آینده استارتاپ‌های سلامت‌محور در پساکرونا: به عقب بر نمی‌گردیم
کرونا را می‌توان محرک و شتابدهنده استارتاپ‌های سلامت‌محور دانست. شیوع این بیماری در 16 ماه گذشته نقش بسزایی در رشد و معرفی بیشتر کسب‌وکارهای آنلاین حوزه سلامت و پزشکی به جامعه داشته است. اما اکنون ...
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
کرونا را می‌توان محرک و شتابدهنده استارتاپ‌های سلامت‌محور دانست. شیوع این بیماری در 16 ماه گذشته نقش بسزایی در رشد و معرفی بیشتر کسب‌وکارهای آنلاین حوزه سلامت و پزشکی به جامعه داشته است. اما اکنون با افزایش سرعت روند واکسیناسیون در دنیا و امیدواری به واکسینه شدن ایرانیان تا پایان سال، چه آینده‌ای در انتظار استارتاپ‌های فعال در این حوزه خواهد بود؟
اگرچه سال‌ها پیش‌بینی می‌شد که بخشی از خدمات حوزه سلامت و پزشکی، دیجیتال خواهد شد اما شیوع کرونا سبب شد تا نیاز به دسترسی به خدمات پزشکی از راه دور افزایش پیدا کند. از همین روی در حالی که کووید 19 باعث تعطیلی بسیاری از کسب‌وکارها شده بود، تبدیل به اهرم پرتاب برای استارتاپ‌های سلامت‌محور شد.
مشهورترین استارتاپ‌های این حوزه عمرشان در حدود 5 سال است که طی یک سال گذشته نام آن‌ها بیش از پیش بر سر زبان‌ها افتاد و شاهد حرکت غول‌های بزرگ تکنولوژی در ایران و دنیا به سمت بازار سلامت دیجیتال بودیم.
اما با گسترش واکسیناسیون و در روزهای پساکرونا آیا باز هم استارتاپ‌های سلامت‌محور می‌توانند به رشد خود ادامه دهند؟ برای دریافت پاسخ این سوال به سراغ «گلرخ داوران»، مدیر عامل اسنپ‌دکتر و «مهدی خدادادی»، بنیانگذار دکترساینا رفته‌ایم.
رشد شارپی در سایه کرونا
داوران در پاسخ به سوال دیجیاتو مبنی بر این که کرونا چقدر در رشد اسنپ‌دکتر تاثیر گذاشت می‌گوید مسائلی چون قرنطینه، نیاز به کاهش رفت‌و‌آمد و همین‌طور افزایش نگرانی افراد از احتمال ابتلا به بیماری در صورت مراجعه حضوری به مراکز درمانی، سبب شد تا افراد به استفاده از خدمات پزشکی آنلاین علاقه نشان بدهند. این اتفاق نیز به هر حال در رشد کسبوکار ما موثر بوده است.
خدادادی نیز کرونا را محرکی برای بازار سلامت ایران می‌داند که دکتر ساینا نیز از این موضوع مستثنی نبوده است: «ما رشد بسیار خوبی را در این دوران تجربه کردیم و از لحاظ منابع انسانی، درآمد و سایر موارد میتوانیم بگوییم از زمان شیوع کرونا تا به امروز رشد بیش از 11 تا 12 برابری را تجربه کرده‌ایم.»
او با اشاره به دو جذب سرمایه و یک انتقال سهام طی سال 99 و 1400 برای دکتر ساینا، به دیجیاتو می‌گوید این جذب سرمایه‌ها در مدت زمان کم نشان از جذابیت این حوزه برای سرمایه‌گذاران دارد که ناشی از رشد فوق‌العاده رقم خورده در سایه کرونا است.
تغییر پارادایم در حوزه سلامت و پزشکی
اگرچه همه‌گیری کرونا منجر به ایجاد و رشد استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاری‌های متعدد در حوزه سلامت و به ویژه تله مدیسین در سراسر جهان و ایران شده است، اما این استقبال کاربران از استارتاپ‌های سلامت محور ادامه خواهد داشت؟
مدیر عامل اسنپ‌دکتر معتقد است شیوع کرونا منجر به تغییر پارادایم در حوزه سلامت و پزشکی شده و این تغییر الگوی رفتار کاربران اگرچه به سختی رخ می‌دهد اما نسبتا پایدار است.
