درمان احتمالی بیمار HIV بدون تزریق سلول های بنیادی

نتایج یک تحقیق نشان می دهند که یک زن آلوده به ویروس HIV احتمالا بدون دریافت سلولهای بنیادی درمان شده است. لورین ویلنبرگ ۶۶ ساله از کالیفرنیا در سال ۱۹۹۲ میلادی به این ویروس آلوده شد و دانشمندان می گویند او یکی از جمعیت ۰.۵ درصدی از بیمارانی است که سیستم ایمنی بدن شان بدون دریافت دارو میتواند بیماری را متوقف کند.

ویروس HIV  عموما درون سلول های بدن می نشیند و نه از طریق دارو و نه با کمک سیستم ایمنی بدن از بین نمی رود. اما مصرف داروهای ضد ویروسی به افراد آلوده کمک می کند که ویروس را متوقف کنند و به محض آنکه بیمار دریافت دارو را متوقف نماید فعالیت ویروس از سر گرفته می شود.

یک بیمار HIV اهل برلین که نامش فاش نشده اولین فردی بود که پس از دریافت سلول های بنیادی درمان شد و کمی بعد همین تکنیک روی بیمار دیگری به نام آدام کاستیلجو در لندن انجام شد. دریافت سلول های بنیادی آخرین کورسوی امید کاستیلجو بود اما این کار باعث شد که بیمار دچار عفونت های متعدد شده، شنوایی اش را از دست بدهد و زخم های دهانی اش به قدری شدید شدند که دیگر حتی نمی توانست داروهایش را بخورد.

خانم ویلنبرگ اما چندین دهه بعد از آلوده شدن به HIV و بدون دریافت سلول های بنیادی درمان شده است. دانشمندان بیمارستان عمومی ماساچوست در آمریکا بعد از بررسی ۱.۵ میلیارد سلول خونی او هیچ اثری از ویروس HIV در بدنش پیدا نکردند. در ادامه یکی از کاشناسان اعلام کرد که می توان نام این خانم را به عنوان یکی از افراد درمان شده اعلام کرد اما برخی دیگر معتقد بودند که به شواهد بیشتری برای این منظور نیاز است.

از بیمارانی مانند خانم ویلنبرگ با نام کنترل کنندگان نخبه یاد می شود؛ یعنی افرادی که به ویروس HIV آلوده هستند اما به شکل مرموز و در موارد بسیار نادر بدون دریافت دارو ویروس در بدنشان کنترل می شود.

محققان ماساچوست در ادامه ۶۴ کنترل کننده نخبه دیگر را هم مورد بررسی قرار دادند و همزمان ۴۱ بیمار دریافت کننده داروی ضد ویروس را هم تحت نظر گرفتند.

آنها در نتایج تحقیقات خود یادآور شدند که اندوخته های ویروسی در بدن کنترل کنندگان نخبه برخلاف بیمارانی که از طریق دارو ویروس HIV را در بدنشان متوقف کرده اند، قادر به فعالیت دوباره نیست.

به لطف همین ویژگی هم کنترل کنندگان نخبه میتوانند بدون نیاز به دارو و به صورت خودجوش کنترل HIV را در بدنشان به دست بگیرند و چه بسا در آینده این مکانیزم بدنی آنها برای ارائه یک روش درمانی کاربردی مورد استفاده قرار بگیرد.

بعد از آلودگی، ویروس HIV مواد ژنتیکی خود را درون سلول های بدن بیمار تکثیر می کند و نوعی اندوخته ویروسی می سازد تا از این طریق جایگاه خود در سلول را مستحکم کند.

اگر نسخه کاملی از ویروس درون مواد ژنتیکی یک سلول جای بگیرد آنگاه میتواند نسخه های جدیدی از ویروس HIV را بسازد. این فرایند به لطف داروهای ضد ویروسی یا به اختصار ART متوقف می شود اما اگر بیمار فرایند درمان را متوقف کند ویروس مرتبا در بدن آنها تکثیر می شود. بنابراین اندوخته های ویروسی مانعی بسیار بزرگ برای درمان فرد محسوب می شوند.

اما در کنترلر های منتخب سیستم ایمنی بدن بیمار ویروس را بدون دریافت دارو کنترل میکند و تا جایی پیش می رود که اثری از ویروس در بدن پیدا نشود. حالا دانشمندان می گویند که با درک مکانیزم سیستم ایمنی بدن این بیماران میتوانند روزی درمان مناسب برای HIV را پیدا کنند.