آزمایش نویدبخش نوع جدیدی از داروی سرطان؛ توقف رشد تومور در مراحل اولیه

نتایج آزمایش‌های مقدماتی از دارویی جدید برای سرطان روی انسان‌ها به نتایج خوبی رسیده و از توقف روند رشد بیش از نیمی از تومورها به طور کامل خبر می‌دهد. این داروی آزمایشگاهی که «برزوسرتیب» (berzosertib) نامیده می‌شود، بزودی وارد مرحله جدیدتری از فرآیند آزمایشی شده و متخصصان به شدت به آینده امیدوارکننده آن خوش‌بین هستند.

برزوسرتیب در حقیقت عضوی از یک خانواده کاملا جدید از داروها است که برای هدف قرار دادن پروتئینی به نام ATR ساخته شده. این پروتئین به عنوان ابزاری بنیادین برای بازسازی DNAهای آسیب دیده شناخته می‌شود، و به همین ترتیب می‌تواند توانایی یک تومور برای تکثیر را به طور کامل مختل کند.

در این رابطه «پاناگیوتیس کنستانتینوپولوس» از موسسه Dana-Farber می‌گوید: «رشد نامنظم سلول‌های سرطانی عملا فشار بسیار زیادی روی فرآیند تکثیر DNA می‌گذارد. ATR کمک می‌کند تا DNA از زیر این فشار جان سالم به در ببرد و در واقع وظیفه‌اش این است که سلامت یا نیاز به بازسازی DNA را بررسی کرده و در نتیجه به چرخه حیات مجدد سلول‌ها کمک کند. داروهایی که ATR را مهار می‌کنند، در حقیقت جلوی دریافت این فرآیند بهبودبخش توسط سلول‌های توموری را می‌گیرند، و همین اتفاق می‌تواند در درمان برخی از سرطان‌ها مفید واقع شود».

داده‌های منتشر شده از فاز اول این آزمایش روی انسان‌ها نشان می‌دهد فرآیند درمان آزمایشگاهی برزوسرتیب کاملا ایمن و احتمالا کارآمد است. طی فاز نخست، داروی مورد بحث روی حدود ۴۰ بیمار با انواعی مختلف از سرطان آزمایش شده است.

البته این نکته هم وجود دارد که آزمایش‌های فاز اول برای بررسی کارآمدی دارو طراحی نشده‌اند، بلکه در مرحله نخست روی ایمنی و تحمل‌پذیری بدن انسان از یک داروی کاملا جدید تمرکز داشته است. هرچند گزارش‌ها حاکی از آن هستند که نتایج عملیات‌های ضدتومور در این تست به شکل دور از انتظاری قوی بوده است.

در جریان این آزمایش روند رشد تومور در بیش از نیمی از افرادی که این دارو را دریافت کردند متوقف شد، و نتیجه نهایی به شدت روی کسانی که همزمان مشغول شیمی درمانی بودند برجسته‌تر هم بوده است. از ۲۱ نفری که همزمان شیمی درمانی دریافت می‌کردند، ۱۵ نفر بعد از استفاده از برزوسرتیب با توقف کامل رشد بیماری روبرو شده‌اند.

«داریوش وایدرا» از دانشگاه ریدینگ معتقد است هنوز برای نتیجه‌گیری که آیا این درمانی متحول‌کننده برای سرطان خواهد بود یا خیر خیلی زود است، اما در هر صورت نتایج به دست آمده از فاز نخست آزمایش به شدت امیدوارکننده هستند. «اثرات فوق‌العاده قوی برزوسرتیب، به خصوص در همراهی با شیمی درمانی معمولی، این مفهوم را به ما می‌رساند که می‌توانیم فارغ از ادامه آزمایش روی تعداد بیشتری از بیماران، به کنترل وضعیت آنها خوش‌بین باشیم.»

جدیدترین نتایج به دست آمده از فاز دوم در تست‌های اخیر که برزوسرتیب را با همراهی شیمی درمانی روی بیمارانی مبتلا به سرطان تخمدان آزمایش کرده، ثابت می‌کند که این افراد برای مدت بسیار طولانی‌تری از کسانی که فقط به صورت کنترل شده شیمی درمانی می‌شوند زنده می‌مانند. کنستانتینوپولوس در مورد تحقیقات فاز دوم می‌گوید: «نتایج ما از فاز دوم نشان می‌دهد بازداری ATR در ترکیب با شیمی درمانی پتانسیلی را داراست که می‌تواند به نفع بیمارانی باشد که در مقابل شیمی درمانیِ تنها مقاوم هستند».

طبیعتا هنوز در مراحل ابتدایی آزمایشات ATR هستیم، اما «پاول ورکمن» از موسسه تحقیقاتی سرطان در بریتانیا به شدت در مورد آینده امیدوارکننده این درمان هیجان‌زده است: «هدف قرار دادن توانایی یک سرطان برای درمان DNA خودش، عمیقا مسیری مهم در دنیای پزشکی در موضوع سرطان است که به نظر من به عنوان یکی از مهمترین پیشرفت‌ها در زمینه مقابله با این بیماری طی سال‌های اخیر محسوب خواهد شد».