قابلیت شارژ ۱۲۰ واتی دقیقا چه تاثیری روی باتری موبایل‌های هوشمند می‌گذارد؟

طی چند سال اخیر، شاهد نوعی انقلاب در تکنولوژی شارژ سریع بوده‌ایم: از نخستین دستاوردها در تولید شارژرهای ۲۰ واتی و ۳۰ واتی گرفته تا تکنولوژی‌های ۴۰ واتی و ۶۰ واتی که امروز به استاندارد تبدیل شده‌اند. اما در سال ۲۰۲۰ حتی از این هم فراتر رفته‌ایم و در بازار، موبایل‌هایی با قابلیت شارژ ۱۲۰ واتی یافت می‌شود. وعده غایی این تکنولوژی اینست که باتری خالی موبایل‌مان در عرض تنها چند دقیقه به صورت کامل شارژ شود. با این همه، همچنان سوالاتی راجع به تاثیر این موضوع روی طول عمر باتری مطرح است.

برای اینکه ببینیم شارژ ۱۲۰ واتی در عمل چگونه است و چقدر سریع ظاهر می‌شود، بیایید مروری داشته باشیم بر عملکرد موبایل شیائومی می ۱۰ اولترا.

بهینگی شارژ

برای شروع، بیایید ببینیم که آیا اصلا دستیابی به شارژ ۱۲۰ واتی امکان‌پذیر است یا خیر. هرچه نباشد ۱۲۰ وات حتی از آنچه یک کامپیوتر شخصی معمولی می‌کشد نیز بیشتر است، بنابراین باید امیدوار بود که بخشی از این انرژی به هدر نرود. جالب اینکه شارژر ۱۲۰ واتی شیائومی «تنها» ۸۰ وات در اختیار می ۱۰ اولترا قرار می‌دهد. احتمالا ۱۲۰ وات در آزمایشگاه‌های شیائومی امکان‌پذیر بوده، اما در جهان واقعی، نمی‌توان حتی به این رقم نزدیک شد. خوشبختانه اما اینطور نیست که اختلاف ۴۰ واتی به هدر برود.

هنگام اتصال شارژر به پریز، کار با دریافت ۹۲.۳ وات شروع می‌شود و خیلی سریع این رقم به ۸۶.۴ وات می‌رسد، بنابراین تنها ۶.۳ وات (معادل ۷.۳ درصد) از انرژی در کابل و شارژر به هدر می‌رود که عملکردی بهتر از تمام شارژرهای کم‌انرژی است. این موضوع احتمالا به خاطر تکنولوژی بهینه‌تر GaN باشد که در شارژر شیائومی استفاده شده است.

برای مثال شارژر ۴۰ واتی هواوی انرژی کمتر ۵.۵ وات را هدر می‌دهد، اما در واقع این رقم معادل ۱۹ درصد از تمام انرژی کشیده شده است. به همین ترتیب، شارژر ۲۷ واتی پوکو اف ۲ پرو هم ۵.۶ وات را هدر می‌دهد که یعنی میزان چشمگیر ۱۷ درصد از انرژی کشیده شده از دیوار، پیش از رسیدن به موبایل تلف می‌شود. شارژر‌های سامسونگ و حتی گوگل هم همین‌قدر اسراف می‌کنند.

حرف نهایی اینست که شارژ با شارژر ۱۲۰ واتی شیائومی قرار نیست هزینه‌هایی بیشتر از دیگر شارژرهای موجود در بازار (از نظر مصرف برق) روی دست‌تان بگذارند. در واقع این شارژر از بسیاری از شارژرهایی که درون جعبه‌ موبایل‌های دیگر از راه می‌رسند بهینه‌تر است. جای غافلگیری دارد که شارژر GaN شیائومی در قیاس با شارژرهای قدیمی‌تر و کندتر چقدر بهینه ظاهر می‌شود.

شارژ ۱۲۰ (۸۰) واتی دقیقا چقدر سریع است؟

نکته: از آن‌جایی که شارژر شیائومی واقعا قادر به شارژ ۱۲۰ واتی نیست، از این بعد از این شارژر به عنوان یک محصول ۸۰ واتی یاد می‌کنیم تا نتایج واقع‌گرایانه‌تری از تست‌ها صورت گرفته حاصل شود. برای مقایسه بهتر سرعت‌های شارژ نیز، شیائومی می ۱۰ اولترا با وات‌های متعدد و از طریق شارژرهای مختلف شارژ شده تا مدت زمان لازم برای شارژ کامل پایش شود.

