هند در راه تبدیل شدن به سیلیکون ولی بعدی

هند برای مدت‌های طولانی خودش را به عنوان بزرگ‌ترین مقصد برون‌سپاری برای کمپانی‌های بزرگ جهان معرفی کرده‌ است، به صورت خاص هم در صنعت تکنولوژی. اما در چهارمین انقلاب صنعتی جهان، زمان آن رسیده که پرجمعیت‌ترین کشور جهان خودش را از نو بسازد.

فرهنگ استارتاپی و ابتکار عمل به آرامی در حال ظهور است و گزارش Global Innovation Index نشان می‌دهد هند از سال ۲۰۱۵ الی ۲۰۱۹، از نظر ابداعات تکنولوژیک از رده ۸۱ام جهان به رده ۵۲ام رسیده. علاوه‌بر این، کشور مورد نظرمان توانسته شهرت خود از نظر ریسک مالی برای سرمایه‌گذاران خارجی را بهبود ببخشد و در سال ۲۰۱۹ به سومین کشور جذاب برای سرمایه‌گذاری روی مبادلات تکنولوژیک تبدیل شد.

برای اینکه چنین گشتاوری حفظ شود، هند باید رگولاتوری دولتی را بهبود ببخشد تا بهتر از پیش از ابداعات تکنولوژیک حمایت کند، استعدادهای تازه تربیت کند و با جذب سرمایه‌های عظیم خارجی در این حوزه، همان افرادی را که تربیت کرده به ماندن در کشور ترغیب کند. اگر این شرایط ایده‌آل فراهم شود، هند پتانسیلی فراوان برای تبدیل شدن به سیلیکون ولی بعدی دارد که مشابه‌اش در هیچ نقطه دیگر از جهان یافت نمی‌شود.

حمایت‌گرایی جهانی - سوختی برای ابداعات تازه در هند

هند از اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی یکی از مقاصد کم‌هزینه برای نرم‌افزارها و سرویس‌های مشتریان برون‌سپاری شده بوده، یعنی از زمانی که مدل تجاری آربیتراژ تبدیل به راهکاری مقرون به صرفه برای کمپانی‌های چندملیتی شد. از نظر تاریخی، برون‌سپاری کارها به هند منجر به افزایش ثروت کشور شده و در عین حال نرخ بیکاری را کاهش داده و به شهرنشینی کمک کرده.

صنعت برون‌سپاری هند اخیرا ۱۵۰ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شد. با این همه، قراردادهای برون‌سپاری سنتی در چین به خاطر فاکتورهایی نظیر تغییر اقلیم تکنولوژی، ورود رقبایی دیگر در حوزه برون‌سپاری مانند فیلیپین، تغییر رویکرد به سمت اشتغال داخلی در کشورهایی مانند بریتانیا و حرکت سریع جهان به سمت حمایت‌گرایی تحت فشار قرار گرفته‌اند.

قوانین حمایت‌گرایی به صورت خاص زیر نظر دولت فعلی ایالات متحده در اولویت قرار گرفته‌اند، آن هم در حالی که این کشور از نظر تاریخی یکی از بزرگ‌ترین برون‌سپاران به هند بوده. رویکرد حمایت‌گرایی و افزایش معافیت مالیاتی برای کارآفرینی داخلی، آغازی بر کاهش برون‌سپاری است.

اما آیا این وضعیت می‌تواند در واقع برای هند یک فرصت باشد؟ کاهش درآمد حاصل از برون‌سپاری شاید به شکلی غیر قابل پیش‌بینی منجر به ترغیب هند به تغییر این کلیشه شود که نیروی کاری کشورش مشکل‌حل‌کن‌هایی واکنش‌گر برای صنعت تکنولوژی باشند. این ماجرا می‌تواند به هند کمک کند که برندی تازه به عنوان هابی برای ابداعات تکنولوژی برای خود خلق کند. به عنوان یک کشور، هند بسیاری از مقاطع مختلف توسعه تکنولوژی را تجربه کرده، حتی با اینکه کشورهای غربی نیازمند چندین دهه برای تجربه همین پیشرفت بوده‌اند.

ابداعات تازه نیازمند نیروی انسانی است

چهارمین انقلاب صنعتی در حال محو کردن مرز میان آنچه قبلا ممکن یا ناممکن پنداشته می‌شد است و حوزه‌های فیزیکی، دیجیتال و حتی بیولوژیک دارند به یکدیگر تنیده می‌شوند. در برابر تغییراتی که این موضوع به همراه آورده، هند تبدیل به جایی شده که هم چالش‌های منحصربه‌فرد دارد و هم راهکارهای نوآورانه.