وی همچنین مزیت‌های خدمات پزشکی آنلاین نسبت به تجربه آفلاین را تضمین کننده رشد این کسب‌وکارها در پساکرونا می‌داند و به دیجیاتو گفت:
«بر اساس معیارهایی چون استفاده چندین باره از خدمات، استفاده از خدماتی که ارتباط مستقیمی با شیوع کرونا ندارند و میزان بالای رضایت مشتریان و رشد پیوسته اسنپ‌دکتر، ما پیش بینی می‌کنیم که در آینده هم رشد کسب و کارهای این حوزه ادامه خواهد داشت.»
مدیرعامل و بنیانگذار دکتر ساینا نیز اعتقاد دارد استارتاپ‌های سلامت‌محور به دوران قبل کرونا باز نمی‌گردند: «کرونا طی ماه‌های گذشته به جز ایام پیک برای مردم کمرنگ شده است اما شاهد کاهش تقاضای آن چنانی در استفاده از سرویس‌های‌مان نیستیم.»
خدادادی، عدم آشنایی مردم با سرویس‌های سلامت محور و خلاهای قانونی را عامل رشد کند استارتاپ‌های این حوزه در دوران قبل از کرونا می‌داند. او تاکید دارد استارتاپ‌هایی که در حوزه سلامت فعال بوده و برای کاربران خود ارزش خلق می‌کنند، نباید بعد از کرونا پسرفت کنند: «وقتی کاربر با ارزشی که شما خلق می‌کنید آشنا شده است دلیلی برای رهایی ندارد مگر آن که ارزش خلق شده واقعی نباشد.»
بنیانگذار دکتر ساینا در پاسخ به سوال دیجیاتو مبنی بر این که آیا همکاری پزشکان در دوران پسا کرونا با استارتاپ‌های سلامت‌محور ادامه خواهد داشت می‌گوید پزشکان نیز ضرورت خدمات پزشکی از راه دور را درک کرده‌اند. در پلتفرم ما بیش از هزار پزشک در لیست انتظار برای عضویت در دکتر ساینا هستند که حاکی از فضای زیاد این حوزه است.
ابزارهای لازم برای رشد در پساکرونا
خدادادی معتقد است استارتاپ‌های سلامت‌محور در روزهای بعد از کرونا بایستی بتوانند ارزش واقعی که برای سلامت مشتری خلق می‌کنند را به طور جدی پیگیری کنند:
«نیازهای کاربران در حوزه سلامت، بسیار وسیع است که می‌توان آن‌ها را در ادامه پوشش داد. اگر بتوانیم در کنار خلق ارزش برای کاربر و رفع نیازهای وی، آن را به سایر حوزه‌ها گسترش بدهیم شاهد بزرگتر شدن بازار این صنعت خواهیم بود.»
به گفته وی بازار این حوزه در جهان به تازگی ترند شده و استارتاپ‌های سلامت‌محور از نظر چرخه عمر محصول در مرحله رشد قرار داشته و تعداد کمی از آن‌ها به مرحله بلوغ رسیده‌اند.
خدادادی با تاکید بر این که اندازه بازار خدمات پزشکی و سلامت کوچک نخواهد شد به دیجیاتو گفت: «اگر در آینده میزان درآمد یا استقبال از کسب‌وکاری در این حوزه کاهش یابد به معنی کوچک شدن اندازه بازار نیست بلکه به نظر من حاکی از ریخته شدن سهم آن کسبوکار در سبد سایر رقباست.»
او در ادامه به تحقیقات انجام شده در سال گذشته اشاره کرده و می‌گوید بیش از 75 درصد مردم تا کنون کلمه مشاوره آنلاین پزشکی به گوش‌شان نخورده است و شاید کمتر از یک پنجم از مطلعین، از سرویس‌ها و خدمات این حوزه استفاده کرده‌اند که این نشان از شکفته نشدن این بازار در ایران دارد.