برای شروع، حتی ۸۰ وات هم مدت‌زمان شارژی بسیار تحسین‌برانگیز و رکوردشکن را با خود به همراه می‌آورد. پر شدن کامل باتری از ۰ تا ۱۰۰، تنها ۲۱ دقیقه طول می‌کشد و در ۳ دقیقه نیز شاهد شارژ ۲۵ درصدی هستیم. این دستاوردی قابل توجه است، خصوصا با درنظرگیری اینکه دستگاه به دو باتری ۲۲۵۰ میلی‌آمپر ساعتی مجهز شده که مجموعا ظرفیتی معادل ۴۵۰۰ میلی‌آمپر ساعت دارند.

نکته غافلگیرکننده‌تر اینکه شارژ ۵۰ واتی هم همینقدر سریع انجام می‌شود. تنها در ۲۹ دقیقه باتری به صورت کامل شارژ می‌شود و اندکی بیشتر از ۵ دقیقه نیز برای شارژ ۲۵ درصدی کفایت می‌کند. این تفاوت‌های صرفا چند دقیقه‌ای نشان می‌دهند که عبارت «شارژ ۱۲۰ واتی» بیشتر از اینکه به اتفاقی انقلابی در عادات استفاده ما از موبایل‌های هوشمند اشاره داشته باشد، یک استراتژی تبلیغاتی است. تمیز دادن تکنولوژی شیائومی از شارژرهای ۶۰ واتی و دیگر شارژهای فوق سریع موجود در بازار بسیار دشوار است و نیازمند چنین اندازه‌گیری‌های دقیقی خواهید بود.

شارژ شیائومی می ۱۰ اولترا با یک شارژر سنتی ۱۸ واتی به مراتب بیشتر طول می‌کشد. شارژ کامل در عرض ۶۸ دقیقه همچنان با استانداردهای مدرن «اوکی» است اما مشخصا بسیار کندتر از دو تست دیگر صورت می‌گیرد. نکته جالب‌تر، تفاوت به وجود آمده در مدت زمان شارژ، با افزایش انرژی است. اختلاف ۳۲ واتی میان ۱۸ وات و ۵۰ وات، به بهبود ۳۹ دقیقه‌ای مدت زمان شارژ منجر می‌شود که کاملا قابل توجه است. با این همه، با ۳۰ وات بیشتر و استفاده از شارژر ۸۰ واتی، شارژ کامل تنها به اندازه ۸ دقیقه بهبود می‌یابد.

حرارت و سلامت باتری

مدت‌زمان فوق سریع شارژ معرکه است، اما وقتی اثرات منفی آن را روی عمر باتری در طولانی‌مدت در نظر بگیریم، دیگر آنقدرها معرکه به نظر نمی‌رسد. حرارت یکی از اصلی‌ترین عوامل نابودی طول عمر باتری است و بنابراین لازم است در تست‌ها، حرارت باتری را نیز مد نظر داشته باشیم.

از آن‌جایی که پایش حرارت به صورت نرم‌افزاری انجام می‌شود، اطلاعات به دست آمده شاید کاملا دقیق نباشند. با این همه، از آن‌جایی که یک موبایل واحد در تمام تست‌ها استفاده شده، ارقام نهایی می‌توانند نقاط مرجع خوبی برای مقایسه نسبی باشند. از سوی دیگر، تست با موبایلی اندک گرم‌تر از حرارت اتاق آغاز می‌شود تا شارژ شدن دستگاه با فاصله اندکی از استفاده شبیه‌سازی شود.

هنگام شارژ ۸۰ واتی، شیائومی می ۱۰ اولترا به دمای ۴۳.۸ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. نکته خطرناک اینست که اگر دستگاه می‌توانست به صورت کامل با ۱۲۰ وات شارژ شود، دما از این هم بالاتر می‌بود. این قطعا یک علامت هشدار برای طول عمر باتری است، زیرا دما باید در حالت ایده‌آل، زیر ۴۰ درجه سانتی‌گراد باقی بماند. از آن‌جایی که موبایل تنها در ۲۱ دقیقه شارژ می‌شود، باتری برای مدتی بسیار طولانی در معرض حرارت بالا نیست. با این همه، مدت زمانی که موبایل در دمای بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد سپری می‌‌کند آنقدری هست که باعث نگرانی باشد. توجه کنید که وقتی باتری تا ۷۰ درصد شارژ می‌شود، حرارت نیز آرام آرام کاهش می‌یابد و موبایل احتمالا از فاز شارژ با جریان مداوم خارج می‌شود.