هند از همین حالا تغییرات تکنولوژیک را پشت سر می‌گذارد. این کشور که در سال ۲۰۱۴ به زحمت به به ارتباطات مخابراتی دسترسی داشت حالا ۵۶۰ میلیون کاربر اینترنت داشته و از چین هم عبور کرده. علت اصلی این رشد هم افزایش دارندگان اسمارت‌فون در کشور بود که از ۸۶ میلیون نفر در ۵ سال پیش به ۴۵۰ میلیون نفر در حال حاضر رسیده.

گسترش تکنولوژی به شکل‌گیری بستری پرثمر برای استارتاپ‌ها هم منجر شده. هند اخیرا به جایگاه سوم از نظر اکوسیستم استارتاپی در جهان دست پیدا کرد و اکنون ۲۶ کمپانی استارتاپی دارد که هرکدام بیش از ۱ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده‌اند. نرخ موفقیت منجر به افزایش تمایل به کارآفرینی دیجیتال شده و این به شکل‌گیری نیروی کاری متخصص در زمینه تکنولوژی کمک می‌کند. در یک نظرسنجی اخیر که از جوانان هندی انجام شد، یک سوم از مشارکت‌کنندگان به کارآفرینی به عنوان مسیر شغلی تمایل داشتند.

این کشور تمام شرایط لازم برای رشد کارآفرینی را دارد و ترکیبی از ترندهای اقتصادی و جمعیت‌شناسی می‌توانند به این رویکرد کمک کنند. نخست، هند جمعیت بسیار جوانی دارد (بیش از ۶۵ درصد از جمعیت ۱.۳ میلیارد نفری این کشور کمتر از ۳۵ سال سن دارد و ۵۰ درصد زیر ۲۵ سال). دوم، هند در حال تجربه انفجاری از شهرنشینی است و جمعیت جوان از مناطق روستایی به شهرها مهاجرت می‌کند. از نقطه نظر یک مصرف‌کننده، این به معنای شکل‌گیری جامعه آماری جوان و قشری متوسط شده که توان خرید بیشتری داشته و به ابداعات دیجیتال تمایل نشان می‌دهد. از منظر تجاری هم یعنی منبعی غنی از استعداد جوان در دسترس خواهد بود.

سیلیکون ولی بعدی

اگر هند بتواند به توسعه مراکز شهری خود و همینطور ایجاد فرهنگ کارآفرینی سیلیکون ولی ادامه دهد، می‌تواند در جایگاهی عالی برای تبدیل شدن به یک هاب تکنولوژی باشد. بنگلور در جنوب و گورگان در شمال شهرهایی تکنولوژیک و نشانه‌ای از شهرنشینی سریع در هند هستند. این کشور قرار است نقشی بزرگ در افزایش آمار شهرنشینی جهان داشته باشد.

بنگلور قبلا در فهرست نمادهای شهری سال ۲۰۱۷ به عنوان پویاترین شهر جهان شناخته شده بود، براساس فاکتورهایی مثل تکنولوژی و ابداعات. درحالی که ابتدا یک هاب برون‌سپاری بود، این شهر از تمرکز پیشین خود فاصله گرفته و کارآفرینی و تکنولوژی‌های نوظهور را در آغوش می‌گیرد. این به بنگلور اجازه داده که تبدیل به پایتخت تکنولوژی هند شود. تنها در سال ۲۰۱۸، ۱۵۳ استارتاپ جدید در بنگلور تاسیس شده که دسترسی لازم به سطح استعداد و درآمد کافی برای موفقیت استارتاپی دارد.

شهر گورگان از یک برهوت کشاورزی تبدیل به شهری با دریایی از آسمان‌خراش‌ها شده. کمپانی‌های چندملیتی  مانند گوگل، فیسبوک، اوبر و TripAdvisor و همینطور کسب‌وکارهای محلی به راحتی جذب این شهر شده‌اند. گورگان ضمنا حالا هابی برای سرویس‌های مختلف هم شده است، از نرم‌افزار و ابزارهای مالی گرفته تا مشاوره.

کمبود استعداد برای نوآوری؟

علی‌رغم نیروی کار جوان و نویدبخش‌اش، وقتی صحبت از ابداعات تکنولوژی آینده باشد، هند فاصله مهارتی فراوانی دارد. هند از نظر تعداد فارغ‌التحصیلان علوم و مهندسی در جهان رتبه هشتم را دارد، اما به نظر می‌رسد آن‌ها در حوزه درست آموزش نمی‌بینند.

گزارش اشتغال‌زایی اخیر راجع به مهندسی هند نشان داد که کمتر از ۴ درصد افراد مهارت‌های فنی، شناختی و زبانی لازم را برای استارتاپ‌های تکنولوژی دارند و تنها ۳ درصد با مهارت‌های دنیای مدرن مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، علم اطلاعات و توسعه موبایل آشنا هستند.

