جای خالی ایران در فهرست ۵۰ استارتاپ برتر خاورمیانه از نظر جذب سرمایه

نشریه «فوربس» فهرستی از ۵۰ استارتاپ برتر خاورمیانه را منتشر کرده که علی رغم بحران کرونا در سال ۲۰۲۰ موفق به جذب حدود یک میلیارد دلار سرمایه شده‌اند. در این فهرست اما اثری از استارتاپ‌های ایرانی دیده نمی‌شود.

بحران کرونا در اکوسیستم‌های استارتاپی تاثیر دوگانه‌ای داشته و در حالی که برخی شرکت‌ها نظیر «Airbnb» و «WeWork» تحت فشار قرار گرفته‌اند، برخی دیگر حتی در این دوران فرصتی برای رشد و جذب سرمایه‌گذاران جدید پیدا کرده‌اند. بسیاری از این استارتاپ‌های موفق نه در اروپا یا آمریکا بلکه در خاورمیانه واقع شده‌اند و حالا  فوربس فهرستی را منتشر کرده که نشان می‌دهد تنها ده استارتاپ در این منطقه ۵۴۶ میلیون دلار سرمایه جذب کرد‌ه‌اند.

فهرست فوربس شامل ۵۰ استارتاپ برتر خاورمیانه از نظر جذب سرمایه است اما در آن اثری از استارتاپ‌های ایرانی دیده نمی‌شود و این در حالی است که اکوسیستم استارتاپ کشور با توجه به مشکلات اقتصادی بیش از هر زمان دیگری به سرمایه‌گذاران نیاز دارد. هرچند مجموعه‌هایی نظیر «۱۰۰ استارتاپ» یا «سازمان فناوری» اقداماتی را برای کمک به تامین سرمایه کسب و کارهای نوپا انجام داده‌اند اما باید گفت که جذب سرمایه‌گذاران خارجی جان تازه‌ای را به اکوسیستم داخلی می‌دمد؛ اکوسیستمی که بر اساس هشدارهای سازمان نصر بخاطر شرایط اخیر دنیا (شیوع ویروس کرونا) نیمی از تیم‌های فعال آن در آستانه تعطیلی قرار دارد.

۵۰ استارتاپ برتر این فهرست در مجموع موفق به جذب ۹۵۹ میلیون دلار سرمایه شده‌اند و این رقم تا پیش از پایان سال ۲۰۲۰ از یک میلیارد دلار نیز را فراتر خواهد رفت چرا که بخشی از این شرکت‌ها هنوز در حال سپری کردن راندهای جذب سرمایه هستند.

در بین کشورهای خاورمیانه امارات از فعال‌ترین اکوسیستم استارتاپی برخوردار است و دفتر مرکزی ۳۳ شرکت از فهرست مذکور در این کشور قرار دارد. رتبه‌های دوم و سوم نیز به ترتیب با ۷ و ۴ نماینده به عربستان و مصر اختصاص دارد. اردن، لبنان و کویت نیز روی هم رفته میزبان ۶ شرکت برتر این لیست هستند.

استارتاپ اماراتی «Pure Harvest Smart Farms» که روی گسترش کشاورزی در محیط‌های خشن با تکیه بر فناوری تمرکز دارد، با جذب ۱۳۵.۸ میلیون دلار سرمایه رتبه اول فهرست را به خود اختصاص داده است. در رتبه دوم استارتاپ فعال در زمینه حمل و نقل عمومی «Swvl» با ۹۲ میلیون دلار سرمایه قرار دارد. رتبه سوم نیز به «Kitopi» اختصاص یافته که ۸۹ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است.

فعال‌ترین سرمایه‌گذاران این فهرست شامل موسسه‌های «۵۰۰ استارتاپ»، «رائد ونچرز» و «وامدا کپیتال» است که به ترتیب روی ۱۰، ۸ و ۷ استارتاپ سرمایه‌گذاری کرده‌اند. از میان ۵۰ استارتاپ برتر خاورمیانه از نظر سرمایه‌گذاری ۸ مورد هم‌بنیانگذار زن داشته‌اند.

فوربس برای راهیابی استارتاپ‌ها به این فهرست شروط مختلفی را در نظر گرفته از جمله اینکه بیش از ۷ سال از زمان تاسیس آنها نگذشته باشد و دستکم ۵ میلیون دلار سرمایه جذب کرده باشند.