امیدی تازه برای درمان سرطان با فعال‌سازی مجدد پروتئین P53

پژوهشگران سوئدی موفق به کشف روشی برای فعال‌سازی مجدد پروتئین P53 شده‌اند که معروف به «نگهبان ژنوم» است. این پروتئین که وظیفه مبارزه با سلول‌های سرطانی را دارد، در مواجهه با برخی از تومورها غیرفعال می‌شود.

محققان موسسه «کارولینسکا» موفق به سرکوب پروتئینی شده‌اند که در برخی تومورهای سرطانی جلوی فعالیت پروتئین P53 را می‌گیرد. تمرکز این پژوهش روی پروتئین نگهبان ژنوم بوده که در زمان تقسیم‌های سلولی به شناسایی نقیصه‌های DNA می‌پردازد و جلوی تبدیل سلول‌ها به سلول‌های سرطانی را می‌گیرد.

با این حال، برخی تومورها با کمک پروتئینی به نام MDM2 می‌توانند این فرآیند را دور بزنند و پروتئین P53 را غیرفعال کنند. فرضیه محققان این بود که با فعال‌سازی مجدد P53 می‌توان موثرتر با سلول‌های سرطانی مقابله کرد. آن‌ها این فرضیه را با کمک دارویی به نام ALRN-6924 که به سرکوب MDM2 می‌پردازد، آزمایش کردند.

نتیجه آزمایش در موش‌ها این بود که سلول‌های T بیشتری توانستند به تومور نفوذ کنند و توانایی نگهبانی پروتئین P53 افزایش قابل توجهی پیدا کرد. آن‌ها در ادامه نتایج مشابهی را در دو انسان مبتلا به سرطان پوست مشاهده کردند.

نکته جالب به عملکرد P53 برمی‌گردد. در ژنوم ما دنباله‌هایی موسوم به «رتروویروس درون‌زاد» وجود دارد که از DNA اجدادمان در صدها هزار سال گذشته ساخته شده است. حداکثر ۸ درصد از ژنوم انسان را این DNA ویروسی کهن تشکیل می‌دهد ولی P53 آن‌ها را ساکت می‌کند تا ژنوم ما پایدار باقی بماند.

وقتی P53 با سلول‌های سرطانی مواجه می‌شود، از این دنباله‌ها به‌عنوان اسلحه استفاده می‌کند. پروتئین دنباله‌ها را درون تومور فعال ساخته و سیستم ایمنی را وادار به بروز واکنش مناسب می‌کند. استفاده از این فرآیند می‌تواند به‌عنوان شکلی از ایمنی‌درمانی مفید باشد.

پروفسور «گالینا سلیوانووا»، محقق ارشد این مطالعه می‌گوید: «تحقیقات از وجود هم‌افزایی‌هایی خبر می‌دهد که می‌توانند در مواد سرکوب‌کننده MDM2 و روش‌های مدرن ایمنی‌درمانی به کار گرفته شوند. ترکیب این روش‌ها می‌تواند به‌خصوص برای بیمارانی که به ایمنی‌درمانی پاسخ نمی‌دهند، مهم باشد. اگر بتوانیم سطح اینترفرون‌ها را افزایش دهیم، شانس موفقیت ایمنی‌درمانی بالا می‌رود.»

محققان می‌گویند گام بعدی آن‌ها بررسی داروهای مشابه فعال‌کننده پروتئین P53 است که در حال حاضر در مرحله مطالعات بالینی قرار دارند و می‌توانند سطح اینترفرون‌ها را بالا ببرند.