داوران نیز عقیده دارد هنوز فرصت‌ها و قابلیت‌های زیادی برای توسعه کسب‌وکارهای آنلاین حوزه پزشکی در آینده وجود دارد که نیازمند رفع برخی موانع در این مسیر است:
«کاهش سنگ‌اندازی مسئولین، کاهش محدودیت‌های قانونی و تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات آنلاین سلامت از جمله مواردی است که در رشد بیشتر استارتاپ‌های سلامت‌محور موثر است.»
مدیرعامل اسنپ‌دکتر معتقد است با توجه به توسعه تکنولوژی خصوصا در حوزه اپلیکیشن‌های سلامت، آینده پزشکی نیز به سمت پزشکی آنلاین حرکت خواهد کرد. آن‌ها نیز توسعه کسبوکار خود را بر این اساس می‌بینند و طبق نیاز کاربران به خدمات پزشکی در دسترس و آسان، برای آینده خود در حال برنامه‌ریزی هستند.
رویکرد دولت جدید
با توجه به این که در کمتر از 40 روز دیگر شاهد روی کار آمدن دولت جدید خواهیم بود، وزیر ارتباطات و دولت بعدی بایستی چه رویکردی نسبت به کسب‌وکارهای فعال در این حوزه داشته باشند؟
داوران در پاسخ به این سوال دیجیاتو می‌گوید رویکرد وزیر ارتباطات به کسب‌وکارهای آنلاین، نقش مهمی در رشد و توسعه آن‌ها دارد:
«امیدواریم وزارت ارتباطات در دولت جدید مانند گذشته، حامی فعالیت استارتاپ‌ها باشد و با حمایت از اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی که تنها متولی صدور مجوز فعالیت شرکت‌های این زیست بوم است، در توسعه و رشد این شرکت‌ها نقش بسزایی داشته باشد.»
او بحث صیانت از داده‌ها را از دیگر مواردی می‌داند که نیازمند توجه از سوی وزارت ارتباطات است و ابراز امیدواری کرد وزیر آینده این موضوع را در اولویت قرار داده و شاهد تسهیل‌گری و تبیین قوانین جدید و بازنگری قوانین موجود در حوزه‌های مختلف از جمله مالیات باشیم.
خدادادی نیز بازنگری در قوانین تاریخ گذشته را اصلی‌ترین خواسته خود از دولت بعدی بیان می‌کند: «دولت بایستی فعال بوده و بدون بستن دست و بال استارتاپ‌ها و با مشارکت بخش خصوصی به تعیین چارچوب‌های این حوزه بپردازد.
او با ابراز گلایه خود مبنی بر این که دولت کسب‌وکارها را رقیب خود می‌داند، مشکل را از کسی می‌بیند که کار نظارت و تنظیم گری در این بازار را انجام می‌دهد. به عقیده خدادادی کسی که در این زمینه نقش دارد و فعال اقتصادی است نباید در قانون‌گذاری هم نقش داشته باشد تا تضاد منافع رخ ندهد.
به اعتقاد خدادادی، کسب‌وکارهای دانش بنیان بایستی به دغدغه‌های درست و منطقی دولت و حاکمیت توجه کرده و آن را پوشش دهند و در مقابل قوانینی که به دنبال تامین منافع دیگران است، پر قدرت بایستند.
مدیرعامل دکتر ساینا برخی از مدیران استارتاپ‌ها را به بچه لوس خانواده تشبیه می‌کند که هرگاه دولت با آن‌ها مخالفتی کرده لب به غرغر گشوده‌اند و گفتند ما فرصت مهاجرت داشته‌ایم اما نرفتیم. او با بیان این انتقادات نسبت به این نوع رفتار ابراز امیدواری کرد تا اکوسیستم زودتر به بلوغ برسد و از این فضای به تعبیر او «لوس» بیرون بیاید.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.