هند ضمنا به صورت مداوم از فرار مغزها رنج برده است. بی‌شمار شخصیت موفق هندی در کمپانی‌های تکنولوژی وجود دارد که برجسته‌ترین آن‌ها ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل، شانتانو ناراین، مدیرعامل ادوبی و ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت هستند.

اما گزارش اخیر دولت نشان می‌دهد شمار دانشمندان هندی که برای کار تحقیقاتی به هند بازمی‌گردند افزایش داشته و صنعت در حال انفجار تکنولوژی به ترغیب متخصصین به بازگشت ادامه خواهد داد. از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷، ۶۴۹ محقق هندی برای فرصت‌های تحقیقاتی به خانه بازگشته‌اند. این دو برابر بیش تر از شمار دانشمندانی است که بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ بازگشتند. اما آیا این نرخ کافیست؟

کمبود کارگران آشنا با تکنولوژی در بخش خصوصی با نرخ بالای بیکاری جوانان کشور در تضاد است. بخش خصوصی باید با دولت و وزارت آموزش همکاری کند تا این مشکل با آموختن برنامه‌نویسی، مطابق با نیازهای صنعت برطرف شود.

سرمایه‌گذاری و نوآوری - دوگانه موفقیت

با پشتیبانی دولت، سرمایه‌گذاران خارجی و محلی می‌توانند هند را تبدیل به هاب تکنولوژی بعدی در جهان کنند.

از نظر سرمایه‌گذاری خارجی، ناظرین بازار باور دارند تاثیرگذاری هند قرار است رشد یابد. پاسخ‌دهندگان به آخرین نظرسنجی Baker McKenzie احساس خوبی نسبت به توانایی هند در حفظ رشد اقتصادی و توسعه کشور دارند.

درحالی که مناقشه تجاری ایالات متحده و چین ادامه می‌یابد، جای بحث دارد که هند تبدیل به جایگزینی جذاب خواهد شد. علاوه‌بر این، افزایش نیروی کاری ماهر می‌تواند هند را در جایگاهی مناسب برای رقابت با چین بر سر تسلط بر بازار قرار دهد.

درحالی که سرمایه‌گذاران جهانی پیش از این به خاطر ریسک بالا، نسبت به سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های هندی مردد بودند، استارتاپ‌های هندی اخیرا توانسته‌اند بیش از ۳۳.۴ میلیارد دلار از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کنند.

سرمایه‌گذاری محلی هم در حال ظهور است و کمپانی‌های هندی به خوبی فرصت‌های به دست آمده از گذار دیجیتالی کشور را درک کرده‌اند.

ضعف حمایت دولتی

نظرسنجی Asia Pacifix نشان می‌دهد ۸۳ درصد از مدیران ارشد کمپانی‌های هندی باور دارند «قانون‌گذاران از نظر قوانینی که برای تکنولوژی و نوآوری تصویب کردند از قافله عقب بودند». رگولاتورها می‌توانند با بخش خصوصی همکاری کنند تا درکی از پیشرفت‌های سریع تکنولوژیک داشته و راه‌های بهتر برای تصویب قوانینی بیابند که محرک نوآوری هستند.

همین اتفاق‌ها مدتیست که می‌افتد: اوایل سال ۲۰۱۶ دولت هند برنامه Startup India را راه انداخت که به کارآفرینان در ساخت یک محیط استارتاپی قدرتمند کمک می‌کرد. یک برنامه مهم دیگر Make in India بود که طراحی شد تا استقلال داخلی، پرورش ابتکار عمل، بهبود توسعه مهارت و ساخت بهترین زیرساخت‌های ممکن را از سوی دولت پرومد کند. در نهایت، Digital India هم یک پروژه دولتی است که می‌خواهد جامعه را از لحاظ دیجیتالی قدرتمند و ابعاد اقتصاد دیجیتال کشور را دو برابر کند.

هند به شرایط و ابزارهای لازم برای رسیدن به جایگاه نخست تکنولوژی جهان دسترسی دارد اما باید از چند مانع عبور کند تا قادر به درک پتانسیل‌ها باشد. ترغیب به سرمایه‌گذاری خارجی بیشتر، ارائه برنامه‌های آموزشی مشخص، تلاش برای حفظ استعدادهای پرورش‌یافته در داخل و همینطور قانون‌گذاری زیرساختی درست همگی از عوامل موفقیت در رشد دیجیتالی خواهند بود. مسیر تبدیل شدن به بازیکنی جهانی در زمینه تکنولوژی و نوآوری سرراست نیست، بدون رقبایی قدرتمند در سراسر جهان هم همین‌طور. اما هند در راه تبدیل شدن به یک حریف واقعی است.