روایت آذری جهرمی از قطع اینترنت در آبان ۹۸ در گفتگو با دیجیاتو

«محمد جواد آذری جهرمی» وزیر ارتباطات دولت دوازدهم در گفتگویی با دیجیاتو قطع شدن اینترنت در آبان ۹۸ را تلخ‌ترین دوران کاری خود دانست و گفت که این اتفاق یک ضربه بزرگ به کل کشور بود.

آذری جهرمی در گفتگو با دیجیاتو و در پاسخ به سوالی پیرامون جزییات قطع اینترنت در سال ۹۸، این اتفاق را تلخ ترین دوران کاری خود اعلام کرد. او گفت که صنعت رو به رشد ICT که با انرژی و امید و توانایی و همچنین نگاهی روشن همراه بود، در این اتفاق ضربه دیدند: «کل اتفاقات آبان ۹۸ یک ضربه بزرگ به کل کشور بود.»

به گفته جهرمی، بخش زیادی از امیدها در این شرایط تبدیل به ناامیدی شد و تردیدهای جدی در فعالین این حوزه سایه افکند که باعث شد اتفاقات ناخوشایندی رخ دهد. وزیر ارتباطات تاکید کرد که اگر قطعی اینترنت در آبان رخ نمی‌داد، احتمالا رشد حوزه فناوری بیشتر از شرایط فعلی بود. او با اشاره به جلساتی که سازمان فناوری اطلاعات در آن روزها برگزار کرد و برآورد خساراتی که در این جلسات به وجود آمد؛ تاکید کرد عدد ۲۵۰۰ میلیارد تومان ضرر در روز به حوزه ICT که توسط سازمان نصر کشور منتشر شد قابل تایید نیست.

او در مورد رد این رقم اعلام شده بیشتر توضیح داد و گفت: «کل کسب‌وکار ICT در کشور ما کل بازارش ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است. ۱۰ روزش ۲۵ هزار میلیارد تومان نمی‌شود ولی قطعا خسارت بزرگی زد. اما من بحث عددی ندارم؛ این موضوع فراتر از اعداد خسارت وارد کرد. آن امید و انگیزه و شور و نشاط بخش و آن حرکت رو به جلو با هیچ سرمایه‌ای قابل تعویض نیست.» به اعتقاد جهرمی اما، مشکلات قطعی اینترنت فراتر از این آمار و ارقام بود: «این اتفاق باعث شد که آن شور و نشاط بیفتد، تردیدها جایگزین امیدها شود، حرکت رو به جلو با یک کندی مواجه شد. اثرات معنوی خیلی بزرگتر از اثرات مادی بود.»

او در مورد کشمکش‌ها و اتفاقاتی که برای او در این دوران پیش آمد نیز به دیجیاتو گفت آنها به عنوان مسئول حوزه ICT با هرگونه قطعی و اعمال محدودیت در ارتباطات کشور مخالف بود اما تصمیمات جای دیگری گرفته شد: «کشور، یک قوه عاقله دارد و یک بخش‌هایی که هر کدام صحبت‌هایی راجع به مساله دارند. نهایت قوه عاقله در کشور تصمیم می‌گیرد که چه اتفاقاتی بیفتد.»

او با تاکید دوباره بر اینکه مجموعه ارتباطات کشور مخالف این محدودیت‌ها بود تصریح کرد: «اگر ما به عنوان مسئول توسعه ارتباطات و مسئول حوزه ارتباطات خودمان پیش دستانه برویم بگوییم ببندید یا قطع کنید این که نقض غرض است و منطقی وجود ندارد. اگر هم بی تفاوت باشیم نسبت به حوزه‌مان و بگوییم «حالا یک عده‌ای قطع کردند و بگذارید قطع باشد، چکار داریم برویم پیگیری کنیم»، این هم باز بی مسئولیتی نسبت به این حوزه است.»

