جزییات بیشتر از یک طرح جنجالی: تغییر در سیستم فیلترینگ اینترنت؟

پس از سال‌ها اینطور به نظر می‌رسد که مسئولان دولتی و حکومتی احساس می‌کنند که باید تغییراتی در سیستم فیلترینگ ایجاد کنند. به نظر می‌رسد این تغییر تا حد زیادی یک سیستم طبقه‌بندی در لایه دسترسی کاربران به اینترنت است.

اگرچه بحث طبقه‌بندی دسترسی کاربران به اینترنت از سال‌ها پیش مطرح است اما آنچه این طرح را دوباره و در روزهای اخیر بر سر زبان‌ها انداخت، اظهار نظر رییس سازمان پدافند غیرعامل درباره شبکه ملی اطلاعات بود. او گفت که هدف شبکه ملی اطلاعات نه قطع اینترنت، بلکه ایجاد سلسله مراتب در دسترسی به اینترنت است. اما اکنون چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟

بر اساس شنیده‌های دیجیاتو، وزارت ارتباطات در تلاش است تا با همراهی حاکمیت تغییراتی را در سیستم فیلترینگ ایجاد کند و این در حالیست که مدیریت فیلترینگ (تحت عنوان کارگروه فیلترینگ) در کشور بر عهده دادستانی کل کشور است. با این حال یک منبع آگاه می‌گوید ایده وزارت ارتباطات تا حد زیادی مبنی بر این است که یک اینترنت آزادتر در اختیار بسیاری از اقشار جامعه قرار گیرد نه تنها چند قشر از جمله دانشجویان و خبرنگاران. برای مثال در طرح اولیه این ایده مطرح شده که دانشجویان، کسب‌وکارهای استارتاپی و سنتی، کارمندان، پزشکان و سایر اقشار هر کدام با دلایلی منطقی به اینترنتی آزادتر نیاز دارند. البته اینطور که دیجیاتو شنیده است، به دلیل گستردگی بیش از حد این اقشار، فعلاً با این تصمیم موافقت نشده است.

اما نکته مهم‌تر اینجاست که بحث اینترنت طبقه‌بندی شده، اگرچه در ظاهر باعث کاهش محدودیت‌ها می‌شود اما تاکنون در شبکه‌های اجتماعی با استقبال روبه‌رو نشده و کاربران زیادی دیدگاهی منفی به آن دارند. با این حال به نظر می‌رسد که وزارت ارتباطات اعتقاد دارد که هر لایه از جامعه، به دلیلی به اینترنتی آزادتر از سیستم فعلی نیاز دارد و نمی‌توان برای همه اعضای جامعه از یک سیستم فیلترینگ یکسان استفاده کرد. در واقع نکته [از نگاه طراحان این ایده] اینجاست که اگر این طرح اجرا شود نمی‌توان صرفاً آن را برای گروه کوچکی اجرا کرد چراکه منطقی نیست یک دانشجو از اینترنتی استفاده کند که بازتر از اینترنت هیات علمی دانشگاه باشد.

در هر صورت، بنابر گفته منابع آگاه، اکنون این عقیده در وزارت ارتباطات وجود دارد که چنین طرحی باعث کاهش کلی محدودیت‌های اینترنت می‌شود و «هدفش محدود‌تر کردن کاربران نیست». البته به دلیل اینکه اساسا مدیریت و تصمیم‌گیری برای فیلترینگ در اختیار وزارت ارتباطات نیست، باید دید حاکمیت و تصمیم‌گیران کارگروه فیلترینگ نهایتا با ایده وزارت ارتباطات موافقت می‌کنند یا خیر.