین ساختند که معمولا در سطح سلول‌های ایمنی پیدا شده و با پروتئین‌‌های جاذب سیتوکین جفت می‌شوند. پروتئین‌های حلال به سادگی می‌توانند به همراه خون بیمار در بدن او به گردش در بیایند، در حالی که پروتئین‌های آب ران به اولین سلولی که پیدا می‌کنند، خواهند چسبید.

پروتئین‌هایی که از جنس گیرنده سیتوکین هستند می‌توانند با آزادسازی سیتوکین در بدن بیمارانی که با HIV، سرطان، هپاتیت، عفونت‌های باکتریایی و ویروسی دست و پنجه نرم می‌کنند، مقابله کرده و از مرگ بیمار جلوگیری به عمل آوردند. یکی دیگر از کارهایی که محققین برای مقابله با این بیماری انجام دادند، اضافه کردن پادتن به این پروتئین‌های محلول است تا توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار نگیرند. به صورت پیش‌فرض سلول‌های ایمنی به هر چیزی که بدون این پادتن‌ها وارد بدن شود، حمله کرده و سعی می‌کنند آن را از بین ببرند.

با این حال پروتئینی که محققین MIT ساخته‌اند، ویژگی‌های ۶ گیرنده سیتوکین مختلف را در خود جای داده و به سلول‌های اینترفرون، اینترلوکین و کموکین‌ها متصل شود. یکی دیگر از محققین MIT می‌گوید:

گیرنده‌های سیتوکین که ما ساخته‌ایم اکثر سیتوکین اضافه ناشی از آزادسازی را از بین می‌برند.

در صورتی که به صورت قطعی بتوان تایید کرد که شرایط وخیم بیماران کووید-۱۹ در پی آزادسازی سیتوکین است، می‌توان از نتیجه تحقیقات این دسته از دانشمندان MIT استفاده کرد تا از آزادسازی آن‌ها جلوگیری کنند. البته همانند دیگر تست‌های آزمایشگاهی، لازم است که این شیوه درمانی روی بیماران و پیش از آن روی حیوانات مستعد آزمایش شده تا عوارض و کارایی آن به خوبی شناخته شود.