وزیر راه: مبتلایان کرونا باید از طریق موبایل کنترل شوند تا از ترددها جلوگیری شود

«محمد اسلامی» وزیر راه گفت که با توجه به اعمال محدودیت‌های جدیدی که قرار است از ابتدای آذرماه در ایران به اجرا گذاشته شود، دولت درصدد است تا از طریق موبایل بیماران کرونایی را رصد کرده و از تردد آن‌ها به خارج از شهرها، محل کار و دیگر اماکن جلوگیری کند.

او اعلام کرد که وزارت بهداشت به دنبال غربالگری مبتلایان در کشور است: «نکته مهم اینجاست که به صورت سیستمی بتوانند مبتلایان را از طریق موبایل‌هایشان کنترل و مانیتور کنند تا تردد آن‌ها را محدود کنیم.»

اسلامی‌ در گفتگوی خود با ایسنا اعلام کرد که قرار است از مسافرت مبتلایان پس از شناسایی از طریق موبایل‌هایشان «با وسایل حمل و نقل عمومی جلوگیری شود یا در تردد هایشان به محل کار محدودیت ایجاد شود و پس از شناسایی آن‌ها، از افراد پیرامون‌شان تست گرفته شده و اجازه گسترش زنجیره انتقال داده نشود.»

وزیر راه در خصوص نحوه انجام این روش توضیح بیشتری نداده است اما برخی از فعالان فضای مجازی نگران نقض حریم خصوصی کاربران تلفن همراه با اعمال چنین روش‌هایی هستند. در ابتدای امر سعی شده بود با اپلیکیشن «ماسک» چنین اهدافی محقق شود اما به نظر می‌رسد این اهداف چندان محقق نشده‌اند. اپلیکیشن «ماسک» به گفته تولیدکنندگانش یک پویش مردمی بود که توسط متخصصان دانشگاه صنعتی شریف با همکاری شهرداری تهران و حمایت‌های وزارت بهداشت رونمایی شد.

به گفته اسلامی با مصوبه جدید ستاد ملی مدیریت کرونا هر کسی که تست کرونای مثبت داشته باشد، حق ندارد از طریق سیستم حمل و نقل عمومی مسافرت کند و بر این اساس به همه بخش‌های حمل و نقل ابلاغ کرده‌ایم که این مصوبه باید به دقت اجرایی شود: «بخش‌های هواپیمایی و ریلی در حال اتصال به سیستم‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند و برخی شرکت‌های ریلی مانند رجا متصل شده و بقیه شرکت‌ها نیز در حال انجام این مرحله هستند. اما در بخش جاده‌ای با توجه به اینکه به عنوان مثال بلیت اتوبوس از گذشته با اسم صادر می‌شد باید سیستم‌شان را راه‌اندازی کنند تا تنها از طریق کد ملی صدور بلیت را انجام دهند.»

پیش‌تر سازمان فناوری‌ اطلاعات برای اتصال سامانه‌های بلیت فروش هواپیما، قطار و سایر وسایل حمل و نقل بین شهری سیستمی را طراحی کرده بود تا سایت‌ها و مراجع رسمی بتوانند از فروش بلیت به مبتلایان به کرونا جلوگیری کنند و به نظر می‌رسد زیرساخت این موضوع برای فروش بلیت در ترمینال‌های اتوبوسرانی نیز در حال احداث است.

وعده رصد بیماران کرونایی از طریق موبایل مدتهاست توسط مسئولین مختلف در جلسات گوناگون داده می‌شود و در آخرین اظهارات پیش‌از گفته‌های اسلامی، سخنگوی دولت در نوزدهم مهرماه اعلام کرده بود که قصد دارند تا با این کار از تردد بیماران مبتلا به کرونا جلوگیری کنند. «علی ربیعی» در این باره گفته بود که «هر فردی که در آزمایشگاه به او اعلام می‌شود که مبتلا به بیماری کرونا است، از شیوه‌های مختلف از جمله ردیابی موبایل مورد کنترل قرار می‌گیرد و در صورت خروج از خانه، جرایم سنگینی به وی تعلق می‌گیرد.»

استفاده از برنامه‌های ردیابی توسط دولت‌ها برای کنترل شیوع ویروس کرونا در برخی کشورهای دنیا اجرایی شده است. طبق بررسی انجام شده توسط مجله علمی «ام آی تی تکنولوژی ریویو» (MIT Technology Review)، نزدیک به ۵۰ کشور از جمله آمریکا، آلمان، اسپانیا، انگلیس، سوئیس و ایتالیا در حال راه اندازی یا استفاده از نرم افزارهای ردیابی کرونا هستند.

به عنوان مثال‌ در کره جنوبی، دولت برنامه‌ای را توسعه داده است که امکان ردگیری افرادی را که باید در قرنطینه باشند، فراهم می‌کند. این برنامه اطلاعات جزئی از فعالیت کاربران گردآوری کرده و حتی اطلاعات مربوط به آلوده شدن کاربران دیگری را که در نزدیکی شخص هستند در اختیار وی قرار می‌دهد. البته این اطلاعات شامل مشخصات هویتی شخص آلوده نیست.

در کشور چین نیز اپلیکیشنی که توسط شرکت Alibaba ساخته شده، شهروندان را از امکان خروج از منزل و استفاده از وسایل نقلیه عمومی مطلع می‌کند. نرم افزار ردیابی «کرونا وارن» نیز در ماه های اخیر در آلمان نیز فعال شده است و ضمن توصیه وزیر بهداشت آلمان به استفاده از آن، تاکید کرده که هرکس از این اپلیکیشن استفاده کند برنده است.

با اینکه هنوز تحقیقات به اثبات رسیده‌ای وجود ندارد که چنین رصد کردنی به چه میزان می‌تواند از شیوع ویروس جلوگیری نماید اما برخی کشورها نظیر دولت اسپانیا معتقدند که نصب این برنامه‌ها توسط درصد بالایی از جامعه می‌تواند تا حدی به کاهش شیوع ویروس کمک کند. با این وجود باید دید که اعتماد عمومی مردم ایران نسبت به نصب چنین نرم‌افزارهای روی موبایل‌هایشان چطور جواب خواهد داد.