صفر تا صد تغییرات قانون بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۰

بیمه شخص ثالث، مهم‌ترین بیمه در وسایل نقلیه موتوری است که معمولا در هنگام خرید هر خودرو توسط مالک، هزینه‌ای جداگانه باید برای آن پرداخت شود. این قانون از سال جدید با تغییراتی همراه شده که این تغییرات، نگرانی‌هایی را در برخی افراد به وجود آورده و برخی بر این باور اند که با قوانین جدید، تخفیف بیمه کمتری شامل مالک خودرو می‌گردد. در این مقاله می‌خواهیم نگاهی اجمالی به تغییرات پیش آمده در قانون بیمه در سال ۱۴۰۰ بیندازیم تا بلکه اندکی از ابهامات موجود در اذهان عموم پیرامون شرایط جدید بیمه، کاسته باشیم.

1 – قانون جدید بیمه چه زمانی به اجرا در آمد؟

قانون بیمه اجباری شخص ثالث از 20 اردیبهشت سال 1395 به تصویب مجلس رسید و به اصلاحاتی جدید در قوانین قبلی منجر شد. اما اجرای بندهای جدید تا زمان تصویب آیین نامه به تعویق افتاد. پس از تصویب آیین نامه در دی ماه 1397 توسط هیئت دولت، قانون جدید از سوی بیمه مرکزی به بیمه‌ها ابلاغ شد. در سال 99 با فراهم آمدن زیر ساخت کنترل سیستمی، اجرای این قانون در قالب بخشنامه تاکیدی از سوی بیمه مرکزی ابلاغ شد و بیمه‌ها از اسفند 99 آن را به اجرا در آوردند.

2 – در قانون جدید، تخفیف بیمه متعلق به خودرو است یا مالک؟

یکی از اصلی‌ترین محورهای قانون بیمه جدید، راننده محور بودن بیمه به جای خودرو محور بودن است. بنابراین دیگر امکان انتقال تخفیف بیمه به شخص خریدار، حین فروش خودرو وجود ندارد. با این حساب، داشتن تخفیف بیمه هیچ مزیتی برای فروش یک خودرو نخواهد بود. در عوض، مالک می‌تواند از تخفیف خود برای اتومبیل بعدی استفاده کند یا حتی در صورت عدم خرید اتومبیل جدید، این تخفیف در سوابق بیمه‌ای او محفوظ خواهد ماند.

همچنین مالک قادر است تخفیف بیمه خود را به اتومبیل یکی از بستگان درجه یک که شامل همسر، والدین و فرزندان می‌شود هم، انتقال دهد. حتی در صورت فوت راننده بیمه گذار، تخفیفات عدم خسارت وی قابل انتقال به وارث قانونی او خواهند بود. از طرفی اگر فردی صاحب دو یا چند خودرو باشد، می‌تواند تخفیف عدم خسارت بیمه خود را بین خودروهایش، منتقل کند. فقط شرط این بند آن است که کاربری هر دو خودرو یکسان باشد و سند، پلاک و بیمه نامه هر دو خودرو به اسم یک فرد مشخص خورده باشند.

3 – قانون جدید بیمه به نفع چه کسانی است؟

مدیر کل نظارت بر بیمه‌های غیر زندگی بیمه مرکزی، عباس خسرو جردی، گفته که از آنجا که تخفیف عدم خسارت به معنای سابقه و مهارت رانندگی هر شخص است، طبیعتا نباید این تخفیف از یک فرد کم ریسک به شخص پر ریسک انتقال یابد. محفوظ بودن حق تخفیف عدم خسارت در بیمه برای افراد، می‌تواند به کنترل بهتر ریسک رانندگان و کاهش حق بیمه منجر گردد. این طرح قطعا از سوی افراد کم ریسک در رانندگی، مورد استقبال واقع می‌شود.

4 – قانون جدید بیمه به ضرر چه کسانی است؟

آن دسته از افرادی که خودرو را از فردی آشنا خریده و چند سال بعد به تعویض پلاک اقدام کرده اند، در قانون جدید متضرر می‌شوند. چون با تعویض پلاک، تخفیفات بیمه خودرو آنها صفر می‌گردد. دیگر گروه متضرر از قانون جدید، رانندگان پر ریسک هستند که حتی با تعویض خودرو هم، هیچ حق برخورداری از تخفیفات بیمه نخواهند داشت.

