کمبود قطعات خودرو در بازار در پی شیوع کرونا؛ نگهداری از خودروهای واردتی چالش‌ساز شده است

بررسی بازار لوازم یدکی پایتخت حاکی از گرانی و کمیابی قطعات اکثر خودروهاست، این کمبودها در خودروهای پرتیراژ داخلی مانند پراید، سمند و پژو 405 کمتر مشهود است، اما دیگر خودروها اوضاع جالبی ندارند. آشفته بازار لوازم یدکی به کابوس رانندگان تبدیل شده و گرانی و کمبود قطعات سایه سنگینی بر روی بازار انداخته است. اما علت گرانی لوازم یدکی چیست؟

در چنین شرایطی تنوع قطعات در بازار لوازم یدکی به شدت کاهش یافته و علاوه بر این در بازار قطعه تقلبی بیداد می‌کند و این موضوع مشکلات زیادی را برای خریداران ایجاد کرده است.

افزایش 2 تا سه برابری قیمت در شرایط فعلی بازار،کسب و کار عادی را  تحت الشعاع قرار داده و شاهد این هستیم متقاضیان خرید قطعات خودرو به دلیل گرانی لوازم یدکی از خرید این قطعات امتناع می کنند.
همچنین بسیاری از فروشندگان بازار لوازم یدکی هم عنوان می‌کنند که: «قطعه اصل در بازار موجود نیست، اگر طالب نمونه تقلبی باشید آسانتر می‌توانید قطعه را خریداری کنید، اما قطعه تقلبی کارایی لازم را ندارد.»

موضوع را از چند فروشنده لوازم یدکی پیگیر شدم و بیشتر آنها کمیاب و نایاب شدن قطعات را ناشی از عدم تولید قطعه سازان عنوان کردند. همین موضوع گرانی لوازم یدکی را نیز به دنبال دارد.

یکی از فروشندگان لوازم یدکی گفت: «برخی از قطعات کمبود اساسی در بازار دارند و دلیل آن هم گرانی است. بسیاری از همکارانم به دلیل افزایش قیمت قطعه از فروش این قطعات خودداری می‌کنند. وجود قطعات تقلبی در بازار مشکلات زیادی را برای خریداران به وجود آورده است. قطعاتی با کیفیت ضعیف که خریداران از این رویه شکایت‌های زیادی دارند. کمبود قطعه اصلی و گران بودن آن باعث می‌شود قطعات تقلبی در بازار زیاد شوند و در نتیجه زمانی که از این قطعات تقلبی استفاده شود، خرابی زود هنگام خودرو دور از انتظار نیست. نیاز است در بازار نظارت بیشتری صورت گیرد تا قطعات تقلبی کمتر شود.»

از طرف دیگر، برخی از کارشناسان معتقدند که واردات یا مونتاژ داخل قطعات و لوازم مصرفی خودروهایی که در تیراژ پایین در کشور وجود دارند، به ‌صرفه نیست و فرایند تامین قطعات خودروهای خارجی زمان‌بر شده و سبب گرانی لوازم یدکی خودروهای مذکور شده است.

فقط 20 درصد قطعات موجود در بازار بی کیفیت هستند

مهدی کاظمی سخنگوی اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو با بیان اینکه در بازار لوازم یدکی قطعات تقلبی و فیک وجود دارند، گفت: «منکر وجود جنس تقلبی و فیک در بازار نیستیم و حدود 20 درصد از قطعات موجود در حال حاضر بی‌کیفیت هستند.»

سخنگوی اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو افزود: «دولت باید با کالای تقلبی مبارزه کند و یکی از راه‌های این مبارزه کمک گرفتن از خود اعضای 10 هزار نفری اتحادیه لوازم یدکی خودرو در تهران است. اعضای صنف لوازم یدکی هم کارشناسان خبره‌ای هستند و هم مدیران بسیار خوبی هستند که می‌توانند به گمرک و وزارت صمت کمک کنند. به دنبال آن هر قطعه‌ای که قرار است وارد کشور شود در ابتدا به اتحادیه و کارشناسان معرفی شود تا از سلامت و کیفیت آن اطمینان حاصل شود و بعد اجازه ورود داده شود.»

کاظمی با بیان اینکه اکنون بین 50 تا 60 درصد قطعات خودروی موجود در بازار، تولید داخل است و بقیه از کشورهای چین، هند، ترکیه و تایوان تامین می‌شود، گفت: «از لحاظ تامین قطعه، به خصوص قطعات خودروهای پرتردد تولید داخل کمبودی دیده نمی‌شود، اما در زمینه تامین قطعات خودروهای وارداتی مشکلاتی وجود دارد که این مشکل برای خودروهای چینی نسبت به خودروهای کره‌ای، ژاپنی و اروپایی کمتر است.»