شارژ ۵۰ واتی، دما را در بالاترین حالت به ۳۹.۱ درجه سانتی‌گراد می‌رساند که ۴.۷ درجه خنک‌تر از شارژ ۸۰ واتی است و زیر خط قرمز باقی می‌ماند. این پیک حرارت، در لحظات پایانی فاز شارژ با جریان ثابت به ثبت می‌رسد. اکثریت روند شارژ با دمای زیر ۳۷ درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود که آنقدرها هم بد نیست. با توجه به اینکه شارژ ۵۰ واتی تنها ۸ دقیقه کندتر از شارژ ۸۰ واتی است، این مدت زمان اضافه به نظر ارزشش را دارد.

با استفاده از شارژ ۱۸ واتی، سنسور حرارت حتی به دمای ۳۰ درجه سانتی‌گراد هم نمی‌رسد. هنگام شارژ به این شکل، ایجاد حرارت به مراتب بیشتر طول می‌کشد. این یعنی باتری هم سریع‌تر خنک می‌شود. با دمایی ۱۴.۷ درجه سانتی‌‌گراد خنک‌تر از شارژ ۸۰ واتی، تفاوت حرارت مثل تفاوت روز و شب است. اما در عین حال شاهد اختلاف چشمگیر از نظر مدت‌زمان شارژ نیز خواهید بود. بهترین نقطه بالانس میان حرارت و مدت‌زمان شارژ احتمالا شارژ ۳۰ یا ۴۰ واتی باشد.

ضمنا باید به خاطر داشت که ۱۲۰ وات، جریان بیشتری را روانه باتری و به آن استرس وارد می‌کند. این هم نکته مهم دیگر در معادله طول عمر باتری است. با توجه به این موضوع و دمای بالای دستگاه هنگام شارژ، یقینا باید از تاثیرات تکنولوژی ۱۲۰ واتی شیائومی بر ظرفیت باتری در طولانی‌مدت نگران بود. شارژ با سطوح وات پایین‌تر، امن‌ترین راه برای حصول اطمینان از عمر چندین ساله باتری است.

آیا شارژ ۱۲۰ واتی ارزشش را دارد؟

شارژ ۱۲۰ واتی هم مزایا و هم معایب خودش را دارد. آنچه شیائومی در موبایل جدید خود تعبیه کرده، نگرانی‌هایی از بابت حرارت بسیار بالا به هنگام شارژ به وجود می‌آورد. خصوصا اگر تفاوت به نسبت به شارژ خنک‌تر ۵۰ واتی، تنها چند دقیقه باشد.

احتمالا بهترین کار این باشد که از شارژ ۱۲۰ واتی به صورت گهگاه و برای زمانی که حسابی عجله دارید استفاده کنید. در حد یک یا دو دقیقه. حرارت به هنگام شارژ دو دقیقه‌ای آنقدرها بالا نمی‌رود و در نهایت ۲۰ درصد باتری گیرتان می‌آید که حسابی کارآمد است. با این حال با میزان استرس وارد شده به دستگاه و دمای بسیار بالا در سیکل کامل شارژ، اگر ما باشیم ترجیج می‌دهیم به سراغ شارژر کندتر برویم و چند دقیقه‌ای بیشتر منتظر بمانیم.

دوست داریم که شیائومی در آینده تدابیری برای خنک‌تر نگه داشتن باتری به کار ببندد. چنین کاری باعث می‌شود که هم از مزایای شارژ فوق سریع برخوردار باشیم و هم سلامت باتری در طولانی‌مدت حفظ شود. شارژ سریع در غایی‌ترین حالت قرار است در وقت شما صرفه‌جویی کند، اما اختلاف چند دقیقه‌اش، ارزش سوزاندن باتری را ندارد.

در نهایت باید گفت که شیائومی هنگام تعبیه این قابلیت در موبایل فوق پریمیوم می ۱۰ اولترا دلایل خود را داشته است. تکنیک‌های جدید تولید باتری و ساختار مبتنی بر دو باتری، بهبود مدار شارژ و یک شارژر بهینه GaN که قادر به رسیدن به انرژی ۱۲۰ وات است، اصلا ارزان از آب در نمی‌آید. اما حداقل برای اکنون، شارژ ۱۲۰ واتی شیائومی به نظر مثل یک قابلیت آزمایشی است که در آینده نزدیک به بهترین شکل ممکن در خواهد آمد.