5 – منظور از تخفیف پلکانی بیمه شخص ثالث چیست؟

یکی از مشکلات قانون قبلی بیمه، از دست رفتن تمام تخفیفات با وارد آمدن یک خسارت بود. این ایراد در قانون جدید برطرف شده و تخفیفات به شکل پلکانی کسر می‌گردند. حداقل میزان تخفیف عدم خسارت در سال، 5 درصد تعیین شده و برای سال چهارم، تا سقف 70 درصد هم افزایش می‌یابد. با گذشت 14 سال، تخفیف عدم خسارت بیمه بر روی 70 درصد ثابت خواهد ماند.

6 – راننده مقصر هم تحت پوشش قرار می‌گیرد

از مزیت‌های مهم این قانون جدید، امکان بهره گیری از بیمه شخص ثالث برای راننده مقصر است. البته فقط به شرطی که راننده مقصر آسیب جانی دیده باشد، بیمه شخص ثالث خود او، وظیفه تامین خسارات جسمی او را بر عهده می‌گیرد. دریافت غرامت برای راننده مقصر، به اندازه دیه در ماه‌های غیر حرام است. با این اوصاف، بیمه شخص ثالث افزون بر پوشش خسارت وارد به افراد دیگر، خود فرد بیمه گر را هم تحت پوشش قرار می‌دهد.

7 – اگر شخص پشت فرمان، مالک خودرو نباشد، چه اتفاقی می‌افتد؟

در سالهای پیش که بیمه به خودرو تعلق می‌گرفت، هر فردی که پشت فرمان می‌نشست، در صورت به بار آوردن خسارت، طبعا از بیمه خودرو استفاده می‌کرد. حال که بیمه راننده محور شده، برخی نگرانند که آیا در صورت وارد آمدن خسارت با رانندگی شخصی به جز مالک اتومبیل، بیمه حاضر به پرداخت پول خواهد شد یا نه؟

در قوانین جدید بیمه، همچنان در صورت تصادف با خودرو توسط فردی غیر از مالک، بیمه متعهد به پرداخت خسارت است. چرا که به هر حال خودرو تحت پوشش قرار دارد. اما نکته اصلی اینجاست که در صورت بروز تصادف توسط شخصی به جز مالک خودرو، افزون بر سابقه تخفیف خود آن شخص، سابقه تخفیف مالک هم از بین می‌رود.

البته چنانچه یک خودرو مورد استفاده چند شخص باشد، می‌توان با ثبت گواهینامه‌های تمام آنها برای یک پلاک، از خدشه دار شدن تخفیف مالک اصلی خودرو جلوگیری کرد. چرا که در صورت انجام این کار، اگر تصادف رخ دهد، فقط سابقه تخفیف راننده مقصر در تصادف صفر می‌شود.

سازمان بیمه مرکزی در تاریخ 15 بهمن 1399 هم صراحتا اعلام کرد که عدم انطباق مشخصات فردی راننده و بیمه گذار، مانعی برای دریافت خسارت از بیمه نخواهد بود. بر اساس بخشنامه رسمی بیمه مرکزی، شرکت بیمه‌گر در زمان صدور بیمه نامه باید گواهینامه راننده‌های آن وسیله نقلیه را دریافت کند و از طریق سامانه سنهاب به بیمه مرکزی، ارسال بنماید. بیمه مرکزی تاکید کرده که اطلاعات رانندگان وسیله نقلیه فقط در جهت مطالعات و محاسبات آماری این سازمان دریافت می‌شوند و برای صدور بیمه نامه شخص ثالث بر اساس ویژگی‌های هر راننده، کاربرد دارند. بنابراین عدم انطباق مشخصات راننده و فرد بیمه گر، هیچ مشکلی در دریافت خسارت از بیمه به وجود نخواهد آورد.

با جمع بندی موارد نامبرده می‌توان گفت که قانون جدید نه تنها به ضرر افراد و رانندگان نیست، بلکه مزایا و محاسن بسیار خوبی هم برای راننده‌های با احتیاط و کم ریسک دارد. شایسته است که سازمان بیمه مرکزی و شرکت‌های بیمه از طریق همکاری با رسانه‌ها، ابهامات و نگرانی‌های به وجود آمده را بر طرف کنند. این کار فقط نیازمند یک پیوست رسانه‌ای خوب بود تا همه از اصلاحات قانون جدید خبردار شوند.