او تایید کرد که در آن دوران نوک پیکان تمام انتقادات به سوی او نشانه رفته بود اما گفت که به عنوان یک وزیر باید پاسخگوی این موضوع باشد و به همین خاطر هم از مردم عذرخواهی کرده است اما بار دیگر تاکید می‌کند که اتفاق رخ داده خارج از اراده حوزه او بوده است: «در هر حال کشور به لحاظ شرایط امنیتی به وضعیتی رسیده که شورای عالی امنیت ملی اختیاری را تفویض می‌کند به «شاک» که شما تصمیم گیری کنید و تمام مسئولین امنیتی کشور در شاک جمع می‌شوند و تصمیم می‌گیرند این اتفاق بیفتد. در این جلسه ما نبودیم، یعنی وزارت ارتباطات نه دعوت بوده نه حضور داشته. دستور می‌آید این باید قطع شود. به هر حال در چارچوب مساله، آن طرفش را هم ببینید که اگر دستور اجرا نشود، تبعات و مسئولیت‌ها و عوارض هم قانونی و هم اجتماعی برای کشور دارد.»

او گفت مسئولین امنیتی جمع‌بندی‌شان این بوده که اگر اینترنت برقرار می‌بود کشور به شرایط ناپایدارتری نسبت به آن وضعیت می‌رسید: «در هر حال قانون چنین اجازه‌ای به آن‌ها داده و در هر کشوری قانون است که حکمرانی می‌کند و مسئولیت‌ها را مشخص می‌کند. بنده به عنوان مسئول ارتباطات در آن ایام تلاش کردم که آن اتفاق رخ ندهد. در هر حالت این وضعیت رخ داد و این دستور صادر شد و این اتفاق افتاد و بعد هم مرتبا پیگیری می‌کردم؛ این‌ها سوابقش موجود است.»

او همچنین مدعی شد که برخی از مسئولین معتقد بوده‌اند که اینترنت باید تا ۱۶ آذر قطع باشد: «ما تا آن جایی که به لحاظ کارشناسی و ظرفیت پیگیری که داشتیم، پیگیری کردیم اینترنت قطع نشود و بعد هم که این اتفاق افتاد، پیگیری های مکرر داشتیم تا این اتفاق رفع شود. هر چند که در هر حال پاسخ‌گوی این حوزه در کسب‌وکارها وزارت ارتباطات بود. ما همان ایام توضیح دادیم به مردم و عذرخواهی کردیم و توضیح دادیم شرایط چیست و وضعیت ما چیست و پیگیری کردیم. و در برابر این مواجهات شرایط دشواری بود. به لحاظ بین‌المللی خب طبق فرایندی که همواره دولت آمریکا دارد که ظالمه و خصمانه است با کشور ما، بنده را در لیست تحریم قرار داد. البته چیز مهمی برای من نبود اما خب به لحاظ تبعات بین‌المللی یک چنین اتفاقی افتاد.»

جهرمی در همین گفتگو اعلام کرد که برخی از نهادها به آنها گفته‌اند که چرا اینترنت دیر قطع شد و باید زودتر قطع می‌شد و این گروه، مشکلات کشور را به خاطر دیر قطع شدن اینترنت تشخیص داده‌اند. به گفته او «یک عده‌ای هم بودند در زمانی که ما پیگیری می‌کردیم می گفتند شما چرا پیگیری می‌کنید که وصل شود.»

اما پس از وصل مجدد اینترنت، ویدیویی از وزیر ارتباطات منتشر شد که در آن صحبت از بسته اینترنت جبرانی شده بود. جهرمی در مورد اعطای بسته اینترنت یک گیگابایتی به مردم برای دلجویی از این قطعی اینترنت نیز توضیحاتی به دیجیاتو ارائه داد. او گفت این بسته توسط اپراتورهای موبایل مشخص شد: «اپراتورها برای این که در هر حال در SLAشان سطح ضرری را به مشتریان‌شان وارد کردند طبیعتا طبق مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات و سطوح SLAشان باید به مردم خسارت پرداخت می‌کردند و آن‌ها خسارت‌شان را پرداخت کردند. حالا طبیعتا در آن شرایطی که ناراحتی عظیم وجود داشت، یک تعبیری از این مساله شود که آمدند چیزی بدهند که رفع کنند، اما این مسئولیت است.»

او درخصوص اتفاقات آن روزها گفت: «خیلی‌ها می‌توانستند هیچ توجهی نکنند و عذرخواهی هم نکنند و بگویند به ما چه ربطی دارد؛ قطع شده دیگر. ما هم عذرخواهی کردیم و هم وقتی که می‌آییم جریمه می‌دهیم یعنی این که خود را مقصر می‌دانیم. یعنی کل بخش خودش را در قبال مردم مسئول می‌داند و جریمه پرداخت می‌کند. اصل اتفاق، این است.»

تماشای نسخه کامل مصاحبه در یوتوب و آپارات دیجیاتو: