زاکربرگ؛ مردی که شکست یا پیروزی جو بایدن در انتخابات را رقم می‌زند

امسال انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا برگزار می‌شود و به علت شیوع کرونا در این کشور، شبکه‌های اجتماعی نقش پررنگ‌تری نسبت به گذشته در کمپین‌های تبلیغاتی دارند و مارک زاکربرگ با فیسبوک می‌تواند باعث پیروزی دوباره دونالد ترامپ شود.

در هفته‌های اخیر اخبار زیادی پیرامون دعوای ترامپ و توییتر منتشر شده، دعوایی که فیسبوک تا جای ممکن از آن دوری کرده است. فیسبوک اگرچه پست‌های ترامپ را علامت‌گذاری نکرده، اما اخیرا خبر از تغییر در سیاست‌های این شبکه اجتماعی داده است. علاوه بر این موضوع، امروز فیسبوک و اینستاگرام به همراه توییتر جدیدترین ویدیوی کمپین دونالد ترامپ را حذف کردند.

دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ در انتخابات ریاست جمهوری برنده و وارد کاخ سفید شد. زمانی که ترامپ به عنوان پیروز انتخابات اعلام شد، بسیاری بر این باور بودند که نهادهای دموکراتیک، کنوانسیون‌ها و قانون اساسی برای مقابله با استبداد به اندازه کافی قدرتمند هستند. حالا به نظر می‌رسد بخشی از این باور و اعتقاد خدشه‌دار شده است.

در انتخابات پیش روی آمریکا، «جو بایدن» باید با ترامپ رقابت کند. جو بایدن که معاون اول رئیس جمهور سابق آمریکا، «باراک اوباما» بود، اخیرا به عنوان نامزد رسمی و نهایی حزب دموکرات انتخاب شده است. این احتمال وجود دارد که بایدن در انتخاب پیروز شود و ترامپ در ۱ بهمن قدرت را به وی واگذار کند. با وجود پیش‌بینی‌های زیادی که در این رابطه صورت گرفته، نمی‌توان چندان به پیروزی بایدن دلخوش بود چرا که در سال ۲۰۱۶ نیز پیش‌بینی‌ها اشتباه از آب درآمدند و ترامپ موفق به شکست «هیلاری کلینتون» شد.

در این میان یک سوال وجود دارد: چرا اکثر پیش‌بینی‌ها کلینتون را برنده انتخابات سال ۲۰۱۶ می‌دانستند اما در نهایت ترامپ وارد کاخ سفید شد؟ جواب این سوال بسیار ساده است: هیچ فردی از تسلط بی‌نظیر کمپین ترامپ در شبکه‌های اجتماعی به ویژه فیسبوک خبر نداشت. ترامپ با وجود استفاده گسترده از توییتر، از قدرت شبکه‌های اجتماعی اطلاع چندانی نداشت اما مدیر کمپین وی، «برد پارسکیل» و تیمش مطمئن بودند چگونه از فیسبوک استفاده کنند و چنین کاری را نیز انجام دادند.

ترامپ از این موضوع اطلاع دارد که اگر اوضاع به همین شکل پیش برود و کنوانسیون‌های حزبی یا راهپیمایی‌های گسترده صورت نگیرد و همچنین انتخابات در آبان ماه برگزار شود، از بایدن شکست می‌خورد. در این میان تنها چیزی که می‌تواند از شکست وی جلوگیری کند، فیسبوک است.

این موضوع دلیل کارهای اخیر ترامپ را مشخص می‌کند، مخصوصا واکنش او به علامت‌گذاری توییت‌هایش در توییتر. ترامپ با صدور فرمان اجرایی تهدید کرده که بند ۲۳۰ قانون «رعایت اخلاق در ارتباطات» را تغییر می‌دهد. این بند از شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی در برابر شکایت از اقداماتی که پیرامون پست‌های کاربران انجام می‌دهند، محافظت می‌کند. این قانون مدل کسب و کار فیسبوک، توییتر، گوگل و شرکت‌های دیگر را پی‌ریزی کرده است.

از نظر قانونی، دستور اجرایی ترامپ یک کار بیهوده است و این احتمال وجود دارد که خلاف قانونی اساسی نیز باشد. در حالی که بسیاری بر این باور بودند که چنین دستوری توییتر را هدف گرفته، یکی از اساتید دانشگاه، «Zeynep Tufekci» اعتقاد دارد که چنین اقدامی با هدف فیسبوک انجام می‌شود. اگر بند ۲۳۰ با اصلاحات اساسی روبه‌رو شود، فیسبوک بیشتر از توییتر آسیب می‌بیند. پس از این دستور مدیرعامل فیسبوک، مارک زاکربرگ در صحبت با شبکه «فاکس» اعلام کرد:

«فیسبوک نباید درباره واقعیت چیزی که مردم در فضای آنلاین می‌گویند، داوری کند. شرکت‌های خصوصی نیز احتمالا نباید در چنین موقعیتی باشند.»

این صحبت نشان می‌دهد که فیسبوک به سرعت به دونالد ترامپ نزدیک می‌شود. هنگامی که ترامپ توییت تهدیدآمیزی در توییتر منتشر کرد، این شبکه اجتماعی آن‌ را از دید کاربران پنهان کرد اما در مقابل، زاکربرگ با تصمیم شخصی خود دست به چنین اقدامی نزد.

با توجه به تمام این موارد، مارک زاکربرگ میان جو بایدن و رئیس جمهور شدن آن ایستاده است. اگر زاکربرگ تصمیم می‌گرفت که امکان استفاده ابزاری از فیسبوک وجود نداشته باشد و دونالد ترامپ و جو بایدن به همراه تیم‌های تبلیغاتی آن‌ها نتوانند چنین کاری انجام دهند، رئیس جمهور کنونی آمریکا با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شد. دلیل عدم انجام این کار توسط زاکربرگ بسیار ساده است: پولی زیادی که می‌تواند تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ بدست آورد.