شکایت ناشران، نتیجه انتشار رایگان ۱.۲ میلیون کتاب الکترونیکی توسط «بایگانی اینترنت»

۴ ناشر بزرگ به علت نقض کپی رایت مربوط به پروژه «کتابخانه باز»، شکایتی را علیه سازمان غیرانتفاعی «بایگانی اینترنت» (Internet Archive) تنظیم کردند.

بایگانی اینترنت در سال ۲۰۰۶ پروژه کتابخانه باز را راه‌اندازی کرد. این پروژه امکان قرض گرفتن کتاب‌های الکترونیکی اسکن شده از نسخه‌های فیزیکی را برای کاربران فراهم می‌کند. بر اساس نظریه «وام دیجیتالی کنترل شده» یا CDL، برای تعداد دفعاتی که یک اسکن را می‌توان قرض کرد، محدودیت وجود دارد.

این پروژه به علت گسترش شیوع ویروس کرونا همراه با راه‌اندازی «کتابخانه اضطراری ملی» در مارس سال جاری گسترش پیدا کرد که هدف از آن، قرارگیری فوری کتاب‌های اسکن شده در اختیار تمام افراد با حساب کاربری بود. این پروژه محدودیت مجوز‌های کتابخانه‌های معمولی را دور می‌زند.

کتاب‌های الکترونیکی موجود در پروژه کتابخانه باز نسخه‌های دیجیتالی خریداری شده از ناشران نیستند و از روی کتاب‌های فیزیکی اسکن شده‌اند. با توجه به این موضوع، بایگانی اینترنت برای انتشار کتاب‌ها با ناشران به توافق نرسیده است.

۴ ناشر بزرگ، «اشت بوک گروپ»، «پنگوئن رندوم هاوس»، «وایلی» و «هارپرکالینز» ادعا می‌کنند که این پروژه برنامه‌ای برای نقض حق کپی رایت است. این ناشران اعلام کرده‌اند:

«بدون هیچ‌گونه مجوز یا پرداخت حق نویسندگان یا ناشران، بایگانی اینترنت کتاب‌های چاپی را اسکن می‌کند و این کتاب‌های اسکن شده غیرقانونی را در سرورهای خود آپلود می‌کند. این نسخه‌های دیجیتالی از طریق وب‌سایت‌های عمومی توزیع می‌شوند. تنها با چند کلیک، هر کاربری که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند نسخه‌های دیجیتالی کتاب‌های دارای حق چاپ را دانلود کند.»

این اولین باری نیست که شاهد ابراز نگرانی از سوی ناشران یا نویسندگان هستیم. در ماه آوریل انجمن صنفی نویسندگان در نامه‌ای سرگشاده نگرانی‌هایی در این زمینه مطرح کرد:

«شما به بهانه دسترسی مردم به کتاب‌ها و سخاوتمندی خود، روی اسکن غیرقانونی و انتشار آن‌ها سرپوش می‌گذارید، اما ارائه چیزی که برای شما نیست، دزدی محسوب می‌شود و هیچ سخاوتمندی در آن وجود ندارد.»

موسس بایگانی اینترنت، «Brewster Kahle» این دادخواست را ناامیدکننده خوانده و اعلام کرده که این سازمان به عنوان یک کتابخانه، کتاب‌ها را تصاحب کرده و قرض می‌دهد، کاری که تمام کتابخانه‌ها انجام می‌دهند. وی در نهایت ابراز امیدواری کرده که این پرونده به سرعت حل شود.