هفت استراتژی برای تصمیم گیری گروهی بهتر

شاید شما هم شنیده باشید که می‌گویند در تصمیم گیری، دو فکر بهتر از یک فکر است و سه فکر بهتر از دو فکر. برخی افراد همین ایده را در زندگی و کسب و کار خود در پیش می‌گیرند و عموما وقتی مشکلی پیش می‌آید سعی می‌کنند، مساله را با تفکر گروهی به سمت حل شدن ببرند.

اما آیا این تفکر درست است که هر چقدر تعداد افرادی که روی موضوعی فکر می‌کنند بیشتر باشد، در حل مساله موفق‌تر خواهیم بود؟ پاسخ این سوال می‌تواند هم منفی و هم مثبت باشد. از یک طرف نمی‌توان منکر نتایج تفکر گروهی شد و از طرفی لزوما تعداد افراد بیشتر برای همفکری در هر موضوعی، تضمین کننده موفقیت و یافتن راهکار موثر نیست.

تشتت آرا، برخی وابستگی‌ها در گروه، اختلاف نظرها و مواردی از این دست باعث می شوند که تفکر جمعی به معنای واقعی آن اجرایی نشود.

حتی گاهی اوقات نظرات اشتباهی که در کارشناسی موضوع ارائه می‌شود، می‌تواند روی تصمیم گیری جمعی تاثیر منفی داشته باشد. تعصبات فردی نیز از جمله مواردی است که گاهی در جلسات تفکر گروهی دیده می‌شود و همین تعصبات، روی ذهن بقیه تاثیر منفی خود را می‌‌گذارد و روند تصمیم گیری را با مشکل مواجه می‌کند. بسیاری از این موارد به صورت ناخودآگاه رخ می‌دهند و عمدی در کار نیست.

اما همه آنچه گفته شد، بدین معنی نیست که تفکر جمعی زیر سوال برود. اگر فرآیند صحیحی برای تفکر گروهی درنظر گرفته شود، می‌توان به نتیجه همفکری در گروه امیدوار بود. در این مقاله قصد داریم هفت استراتژی ساده برای تصمیم گیری موثرتر در گروه ارائه دهیم:

۱. درصورت نیاز به همفکری جمعی برای تصمیم گیری، اتاق فکر کوچکی تشکیل دهید.

وقتی تعداد افراد حاضر در اتاق فکر زیاد باشند، معمولا تصمیم داری اتفاق می‌افتد. تحقیقات نشان می‌دهد گروه‌های دارای هفت یا تعداد بیشتر عضو، در معرض سوگیری تصمیم‌ها قرار می‌گیرند. هرچه تعداد اعضای اتاق فکر بیشتر باشد، تمایل اعضا به تحقیق و ارزیابی اطلاعات بیشتر می شود. بهتر است گروهی سه تا پنج نفره تشکیل دهید.

۲. بیشتر مواقع، بهتر است اعضای گروه ناهمگن باشند.

مطالعات مختلف نشان می‌دهد، گروه‌های متشکل از افراد با عقاید همگن، تمایل بیشتری به تصمیم گیری سوگیرانه خواهند داشت. اما وقتی در گروه دیدگاه‌های مختلف و حتی متضاد وجود داشته باشد، می‌توان به نتایج بهتری دست پیدا کرد. البته موضوع مورد تصمیم گیری نیز مهم است. مثلا وقتی پای ایمنی و امنیت به میان می‌آید، لزوما نیازی به حضور افرادی که اهمیتی به ایمنی نمی‌دهند در جلسه نیست.

 ۳. در تیم خود، یک یا دو نفر در نقش وکیل مدافع شیطان حضور پیدا کنند.

یکی از روش‌های مقابله با تصمیم گیری‌های اشتباه، انتخاب فرد یا افرادی در نقش وکیل مدافع شیطان است. این فرد در مقابل نظر جمع قرار می‌‌گیرد و تصمیم را به چالش می‌کشد. چنین فردی عموما باعث تصمیم گیری بهتر می‌شود. اگر تعداد اعضای اتاق فکربیش از هفت نفر بود، می‌توانید دو نفر را برای تصدی چنین نقشی در نظر بگیرید. البته نظارت این افراد نباید منجر به ایجاد اختلال در تصمیم گیری شود.

۴. نظرات هر عضو اتاق فکر را جداگانه دریافت کنید.

اگر بخواهید از توان ذهنی جمع استفاده کنید، باید بتوانید رویکردی مناسب در پیش بگیرید. بهتر است قبل از آنکه افراد نظرات خود را در جمع مطرح کنند، نظر هر یک از اعضای اتاق فکر را جداگانه دریافت کنید. در این صورت وقتی یکی از اعضا، نظری می‌دهد، باعث سوگیری ذهنی بقیه نمی‌شود.

۵. فضایی امنی را برای صحبت کردن اعضا فراهم کنید.

اگر می‌خواهید اعضا، نظرات خود را بدون ترس و واهمه به اشتراک بگذارند، باید فضایی امن را ایجاد کنید. در مورد نظرات اعضا واکنش لحظه ای و نامناسب نشان ندهید. باید فضایی محترمانه برای دریافت نظر ایجاد شود. نحوه بازخورد دادن به نظرات نیز بسیار مهم است.

۶. بیش از حد به افراد متخصص اعتماد نکنید.

معمولا در هر جمعی افرادی متخصص حضور دارند که به جمع کمک می‌کنند درست تصمیم گیری کند. با این وجود، لزوما هر نظری که متخصصین امور مطرح کردند، کورکورانه قبول نکنید.

تیم را مجبور کنید در مورد نظرات متخصص موضوع هم همفکری کنند. کارشناسان حرفه‌ای می‌توانند حضوری موثر در اتاق فکر داشته باشند، ولی بدین معنی نیست که حرف تمام کننده را بزنند و کسی نظر مخالفی ندهد.

۷. تقسیم وظایف جمعی را فراموش نکنید.

برخی اوقات دیده می‌شود که یک نفر به تنهایی همه مسئولیت‌ها از انتخاب اعضای اتاق فکر، تهیه دستور جلسه، ساماندهی امور و ... را برعهده می‌گیرد. این روش درستی برای ورود به حوزه تفکر جمعی نیست. تعصبات فردی می‌توانند به راحتی بر کل فرآیند تصمیم گیری تاثیرگذار باشند.

تحقیقات نشان می‌دهد اگر نقش‌های مختلفی به اعضای گروه داده شود، هر کس می‌تواند براساس تخصصی که دارد، کار را بهتر و موثرتر پیش ببرد. همه اعضا در روند تصمیم گیری نقش دارند و هر تصمیمی که گرفته شود، همه در آن دخیل هستند. مسئولیت همه کارها نباید تنها روی شانه‌های یک نفر قرار گیرد.

این هفت استراتژی کمک می‌کند تا بتوانیم در تفکر جمعی و تصمیم گیری گروهی موفق‌تر عمل کنیم. اما تضمین کننده نتیجه نهایی نیست. بااین وجود، روی کیفیت فرآیند تصمیم گیری و تعامل بین اعضای گروه تاثیر مثبتی خواهد گذاشت.