در پایان باید گفت کمبود قطعه در دوران شیوع ویروس کرونا، تعمیرکاران و مصرف‌کنندگان را با چالش‌های زیادی رو به رو کرده و حالا پس از گذشت چند ماه، مشکل تامین بعضی قطعات همچنان پابرجا است و در این شرایط انتظار می‌رود که مسئولان نظارت بیشتری در این حوزه داشته باشند.

زنگ خطر کمبود قطعات خودرو در بازار به صدا در آمد [به روز رسانی] - مرداد 99

این روزها وضعیت بازار خودرو و به خصوص لوازم یدکی تعریف آنچنانی ندارد. قیمت‌ها در بازار افزایش پیدا کرده است و از طرفی نیز خریداران نمی‌توانند نمونه های اصلی را از تقلبی تشخیص دهند. این در حالی است که حتی تعمیرکاران نیز نمی‌توانند قطعه اصل را از تقلبی جدا کنند.

چندی پیش در ماه خرداد گفت و گویی با سید مهدی کاظمی سخنگوی اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو انجام شد و این مسئول اظهار کرد که احتمال کمبود در بازار لوازم یدکی طی ماه‌های آینده وجود دارد.

کاظمی در پاسخ به این سؤال که شرایط تأمین قطعات چگونه است؟ گفت: «ما تقریباً به طور متوسط پیش می‌رویم یعنی نه کمبود نه گرانی آنچنانی داریم. اگر در آینده به همین روال شرایط ادامه پیدا کند صد در صد قیمت‌ها بالاتر می‌رود و همچنین با کمبود قطعه مواجه می‌شویم.»

کمبود لوازم یدکی در بازار

کاظمی ابتدا اظهار کرد: «چند ماه قبل هشداری در خصوص کمبود تبعات در بازار دادیم که امروز در حال نمایان شدن است. در این میان گله‌مندی مردم را هم داریم اما وقتی که با ما صحبت می‌شود مشخص می‌شود که ما از قبل اطلاع رسانی لازم را انجام دادیم. ما به مسئولان و مردم گفته بودیم اگر حمایت‌های دولت نباشد در دو الی سه ماه آینده دچار کمبود قطعه می‌شویم و الان هم به این نقطه رسیده‌ایم.»

وی ادامه داد: «کمبود در بازار وجود دارد اما پیشنهاد ما این است که دولت و بانک مرکزی می‌توانند با ما همراهی لازم را داشته باشند. علاوه بر آن سازمان صنعت، معدن و تجارت و همچنین گمرک نیز باید همکاری کنند. این 4 ارگان می‌توانند در زمینه تامین قطعات به ما کمک کنند. تامین قطعه به دو طریق ساخت داخل و واردات صورت می‌گیرد. ما ناچاریم یک سری قطعات را وارد کنیم و دولت می‌تواند به بانک مرکزی و وزارت صمت دستور دهد که با صنف لوازم یدکی به دلیل این که چرخه اقتصاد کشور در دست آن‌ها است همراهی کنند. ما فقط می‌گوییم ارز آزاد به ما داده شود و حتی اگر این کار نیز صورت نمی‌گیرد فقط به ما اجازه ثبت سفارش داده شود.»

چالش های واردات

این فعال حوزه لوازم یدکی در خصوص شرایط واردات قطعات به کشور گفت: «یکی از صحبت ها در 3 الی 4 ماه گذشته به ممنوعیت واردات قطعات از کشورهای همجوار مثل امارات و دبی بود. دبی به خاطر کرونا اجازه واردات و صادرات را نمی‌داد. برای کشور ما نیز 70 الی 80 درصد قطعات همه لوازم مختلف از این کشور وارد می‌شود. وزارت امور خارجه باید در این زمینه همکاری کند تا این راه برای واردات قطعات باز شود. وقتی که قطعه وارد ایران شود نیز گمرک کمی باید سخت گیری ها را کمتر کند و کاغذبازی ها کنار گذاشته شود. در نتیجه تمامی این موارد کمبود قطعات در بازار برطرف خواهد شد و قیمت ها نیز شکسته خواهد شد. همچنین با ورود مواد اولیه میزان تولید نیز در کشور بالا خواهد رفت و این قضیه نیز بر قیمت ها و کاهش آن اثر می‌گذارد.»

وی در پایان اشاره کرد: «ایران توانایی تولید صد در صد قطعات را دارد. اما یک سری خودروها اخیرا وارد ایران شده که در نتیجه دنبال تولید قطعات آنها نرفتیم. این به دلیل آن است که صرفه اقتصادی ندارد چرا که نمی‌توان برای آن قالب درست کرد. ناچاریم در خصوص خودروهای کم تردد که در ایران هستند برای تامین قطعات از طریق واردات اقدام کنیم.»